Hoá học 11 Bài 16: Hợp chất của cacbon

Lý thuyết Bài tập

Tóm tắt bài

1.1. CACBON MONOXIT

1.1.1. Tính chất vật lý

  • Là chất khí không màu, không mùi, không vị
  • Hơi nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước
  • Hóa lỏng ở -191,50C, hóa rắn ở -205,50C, rất bền với nhiệt
  • CO là khí rất độc

1.1.2. Tính chất hóa học

CO là oxít không  tạo muối (oxít trung tính)

Ở tO thường, không tác dụng với H2O, axít, kiềm.

Tính khử

CO cháy trong oxi hoặc không khí: 2CO + O2  2CO2

Tác dụng với nhiều oxít  kim loại (đứng sau Al)

3CO + Fe2O 3CO2 + 2Fe

1.1.3. Điều chế           

Trong Phòng thí nghiệm

HCOOH CO + H2O

Trong công nghiệp

Sơ đồ lò gas

Hình 1: Sơ đồ lò gas

  • C + H2O    CO + H2 (khí than ướt)
  • CO2 + C    2CO (khí than khô)

1.2. CACBON ĐIOXIT

1.2.1. Tính chất vật lý

  • Chất khí, không màu, nặng gấp 1,5 lần không khí
  • Tan không nhiều trong nước
  • Ở trạng thái rắn, CO2 tạo thành một khối trắng gọi là "nước đá khô". Nước đá khô không nóng chảy mà thăng hoa, dùng để tạo môi trường lạnh, không có hơi ẩm.

1.2.2. Tính chất hóa học

CO2 là khí không duy trì sự sống và sự cháy.

CO2 là oxít axít

  • Tan trong nước tạo H2CO3.

CO2(k) + H2O(l)  \(\leftrightarrows\)H2CO3 (dd).

  • Tác dụng với dung dịch bazơ:

CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O (Nhận biết CO2)

2CO2 + Ca(OH)2 → Ca(HCO3)2

1.2.3. Điều chế

Trong Phòng thí nghiệm

CaCO3 +2HCl→ CaCl2+CO2+ H2O.

Trong Công nghiệp

CaCO3 CaO + CO2

1.3. AXIT CACBONIC VÀ MUỐI CACBONAT

1.3.1. Axít cacbonic

  • H2CO3 là axít 2 nấc rất yếu, kém bền phân huỷ thành CO2 và H2O.

H2CO3  \(\leftrightarrows\)H+ + HCO3-

HCO3- \(\leftrightarrows\) H+ + CO3 2-

  • Tác dụng với dd kiềm → muối
    • Trung hoà: Na2CO3, CaCO3
    • Axít: NaHCO3, Ca(HCO3)2

1.3.2. Muối cacbonat

Tính chất

  • Tính tan

    • Muối cacbonat của kim loại kiềm, amoni và đa số các muối hidrocacbonat đều tan trong nước

    • Muối cacbonat của kim loại khác không tan trong nước

  • Tác dụng với axít (Nhận biết muối cacbonat)

NaHCO3 + HCl → NaCl + CO2 + H2O

HCO3- + H+ →CO2 + H2O

Na2CO3 + 2HCl → NaCl+CO2 + H2O

CO32- + 2H+ → CO2 + H2O

Video 1: Phản ứng giữa NaHCO3 và dung dịch HCl

Tác dụng với dd kiềm

Muối hidrocacbonat tác dụng với dd kiềm.

NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O

HCO3- + OH- → CO32- + H2O

  • Phản ứng nhiệt phân
    • Muối cacbonat tan: Không bị nhiệt phân.
    • Muối cacbonat ko tan  oxít kim loại + CO2.

VD: Mg CO3(r)  MgO(r) + CO2(k)

  • Muối hidrocacbonat  CO32- + CO2 + H2O.

VD: 2 NaHCO3(r)  Na2CO3(r) + CO2 + H2O

Video 2: Thí nghiệm nhiệt phân muối Natri hidrocacbonat

1.3.3. Ứng dụng

CaCO3 là chất bột màu trắng, nhẹ, được dùng làm chất độn trong một số ngành công nghiệp.

