Tuần 5 - Luyện từ và câu: Từ đồng âm - Tiếng Việt 5

Câu 1 (trang sgk Tiếng Việt 5): Đọc các câu sau đây:

a) Ông ngồi câu cá.

b) Đoạn văn này có 5 câu.

• Học sinh tự đọc.

Câu 2 (trang 51 sgk Tiếng Việt 5): Dòng nào dưới đây nêu đúng nghĩa của mỗi từ câu ở bài tập 1?

(1) Bắt cá, tôm, … bằng móc sắt nhỏ (thường có mồi) buộc ở đầu một sợi dây.

(2) Đơn vị của lời nói diễn đạt một ý trọn vện, trên văn bản được mở đầu bằng một chữ cái viết hoa và kết thúc bằng một dấu ngắt câu.

• Câu a: Động từ "câu cá".
• Câu b: Danh từ: "5 câu".

• Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm nhưng khác hẳn nhau về nghĩa

Câu 1 (trang 52 sgk Tiếng Việt 5): Phân biệt nghĩa của những từ đồng âm trong các cụm từ sau:

a) Cánh đồng – tượng đồng – một nghìn đồng

b) Hòn đá – đá bóng.

c) Ba và má – ba tuổi.

Câu 2 (trang 52 sgk Tiếng Việt 5): Đặt câu để phân biệt các từ đồng âm bàn, cờ, nước.

M:

(1) Nhà nhà treo cờ mừng ngày quốc khánh.

(2) Cờ là một môn thể thao được rất nhiều người yêu thích.

Câu 3 (trang 52 sgk Tiếng Việt 5): Đọc mẩu chuyện vui dưới đây và cho biết vì sao Nam tưởng ba mình đã chuyển sang làm việc tại ngân hàng.

Tiền tiêu

Nam: - Cậu có biết không, ba mình mới chuyển sang ngân hàng làm việc đấy.

Bắc: - Sao cậu bảo bố cậu là bộ đội?

Nam: - Đúng rồi, thư trước ba mình báo tin: "Ba đang ở hải đảo." Nhưng thư này ba mình nói là ba đang giữ tiền tiêu cho Tổ quốc.

Bắc: !!!

• Nam nhầm lẫn từ "tiêu" trong cụm từ "tiền tiêu" (tiền để tiêu) với tiếng "tiêu" trong từ đồng âm "tiền tiêu" (vị trí quan trọng, nơi có bố trí canh gác ở phía trước khu vực trú quân, hướng về quân địch).

Câu 4 (trang 52 sgk Tiếng Việt 5): Giải các câu đố sau:

a)   

Trùng trục như con chó thui

Chín mắt, chín mũi, chín đuôi, chín đầu.

(Là con gì?)

→ Là con chó thui.

⇒ Từ chín trong câu đố có nghĩa là nướng chín chứ không phải là số chín.

b)   

Hai cây cùng có mọt tên

Cây xòe mặt nước, cây lên chiến trường

     Cây này bảo vệ quê hương

Cây kia hoa nở soi gương mặt hồ.

(Là cây gì?)

Theo Lê Như Sâm

→ Là cây hoa súng và cây súng.