Ở gà, cho P thuần chủng mang các cặp gen khác nhau

* Hướng dẫn giải

Phương pháp: 

Bước 1: Xét phân li kiểu hình của từng tính trạng ở F₂ $\to$ tìm quy luật di truyền $\to$ quy ước gen.

Bước 2: Viết sơ đồ lai: F₁ lai phân tích, biện luận tìm kiểu gen F₁.

Bước 3: Viết sơ đồ lai F₁ x F₁.

Bước 4: Xét các phát biểu

Sử dụng công thức:

P dị hợp 2 cặp gen: A-B- = 0,5 + aabb; A-bb/aaB - = 0,25 – aabb

Xét riêng cặp NST có HVG ở 2 giới cho 10 loại kiểu gen.

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2. 

Cách giải: 

Xét tỉ lệ phân li từng kiểu hình riêng:

Vàng: xám = 3:1 $\to$ hai cặp gen cùng quy định tính trạng màu lông.

A-B - xám ; aa-B , A-bb ; aabb vàng $\to$ AaBb  aabb.

Tỉ lệ phân li kiểu hình ở giới đực với giới cái khác nhau nên có một cặp gen quy định nằm trên NST giới tính X, giả sử cặp Bb liên kết với giới tính

Trơn : sọc = 1:1 $\to$ Dd  dd (2 giới phân li giống nhau → gen trên NST thường)

Nếu các gen PLĐL thì kiểu hình ở F₂ phân li (3:1)(1:1)$\ne$ đề cho $\to$ 1 trong 2 cặp gen quy định màu sắc nằm trên cùng 1 cặp NST mang cặp gen quy định tính trạng có sọc. 

$\to$ Aa và Dd cùng nằm trên 1 cặp NST.

Ta có: phép lai (Aa,Dd)X^BY $\times$ (aa,dd)X^bX^b

Xét phép lai cặp gen: P: $X^{B}Y\times X^b{X}^b\to 1X^B{X}^b:1X^{b}Y.$

Gà trống lông xám, có sọc: $\frac{AD}{ad}{X}^B{X}^b=0,2\to \frac{AD}{ad}=\frac{0,2}{0,5}=0,4\to \underset{¯}{AD}=0,4$ (vì F₁ lai phân tích, nên tỉ lệ kiểu hình = tỉ lệ giao tử) $\to \underset{¯}{AD}$ là giao tử liên kết.

Tần số HVG = 20% (giao tử liên kết = (1-f)/2)

F₁ lai phân tích: $$\begin{gathered} \frac{AD}{ad}{X}^{B}Y\times \frac{ad}{ad}{X}^b{X}^b;f=20\% \\ \to F_b:\left(0,4\frac{AD}{ad}:0,1\frac{Ad}{ad}:0,1\frac{aD}{ad}:0,4\frac{ad}{ad}\right)\left(0,5X^B{X}^b:0,5X^{b}Y\right) \end{gathered}$$

Nếu $F_1\times F_1:$

$\frac{AD}{ad}{X}^B{X}^b\times \frac{AD}{ad}{X}^{B}Y;f=20\%$

$\to \left(0,4\underset{¯}{AD}:0,1\underset{¯}{Ad}:0,1\underset{¯}{aD}:0,4\underset{¯}{ad}\right)\left(0,4\underset{¯}{AD}:0,1\underset{¯}{Ad}:0,1\underset{¯}{aD}:0,4\underset{¯}{ad}\right)$

$\left(1X^B{X}^B:1X^B{X}^b:1X^{B}Y:1X^{b}Y\right)$

$$\begin{gathered} \to ad/ad=0,4^2=0,16\to A-D-=0,5+0,16=0,66 \\ A-dd=aaD-=0,25-0,16=0,09 \end{gathered}$$

Xét các phát biểu:

(1) đúng. 

(2) sai, ở F₂ tỉ lệ gà dị hợp tất cả các cặp gen là: $\left(\frac{AD}{ad}+\frac{Ad}{aD}\right)X^B{X}^b=\left(2\times 0,4^2+2\times 0,1^2\right)\times 0,25=8,5\%$

(3) sai, tỉ lệ kiểu hình xám, sọc ở F₂: A-D-X^BB- = 0,66(A-D-)  0,75X^B- = 0,495.

(4) đúng, ở F₂ gà mái lông vàng, có sọc: $A-D-X^{b}Y+aaD-X^{B}Y+aaD-X^{b}Y=0,66\times 0,5+0,09\times 0,5+0,09\times 0,5=42\%$

Chọn C