Phân biệt đồng hóa và dị hóa là tài liệu vô cùng hữu ích mà Download.vn muốn giới thiệu đến quý thầy cô cùng các bạn học sinh lớp 10 tham khảo.

So sánh đồng hóa và dị hóa giúp các bạn lớp 10 nắm vững được sự giống và khác nhau của 2 quá trình này. Qua đó các bạn sẽ biết cách giải bài tập sinh học và đạt được kết quả cao trong các bài kiểm tra bài thi học kì sắp tới. Bên cạnh đó các bạn tham xem thêm: Phân biệt quang hợp và hô hấp, Phân biệt miễn dịch đặc hiệu và miễn dịch không đặc hiệu.

1. Đồng hóa là gì?

Đồng hóa là làm thay đổi bản chất bên trong của một sự vật, hiện tượng khác biệt giống với một sự vật, hiện tượng mà chủ thể khác, làm mất đi tính chất ban đầu và giống y hệt với tính chất của chủ thể mới. Đồng hóa mang tính chất rộng lớn, số lượng nhiều, biến đổi theo một khuôn mẫu có sẵn.

“Đồng hóa” không phải chỉ sự biến đổi bên ngoài mà là sự biến đổi bản chất bên trong. Khi thay đổi, sự vật hiện tượng cũ đã mất đi bản chất vốn có mà thay thế vào đó là bản chất mới, khác biệt.

Đồng hóa là chỉ một quá trình nhất định, thời gian dài để sự vật này có thể biến đổi giống với sự vật kia. Quá trình đồng hóa diễn ra theo ý muốn chủ quan của con người hoặc dưới sự tác động khách quan của thế giới quan bên ngoài.

2. Dị hóa là gì?

Dị hóa là là một quá trình biến đổi từ sự vật hiện tượng này sang sự vật hiện tượng khác
Theo từ điển tiếng Việt, dị hóa cũng là một quá trình biến đổi từ sự vật hiện tượng này, sang một sự vật hiện tượng khác. Tuy nhiên, quá trình biến đổi này có sự khác biệt, thay thế, thêm vào hoặc mất đi, không giống hoàn toàn với sự vật hiện tượng mong muốn hướng đến.

Quá trình dị hóa hình thành và phát triển, xảy ra có những thay đổi không thể dự đoán được. Những thay đổi trong quá trình dị hóa thường là những thay đổi theo chiều hướng xấu đi, không nằm trong sự tính toán, dữ liệu của con người.

3. Phân biệt đồng hóa và dị hóa

- Giống nhau: Đều xảy ra trong tế bào

- Khác nhau:

4. Mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa

+ Sản phẩm của đồng hóa là nguyên liệu của dị hóa và ngược lại

+ Do đó, năng lượng được tích luỹ ở đồng hoá sẽ được giải phóng trong quá trình dị hoá để cung cấp trở lại cho hoạt động tổng hợp của đồng hoá. Hai quá trình này trái ngược nhau, mâu thuẫn nhau nhưng thống nhất với nhau.

+ Nếu không có đồng hoá thì không có nguyên liệu cho dị hoá và ngược lại không có dị hoá thì không có năng lượng cho hoạt dộng đồng hoá.

Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá ở cơ thể (khác nhau vể độ tuổi và trạng thái) là không giống nhau và phụ thuộc vào:

- Lứa tuổi: Ở trẻ em, cơ thể đang lớn, quá trình đồng hoá lớn hơn dị hoá, ngược lại ở người già, quá trình dị hoá lại lớn hơn đồng hoá.

- Vào thời điểm lao động, dị hoá lớn hơn đồng hoá, ngược lại lúc nghỉ ngơi đồng hoá mạnh hơn dị hoá.