Tác phẩm “Ông lão đánh cá và con cá vàng” là một tác phẩm điển hình của đại thi hào người Nga – Puskin. Qua tác phẩm, tác giả muốn gửi gắm một chân lí, cái thiện bao giờ cũng được đền đáp xứng đáng, cái ác cái tham lam luôn luôn bị quả báo.
Sau đây mời các bạn học sinh lớp 6 cùng tham khảo Bài văn mẫu: Phân tích truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng được chúng tôi tổng hợp và đăng tải ngay sau đây. Mời bạn đọc cùng theo dõi.
Phân tích truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng - Mẫu 1
Ông lão đánh cá và con cá vàng của nhà văn Pu-skin là tác phẩm được kể dựa trên truyện dân gian Nga và Đức. Bên cạnh những yếu tố được giữ lại giống với nguyên tác, tác giả đã có nhiều sáng tạo nghệ thuật làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, chứa đựng nhiều bài học triết lí trong cuộc sống.
Truyện kể về đôi vợ chồng nghèo sống cùng nhau bên bờ biển, trong một túp lều nát. Hai vợ chồng họ kiếm sống qua ngày bằng nghề đánh cá. Một ngày nọ, ông lão bắt được một con cá vàng và sau đó hàng loạt biến cố đã xảy đến với gia đình ông, qua đó bộc lộ những phẩm chất, tính cách của hai nhân vật chính.
Ông lão bắt được cá vàng trong một lần đi thả lưới, nghe những lời cầu xin tha mạng của cá ông đã đồng ý thả nó ra và nói: “Trời phù hộ cho ngươi! Ngươi trở về biển khơi mà vùng vẫy. Ta không đòi gì cả, ta cũng chẳng cần gì” . Nếu là những người khác, chắc đã không bỏ lỡ cơ hội hiếm có này mà đòi tiền bạc, nhà cao cửa rộng, còn ông lão thì tuyệt đối không cần gì. Lão giúp người khác bằng tấm lòng lương thiện, không màng tính tiền bạc, thiệt hơn. Qua hành động, lời nói của ông, cho thấy ông lão là một người hiền lành, thật thà, tốt bụng.
Vì là người thật thà ông lão đã đem chuyện này kể với người vợ của mình. Trái ngược hoàn toàn với người chồng, mụ vợ lập tức mắng: “Đồ ngốc! Sao lại không bắt con cá đền cái gì? Đòi một cái máng cho lợn ăn không được à? Cái máng nhà đã gần vỡ rồi”. Đòi hỏi của bà lão không có gì quá đáng, nó rất thiết thực với nhu cầu của gia đình bà, bởi vậy cá vui vẻ chấp nhận lời đề nghị.
Nhưng sự việc không dừng lại ở đó, khi được đáp ứng yêu cầu về chiếc máng, bà hiểu rằng cá vàng có những quyền năng phi thường, có thể đáp ứng những yêu cầu cao hơn của bà, lòng tham trong mụ dậy. Mụ lại gọi chồng, chửi mắng và bắt ông phải đòi cá vàng một chiếc nhà rộng. Yêu cầu của bà lão đã tăng lên một bậc về vật chất, nếu chiếc máng lợn có giá trị nhỏ thì ngôi nhà rộng lại có giá trị lớn hơn rất nhiều lần, lòng tham của mụ đã tăng lên một cấp mới. Trước đòi hỏi của vợ, ông lão không hỏi lại lời nào mà lại lủi thủi ra biển lớn cầu cứu sự giúp đỡ của cá vàng. Đứng trước biển lớn đã nổi sóng, cá vàng xuất hiện và ân cần khuyên ông lão “Ông lão ơi! Đừng băn khoăn quá. Thôi hãy về đi. Tôi kêu trời phù hộ cho, ông sẽ được một cái nhà rộng vào đẹp” .
