Cho m gam chất béo X chứa các triglixerit và axit béo tự do tác dụng vừa đủ với 250 ml dung dịch NaOH 1M.

* Hướng dẫn giải

Đáp án A

Phương pháp giải:

Khi đốt cháy một hợp chất hữu cơ X bất kì có k liên kết π trong phân tử

⟹ n_X = (k – 1).(n_CO2 – n_H2O)

Chất béo X chứa các triglixerit của axit béo no (chứa 3 liên kết π và 6 nguyên tử O trong phân tử) và axit béo tự do (chứa 1 liên kết π và 2 nguyên tử O trong phân tử).

Gọi số mol triglixerit, axit béo trong X và số mol CO₂ khi đốt cháy X lần lượt là x, y và z (mol)

Lập phương trình dựa vào số mol NaOH, bảo toàn khối lượng (phản ứng với NaOH) và bảo toàn nguyên tố (phản ứng đốt cháy) ⟹ x, y và z ⟹ m.

Giải chi tiết:

Chất béo X chứa các triglixerit của axit béo no (chứa 3 liên kết π và 6 nguyên tử O trong phân tử) và axit béo tự do (chứa 1 liên kết π và 2 nguyên tử O trong phân tử).

Gọi số mol triglixerit, axit béo trong X và số mol CO₂ khi đốt cháy X lần lượt là x, y và z (mol)

* Xét phản ứng với NaOH

Ta có n_NaOH = 3n_triglixerit + n_{axit béo} = 3x + y = 0,25 (1)

X + NaOH → muối + C₃H₅(OH)₃ (x mol) + H₂O (y mol)

Áp dụng BTKL ⟹ m = m_X = 69,78 + 92x + 18y – 0,25.40 = 92x + 18y + 59,78 (gam).

* Xét phản ứng đốt cháy

X + O₂ (6,06 mol) → CO₂ (z mol) + H₂O

+ Axit béo trong X có 1 liên kết π trong phân tử ⟹ n_CO2 = n_H2O (khi đốt cháy).

+ Triglixerit trong X có 3 liên kết π trong phân tử ⟹ n_CO2 – n_H2O = 2n_triglixerit

⟹ Đốt cháy X ta có: n_H2O = n_CO2 – 2n_triglixerit = z – 2x (mol).

BTNT O ⟹ 6x + 2y + 6,06.2 = 2z + z – 2x ⟹ 8x + 2y – 3z = -12,12 (2)

BTKL ⟹ m_X + m_O2 = m_CO2 + m_H2O

⟹ 92x + 18y + 59,78 + 6,06.32 = 44z + 18z – 18.2x ⟺ 128x + 18y – 62z = -253,7 (3)

Từ (1)(2) và (3) ⟹ x = 0,08 ; y = 0,01 và z = 4,26.

Vậy m = 92x + 18y + 59,78 = 67,32 gam.