Hỗn hợp A chứa 3 ankin với tổng số mol là 0,10 mol. Chia A làm hai phần như nhau.

* Hướng dẫn giải

Số mol ankin trong mỗi phần 

Khi đốt cháy hoàn toàn phần (1):

Cứ 1 mol $C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}-2}$ tạo ra ($\overline{n}$−1) mol $H_{2}O$

Cứ 0,5.${10}^{-1}$ mol $C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}-2}$ tạo ra 0,13 mol $H_{2}O$

Như vậy trong hỗn hợp A phải có ankin có số nguyên tử cacbon nhỏ hơn 3,6 tức là phải có $C_2{H}_2$ hoặc $C_3{H}_4$.

Nếu có $C_2{H}_2$ thì số mol chất này ở phần 2 là:

n = 

Khi chất này tác dụng với dung dịch $AgN{O}_3$ trong $N{H}_3$:

$C_2{H}_2$ + 2$AgN{O}_3$ + 2$N{H}_3$ → $C_{2}A{g}_2$↓ + 2$N{H}_{4}N{O}_3$

0,02 mol                          0,02 mol

Khối lượng 0,02 mol $C_{2}A{g}_2$ là: 0,02. 240 = 4,8 (g) > 4,55 g.

Vậy hỗn hợp A không thể có $C_2{H}_2$ mà phải có $C_3{H}_4$.

Khi chất này tác dụng với dung dịch $AgN{O}_3$ trong $N{H}_3$:

$C_3{H}_4$ + $AgN{O}_3$ + $N{H}_3$ → $C_3{H}_{3}Ag$↓ + $N{H}_{4}N{O}_3$

0,02 mol        0,02 mol              0,02 mol

Khối lượng $C_3{H}_{3}Ag$ là 0,02.147 = 2,94 (g).

Số mol $AgN{O}_3$ đã phản ứng với các ankin là: 0,25.0,12 = 0,03 (mol): trong đó lượng $AgN{O}_3$ tác dụng với $C_3{H}_4$ là 0,02 mol, vậy lượng $AgN{O}_3$ tác dụng với ankin khác là 0,01 mol.

Trong phần 2, ngoài 0,02 mol $C_3{H}_4$ còn 0,03 mol 2 ankin khác. Vậy mà lượng $AgN{O}_3$ phản ứng chỉ là 0,01 mol, do đó trong 2 ankin còn lại, chỉ có 1 chất có phản ứng với $AgN{O}_3$, 1 chất không có phản ứng:

$C_n{H}_{2n-2}$ + $AgN{O}_3$ + $N{H}_3$ → $C_n{H}_{2n-3}Ag$↓ + $N{H}_{4}N{O}_3$

0,01 mol        0,01 mol              0,01 mol

Khối lượng 0,010 mol $C_n{H}_{2n-3}Ag$ là: 4,55 - 2,94 = 1,61(g).

Khối lượng 1 mol $C_n{H}_{2n-3}Ag$ là 161 g.

14n + 105 = 161 ⇒ n = 4.

Công thức phân tử là $C_4{H}_6$ và CTCT: $C{H}_3-C{H}_2-C\equiv CH$ (but-1-in)

Đặt công thức chất ankin chưa biết là $C_{n\text{'}}{H}_{2n\text{'}-2}$:

$C_3{H}_4$ + 4$O_2$ → 3$C{O}_2$ + 2$H_{2}O$

0,02 mol                      0,04 mol

$C_4{H}_6$ + 5,5$O_2$ → 4$C{O}_2$ + 3$H_{2}O$

0,01 mol                      0,03 mol

Tổng số mol $H_{2}O$: 0,04 + 0,03 + 0,02(n' - 1) = 0,13 ⇒ n' = 4.

Chất ankin thứ ba có CTPT $C_4{H}_6$ nhưng không tác dụng với $AgN{O}_3$ nên CTCT là $C{H}_3-C\equiv C-C{H}_3$ (but-2-in).

Thành phần về khối lượng:

Propin chiếm: 33,1%; but-1-in : 22,3%; but-2-in: 44,6%.