Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả 2 bệnh di truyền ở người, trong đó có một bệnh do gen nằm trên vùng không tương đồng của NST giới tính X quy định.

* Hướng dẫn giải

- Trước tiên, cần phải xác định xem bệnh nào do gen nằm trên NST X quy định.

            + Cặp số 10 - 11 đều không bị bệnh, sinh người con gái số 15 bị bệnh P. Chứng tỏ bệnh P là do gen lặn nằm trên NST thường quy định.

            + Vì có một bệnh do gen nằm trên vùng không tương đồng của NST X quy định. Cho nên suy ra đó là bệnh Q.

   - Cặp vợ chồng số 10 - 11 không bị bệnh Q nhưng sinh người con số 16 bị bệnh Q → Bệnh quy do gen lặn quy định.

   - Xác suất sinh con không bị bệnh P:

   + Tìm kiểu gen của người số 13:

   Người số 5 bị bệnh P → người số 7 có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó Aa với tỉ lệ 2/3.

   Người số 9 bị bệnh P → Người số 7 có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó Aa với tỉ lệ 2/3.

   → Con của cặp với chồng số 7 và 8 sẽ là con của phép lai  \(\left( {\frac{1}{3}AA + \frac{2}{3}Aa} \right) \times \left( {\frac{1}{3}AA + \frac{2}{3}Aa} \right)\).

 → Phép lai \(\left( {\frac{1}{3}AA + \frac{2}{3}Aa} \right) \times \left( {\frac{1}{3}AA + \frac{2}{3}Aa} \right)\)sẽ cho đời con là \(\frac{4}{9}AA:\frac{4}{9}Aa:\frac{1}{9}aa\).

→ Người số 13 không bị bệnh nên có kiểu gen Aa với tỉ lệ 1/2; kiểu gen AA với tỉ lệ 1/2.

   + Tìm KG của người số 14: có bố mẹ dị hợp nên người số 14 có kiểu gen 2/3Aa hoặc 1/3AA.

   + Xác suất để cặp vợ chồng 13, 14 sinh con bị bệnh P \(= \frac{1}{2} \times \frac{2}{3} \times \frac{1}{4} = \frac{1}{{12}}\).

   - Xác suất sinh con không bị bệnh Q:

   + Kiểu gen về bệnh Q: Người số 13 là nam, không bị bệnh Q nên kiểu gen về bệnh Q là X^BY.

   + Người số 14 không bị bệnh Q nhưng có mẹ dị hợp về bệnh Q. Vì vậy kiểu gen của người số

14 là  X^AX^A hoặc X^AX^a

   + Xác suất sinh con bị bệnh Q \(= \frac{1}{2} \times \frac{1}{4} = \frac{1}{8}\).

   - Xác suất sinh con bị 2 bệnh \(= \frac{1}{{12}} \times \frac{1}{8} = \frac{1}{{96}}\).