Tìm hiểu môn Ngữ văn lớp 10, học sinh sẽ được thực hành nói và nghe để trao đổi về những vấn đề xã hội.

Tài liệu Soạn văn 10: Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội. Mời bạn đọc tham khảo nội dung chi tiết sau đây.

Soạn bài Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội

Đề bài: Trình bày bài nói thuyết phục người khác từ bỏ thói quen hoặc một quan niệm.

1. Hướng dẫn

Bước 1: Chuẩn bị nói

- Xác định đề tài, mục đích nói, đối tượng nghe, không gian và thời gian nói.

• Trong trường hợp này, đề tài bài nói chính là thói quan hay quan niệm cần thuyết phục người khác từ bỏ mà bạn đã chọn cho bài viết của mình.
• Người nghe là các bạn cùng lớp.
• Không gian nói là lớp học.
• Thời gian nói do thầy cô giáo hay người chủ trì quy định.

- Tìm ý, lập dàn ý

Tìm ý:

• Dựa vào bài viết lựa chọn các ý chính, các chỗ có thể lược bỏ.
• Tìm những câu mở đầu, kết thúc bài nói phù hợp, nhằm gây chú ý, tạo ấn tượng đối với người nghe.
• Sử dụng công cụ hỗ trợ như: bản tóm tắt các ý chính đề khi cần chỉ nhìn lướt qua là nhớ, chuẩn bị tìm hình ảnh, video, sơ đồ, bảng biểu để trình chiếu nhằm tăng tính thuyết phục cho lí lẽ và bằng chứng.
• Dự kiến trước một số điểm thắc mắc mà người nghe có thể nêu lên để tìm cách trả lời, giải đáp.

Lập dàn ý:

• Thực hiện giống như đối với bài viết.
• Cần ước lượng thời gian trình bày các ý tưởng sao cho phù hợp với thời gian được quy định cho bì nói.
• Cần sắp xếp và dự kiến thời điểm, cách thức sử dụng các công cụ hỗ trợ trong khi trình bày bài nói.

- Luyện tập

Bạn tiến hành như đã thực hiện ở các bài nói trước.

Bước 2: Trình bày bài nói

- Nếu giới thiệu hệ thống các luận điểm chính trước rồi mới đi vào triển khai từng luận điểm.

- Nên có tờ giấy ghi tóm tắt những ý tưởng, nội dung chính dưới dạng gạch đầu dòng.

- Thể hiện sự tự tin, tự nhiên, thân thiện; tạo được tương tác tích cực với người nghe.

Bước 3: Trao đổi, đánh giá

2. Thực hành

Trong cuộc sống, nói dối dễ trở thành một thói quen tiêu cực, gây hại cho bản thân.

Đầu tiên, nói dối được hiểu là hành vi cố tình cung cấp thông tin sai với thực tế, để đạt được một mục đích nào đó, thường không chính đáng. Lời nói dối thường được sử dụng với mục đích dùng để che đậy một dã tâm muốn lừa lọc hay lấp liếm lỗi lầm mà con người đã gây ra. Ví dụ như học sinh nói dối cha mẹ đi chơi game, học sinh nói dối thầy cô để trốn học…

Đa số lời nói dối đều gây ra hậu quả to lớn. Lời nói dối khiến chúng ta không nhận được sự tin tưởng đến từ những người xung quanh. Ông cha ta đã có câu: “Một lần bất tín, vạn lần bất tin”. Để xây dựng uy tín, lấy được lòng tin của mọi người phải mất rất nhiều thời gian. Nhưng chỉ cần một lời nói dối có thể khiến cho lòng tin hoàn toàn biến mất. Câu chuyện về chú bé chăn cừu là một dẫn chứng điển hình. Khi đang chăn cừu, vì quá buồn chán, cậu bé đã nói dối dân làng có chó sói đến ăn thịt đàn cừu của cậu. Ban đầu, dân làng tin lời cậu bé, chạy đến để giúp đỡ. Nhưng sau khi phát hiện cậu bé nói dối, còn bị cậu chế giễu khiến họ rất tức giận. Lần thứ nhất, rồi đến lần thứ hai, dân làng vẫn đến giúp đỡ. Nhưng sau nhiều lần bị cậu bé lừa, họ đã không còn tin tưởng vào cậu bé. Cuối cùng, khi chó sói đến thật, cậu bé kêu cứu nhưng chẳng còn ai tin lời, đến giúp đỡ cậu nữa. Kết quả là đàn cừu đã bị chó sói ăn thịt. Câu chuyện chính là bài học cho chúng ta về tác hại của nói dối.

Không chỉ vậy, hành vi nói dối lặp lại thường xuyên sẽ trở thành một thói quen xấu, gây ảnh hưởng đến đạo đức, nhân cách của con người. Rộng hơn, l ời nói dối còn ảnh hưởng đến sự phát triển của một quốc gia, dân tộc. Một doanh nghiệp sản xuất những sản phẩm không đảm bảo an toàn, gian dối với người tiêu dùng sẽ gây ra những hậu quả về tính mạng của con người. Nhiều vị lãnh đạo đã dối trên, lừa dưới đã gây ra sự bức xúc trong quần chúng nhân dân. Một xã hội văn mình, thì sự thật cần được tôn trọng.

Trong cuộc sống hiện đại, dường như nói dối đã trở thành một căn bệnh phổ biến. Những đứa trẻ nói dối cha mẹ để đi chơi game. Học trò nói dối thầy cô để trốn tiết. Chồng nói dối vợ để đi nhậu với bạn bè… Đó đều là những lời nói dối đem đến những hậu quả xấu. Trung thực, ngay thẳng chính là những đức tính hàng đầu ai cũng cần phải có. Mỗi người nên nhận thức được rằng để nói ra sự thật vốn không dễ dàng nhưng nó là điều cần thiết.

Albert Camus đã từng nói: “Sự thật, giống như ánh sáng, làm người ta chói mắt. Sự giả dối thì ngược lại, là ánh chiều hôm tươi đẹp bao trùm lên mọi vật”. Bởi vậy, chỉ có sống thật, con người mới có được những điều tốt đẹp trong cuộc sống.