Hoá học 9 Bài 41: Nhiên liệu

• Nhiên liệu là những chất cháy đ­ựơc, khi cháy toả nhiệt và phát sáng.
• Lưu ý:  Điện là một dạng năng l­ượng có thể phát sáng và toả nhiệt như­ng không phải là một loại nhiên liệu.

Hình 1: Nhiên liệu

Căn cứ vào trạng thái sắp xếp các loại nhiên liệu làm 3 nhóm là rắn, lỏng, khí.

1.2.1. Nhiên liệu rắn

• Than:
  • Than gầy: làm nhiên liệu.
  • Than mỡ: Dùng để luyện than cốc.
  • Than non: Dùng để làm nhiên liệu trong đời sống
  • Than bùn: Làm chất đốt, phân bón tại chỗ.
• Gỗ

•  Than

​

Hình 2: Quá trình hình thành than mỏ

Hình 3: Hàm lượng Cacbon trong than

1.2.2. Nguyên liệu lỏng

• Gồm các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ (xăng, dầu hỏa...) và rượu. Nhiên liệu lỏng được dùng chủ yếu cho các động cơ đốt trong, một phần nhỏ dùng để đun nấu và thắp sáng.

• Xăng là hỗn hợp của các Hiđrocacbon no, mạch thẳng (C_nH_2n+2) chứa từ 7 – 11 nguyên tử C.

• Dầu hỏa cũng là hỗn hợp của các Hiđrocacbon no, mạch thẳng (C_nH_2n+2)  nhưng chứa từ 12 – 15 nguyên tử C.

• Êtanol (Rượu Etylic hay Cồn) là một ancol mạch thẳng, công thức phân tử của nó là C₂H₆O. Công thức cấu tạo là C₂H₅OH hay CH₃-CH₂-OH

Hình 5: Cồn khô, cồn thạch, cồn lỏng

Hình 6: Ứng dụng của nhiên liệu lỏng

• Xăng sinh học E5 là nhiên liệu chứa 5% thể tích cồn sinh học và 95% thể tích xăng truyền thống. Bên cạnh đó, việc sử dụng nhiên liệu được cho là hành động thiết thực để bảo vệ môi trường. Vì NLSH là loại nhiên liệu được chế xuất từ các hợp chất có nguồn gốc động thực vật như trên nên nó là sản phẩm hoàn toàn thân thiện với môi trường và là nguồn nhiên liệu tái sinh được.
•  Sử dụng nhiên liệu sinh học giúp giảm thiểu đáng kể các loại khí thải độc hại có trong các nhiên liệu truyền thống như CO, SO₂, hạt bụi và khí. Ngoài ra, lượng khí độc hại CO₂ thải ra môi trường của xăng sinh học ít hơn so với xăng truyền thống, làm giảm hiệu ứng nhà kính, giúp cho môi trường được an toàn và trong sạch hơn.

1.2.3. Nguyên liệu khí

• Gồm: Khí thiên nhiên, khí mỏ dầu, khí lò cốc, khí lò cao, khí than...

  • Năng suất tỏa nhiệt cao.

  • Dùng làm nhiên liệu.

  • Dễ cháy hoàn toàn, ít độc hại, không gây ô nhiễm 

Hình 7: Năng suất tỏa nhiệt của một số nhiên liệu thông thường

• Cung cấp đủ oxi hoặc không khí cho sự cháy.
• Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với không khí.
• Điều chỉnh l­ượng nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Hình 8: Sơ đồ tư duy bài Nhiên liệu

Bài 1:

Biết 1 mol cacbon khi cháy hoàn toàn tỏa ra một nhiệt lượng là 394kJ. Tính nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy 5 kg than chứa 90% cacbon.

Hướng dẫn:

Khối lượng Cacbon là:

\({m_C} = 5 \times \frac{{90}}{{100}} = 4,5(kg)\)

Đổi 4,5 kg = 4,5.1000 gam

Số mol cacbon đem đi đốt là: 

\({n_C} = \frac{{4,5}}{{12}} \times 1000 = 375(mol)\)

Nhiệt lượng tỏa ra là: 375 x 394 = 147750 (KJ)

Sau bài học cần nắm:

• Nhiên liệu là những chất cháy đ­ược, khi cháy toả nhiệt và phát sáng.
• Nắm đ­ựơc cách phân loại nhiên liệu, đặc điểm và ứng dụng của một số loại nhiên liệu thông thường.
• Biết cách sử dụng nhiên liệu có hiệu quả, an toàn trong cuộc sống hàng ngày.
• Tính được nhiệt lượng toả ra khi đốt cháy than, khí metan và thể tích khí cacbonic tạo thành.

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 41 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Những chất cháy được, khi cháy toả nhiệt và phát sáng được gọi là:

  • A. Nguyên liệu.
  • B. Nhiên liêu.
  • C. vật liệu.
  • D. Điện năng. 

• Câu 2:

  Than có hàm lượng cacbon cao nhất là:

  • A. Than mỡ.
  • B. Than gầy.
  • C. Than non.
  • D. Than bùn.

• Câu 3:

  Làm thế nào để sử dụng nhiên liệu hiệu quả?

  • A. Cung cấp đủ oxi hoặc không khí cho sự cháy.
  • B. Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với không khí.
  • C. Điều chỉnh l­ượng nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết phù hợp với nhu cầu sử dụng.
  • D. Cả ba ý trên đều đúng

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 9 Bài 41.

Bài tập 1 trang 132 SGK Hóa học 9

Bài tập 2 trang 132 SGK Hóa học 9

Bài tập 3 trang 132 SGK Hóa học 9

Bài tập 4 trang 132 SGK Hóa học 9

Bài tập 41.1 trang 51 SBT Hóa học 9

Bài tập 41.2 trang 51 SBT Hóa học 9

Bài tập 41.3 trang 51 SBT Hóa học 9

Bài tập 41.4 trang 51 SBT Hóa học 9

Bài tập 41.5 trang 51 SBT Hóa học 9

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa HOC247 thảo luận và trả lời nhé.