Cho bài toán: Ở một loài thực vật, alen A quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen a quy định hoa trắng; tính trạng chiều cao cây được quy định bởi hai gen, ....

* Hướng dẫn giải

Chọn đáp án D

A: đỏ > > a: trắng

Tính trạng chiều cao cây được quy định bởi hai gen, mỗi gen có hai alen (B, b và D, d) phân li độc lập.

\(P:\left( {Aa,Bb,Dd} \right) \times \left( {aa,bb,dd} \right)\) 

F_a: 7% cây thân cao, hoa đỏ: 18% cây thân cao, hoa trắng: 32% cây thân thấp, hoa trắng: 43% cây thân thấp, hoa đỏ.

* Xét riêng từng cặp tính trạng ta có

- Cao/thấp =1/3 → tính trạng chiều cao cây bị chi phối bởi quy luật tương tác gen kiểu bổ trợ 9:7

Quy ước: B-D-: cao; \(\left( {B - dd;{\text{ }}bbD - ;{\text{ }}bbdd} \right)\): thấp

- Đỏ/ trắng = 1:1 

* Xét tỉ lệ chung 2 cặp tính trạng của đề bài ta thấy: \(\left( {7:18:32:43} \right) \ne \left( {1:3} \right)\left( {1:1} \right) \to \) có hiện tượng liên kết gen không hoàn toàn (vì nếu liên kết gen hoàn toàn thì kết quả của phép lai phân tích phải là 1: 1: 1: 1).

* Vì là tương tác bổ sung nên vai trò của B và D là như nhau nên ta giả sử A liên kết với B

- Tỉ lệ cây cao - trắng ở đời con là: \(\frac{{18}}{{7 + 18 + 32 + 43}} = 0,18\) hay

\(\left( {aa,Bb,Dd} \right) = 0,18 \to \left( {aa,Bb} \right) = 0,18:0,5 = 0,36 \to aB = 0,36:1 = 0,36\) (vì lai phân tích nên đồng hợp tử lặn cho 1 loại giao tử)

\( \to aB = 0,36 > 0,25 \to \) giao tử aB là giao tử liên kết → kiểu gen của P là dị hợp tử chéo: \(\frac{{Ab}}{{aB}}Dd\) hoặc \(\frac{{{\rm A}d}}{{aD}}Bb\) 

* Xét các kết luận trên ta có:

- (1) Kiểu gen của (P) là \(\frac{{AB}}{{ab}}Dd \to \) sai vì kiểu gen của P là: \(\frac{{Ab}}{{aB}}Dd\)

- (2) Ở F_a có 8 loại kiểu gen → đúng vì P: \(\frac{{Ab}}{{aB}}Dd\) liên kết gen không hoàn toàn cho 8 loại giao tử, mà lai phân tích thì cơ thể đồng hợp tử lặn chỉ cho 1 loại giao tử nên kết hợp lại ta được F_a có 8 loại kiểu gen.

- (3) Cho (P) tự thụ phấn, theo lí thuyết, ở đời con kiểu gen đồng hợp tử lặn về 3 cặp gen chiếm tỉ lệ 0,49% → đúng. Ta có sơ đồ lai

\(P:\frac{{Ab}}{{aB}}Dd \times \frac{{Ab}}{{aB}}Dd\) 

+ \(\frac{{Ab}}{{aB}} \times \frac{{Ab}}{{aB}}\) \(\left( {\underline {aB} = 0,36 \to \underline {ab} = 0,14} \right) \to \frac{{ab}}{{ab}} = 0,14.0,14 = 0,0196\) 

+ \(Dd \times Dd \to \frac{1}{4}DD:\frac{2}{4}Dd:\frac{1}{4}dd \to \frac{{ab}}{{ab}}dd = 0,0196.0,25 = 0,49\% \) 

- (4) Cho (P) tự thụ phấn, theo lí thuyết, ở đời con có tối đa 21 loại kiểu gen và 4 loại kiểu hình  sai

\(P:\frac{{Ab}}{{aB}}Dd \times \frac{{Ab}}{{aB}}Dd\) 

+ \(\frac{{Ab}}{{aB}} \times \frac{{Ab}}{{aB}} \to \) tối đa 10 loại kiểu gen

+ \(Dd \times Dd \to 1DD:2Dd:1dd \to \) tối đa 3 loại kiểu gen

→ vậy P cho tối đa: 10.3=30 kiểu gen và 4 kiểu hình

Vậy chỉ có 2 phương án đúng là: III, II.