Bài 1:

Cho khí CO đi qua ống chứa 0,04 mol X gồm FeO và Fe2O3 đốt nóng, ta nhận được 4,784 gam chất rắn Y (gồm 4 chất), khí đi ra khỏi ống dẫn qua dung dịch Ba(OH)2 dư thì thu được 9,062 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng FeO trong hỗn hợp X là:

Hướng dẫn:

\({n_{C{O_2}}} = {n_{BaC{O_3}}} = 0,046{\rm{ }}(mol)\)

Bảo toàn nguyên tố C ta có :  \({n_{CO}} = {n_{C{O_2}}} = 0,046(mol)\)

Bảo toàn khối lượng : 

\(\begin{array}{l} {\rm{ }}{m_{hh}} + {m_{CO}} = {m_Y} + {m_{C{O_2}}}\\ \Leftrightarrow {m_{hh}} = {m_Y} + {m_{C{O_2}}} - {m_{CO}}\\ \Leftrightarrow {m_{hh}} = 4,784 + 0,046.44 - 0,046.28 = 5,52(gam) \end{array}\)

Gọi số mol của FeO và Fe2O3 lần lượt là x và y :

\(\left\{ \begin{array}{l} x + y = 0,04\\ 72{\rm{x}} + 160y = 5,52 \end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l} x = 0,01{\rm{ }}(mol)\\ y = 0,03{\rm{ }}(mol) \end{array} \right.\)

\(\% {m_{FeO}} = \frac{{0,01.72}}{{5,52}}.100 = 13,04\)

Bài 2:

Cho V lít hỗn hợp khí (ở đkc) gồm CO và H2 phản ứng với một lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO và Fe3O4 nung nóng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng hỗn hợp rắn giảm 0,48gam. Giá trị của V là 

Hướng dẫn:

m chất rắn giảm = m hỗn hợp khí tăng

CO \(\overset{O^{2-}}{\rightarrow}\)CO2\(\nearrow\)

H2 \(\overset{O^{2-}}{\rightarrow}\) H2O\(\nearrow\)

1 mol hỗn hợp (CO, H2) phản ứng \(\Rightarrow\) m chất rắng giảm 16g

\(\Rightarrow\) n(CO, H2)phản ứng =\(\frac{16}{16}=1 mol\)

\(nO^{2-}=\frac{0,48}{16}=0,03\)

n(CO + H2)=0,03

V = 0,672 (lít)

3. Luyện tập Bài 16 Hóa học 11

Sau bài học cần nắm:

  • Tính chất vật lí của CO và CO2
  • Tính chất vật lí, tính chất hóa học của muối cacbonat (nhiệt phân, tác dụng với axit).
  • Cách nhận biết muối cacbonat bằng phương pháp hoá học.

3.1. Trắc nghiệm

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 11 Bài 16 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

3.2. Bài tập SGK và Nâng cao 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 11 Bài 16.

Bài tập 16.1 trang 23 SBT Hóa học 11

Bài tập 16.2 trang 23 SBT Hóa học 11

Bài tập 16.3 trang 24 SBT Hóa học 11

Bài tập 16.4 trang 24 SBT Hóa học 11

Bài tập 16.5 trang 24 SBT Hóa học 11

Bài tập 16.6 trang 24 SBT Hóa học 11

Bài tập 1 trang 87 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 2 trang 88 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 3 trang 88 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 4 trang 88 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 5 trang 88 SGK Hóa học 11 nâng cao

Bài tập 6 trang 88 SGK Hóa học 11 nâng cao

4. Hỏi đáp về Bài 16 Chương 3 Hóa học 11

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa HOC247 thảo luận và trả lời nhé.

Bạn có biết?

Hóa học, một nhánh của khoa học tự nhiên, là ngành nghiên cứu về thành phần, cấu trúc, tính chất, và sự thay đổi của vật chất.Hóa học nói về các nguyên tố, hợp chất, nguyên tử, phân tử, và các phản ứng hóa học xảy ra giữa những thành phần đó.Hóa học đôi khi được gọi là "khoa học trung tâm" vì nó là cầu nối các ngành khoa học tự nhiên khác như vật lý học, địa chất học và sinh học.

Nguồn : Wikipedia - Bách khoa toàn thư

Tâm sự Lớp 11

Lớp 11 - Năm thứ hai ở cấp trung học phổ thông, gần đến năm cuối cấp nên học tập là nhiệm vụ quan trọng nhất. Nghe nhiều đến định hướng sau này rồi học đại học. Ôi nhiều lúc thật là sợ, hoang mang nhưng các em hãy tự tin và tìm dần điều mà mình muốn là trong tương lai nhé!

Nguồn : ADMIN :))

Liên hệ hợp tác hoặc quảng cáo: gmail

Điều khoản dịch vụ

Copyright © 2021 HOCTAPSGK