Có lẽ mụ vợ đã thỏa mãn với những gì cá vàng cho và ông lão sẽ được sống cuộc sống yên ổn. Nhưng sự thật lại hoàn toàn ngược lại, khi vừa nhìn thấy ông lão mụ vỡ đã tét tát mắng và yêu cầu ông lão ra biển yêu cầu cá vàng cho mình làm nhất phẩm phu nhân – một địa vị sang trọng, quyền quý, mang danh vọng to lớn khiến bao người ngưỡng mộ. Mụ lại tiếp tục được cá vàng đáp ứng yêu cầu. Nhưng lòng tham của mụ vẫn không dừng lại lần này mụ giận dữ và mắng: “Tao không muốn làm một bà nhất phẩm phu nhận nữa, tao muốn làm nữ hoàng”. Lời của mụ nói với chồng thật khiếm nhã, và thiếu tôn trọng. Đối với người đã sống bên mình bao năm qua nhưng bà coi chẳng khác nào người hầu, kẻ hạ, xưng là mày tao, không có sự tôn trọng với chồng mình. Không chỉ vậy, ta thấy trong yêu cầu lần này không chỉ còn là tiền bạc, danh vọng mà đó còn là đòi hỏi về cả quyền lực, quả thật lòng tham của mụ là không đáy, không điều gì có thể thỏa mãn được mụ. Trước yêu cầu của vợ, ông hoảng sợ van xin nhưng bị mụ vợ tát vào mặt và ông buộc phải ra biển. Lúc này biển đã nổi sóng mịt mù, nghe thỉnh cầu của ông lão cá vàng vẫn tiếp tục đáp ứng. Cho đến lần cuối cùng mụ là muốn làm Long Vương để có thể cai trị cả biển xanh, yêu cầu này quả vượt ngoài sức chịu đựng của cá vàng, bởi vậy, nó đã không nói gì và quẫy đuôi bỏ đi. Về đến nhà, ông lão chỉ còn thấy chiếc túp lều nát với người vợ đang ngồi cạnh chiếc máng lợn sứt giống khi xưa.
Lòng tham không đáy của mụ vợ đã bị trừng phạt đích đáng. Mụ ta không chỉ là một kẻ tham lam mà còn là một kẻ phụ bạc. Phụ bạc với chồng – người đã đem lại cho mụ tất cả tiền bạc, của cải, danh vọng, quyền lực, hơn thế đó còn là chồng mụ, người đã ở bên cạnh mụ trong suốt bao năm. Khi được hưởng vinh hoa, phú quý, mụ ngay lập tức quên đi tình nghĩa vợ chồng sẵn sàng đánh chửi, quát mắng. Không chỉ vậy mụ còn phụ bạc với lòng tốt của cá vàng, với mọi yêu cầu của mụ không lần nào cá vàng không đáp ứng, nhưng mụ lại bị lòng tham làm cho mờ mắt mà đưa ra những đòi hỏi quá đáng hơn. Chính bởi vậy cá vàng đã trừng trị mụ, từ chỗ có tất cả cho đến mất tất cả: mụ mất đi tất cả tình cảm, tiền bạc, danh vọng và quyền lực, sự trừng phạt này mới thật là đích đáng.
Ông lão là một người hiền lành, tốt bụng, không ham mê giàu sang, danh vọng nhưng ông lại là một người chồng quá hèn nhát, nhu nhược. Trước mọi yêu cầu của mụ vợ ông không một lần phản ứng, cãi lại, chỉ có duy nhất một lần lão cầu xin vợ chứ không phải khuyên giải bà, ông răm rắp tuân theo mệnh lệnh. Dáng người nhỏ bé, liêu xiêu khi ông lão “lủi thủi” “lóc cóc” ra biển trông vô cùng tội nghiệp, đáng thương nhưng cũng rất đáng giận. Ngoài ra, xây dựng nhân vật ông lão, nhà văn Pu-skin cũng gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh với người dân Nga, nếu mãi chịu cảnh nhún nhường, im lặng thì sẽ bị áp bức, bóc lột suốt cuộc đời.
Trong tác phẩm, Pu-skin đã có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố hiện thực và yếu tố kì ảo. Sắp xếp các chi tiết theo chiều tăng tiến (lòng tham của mụ vợ) và kết thúc đầu cuối tương ứng. Không những thế ông còn dựng lên hai tuyến nhân vật tương phản (ông lão đại diện cho những người hiền lành, lương thiện; mụ vợ đại diện cho kẻ bội bạc, tham lam, xấu xa). Sự kết hợp nhuần nhuyễn của các yêu tố trên đã làm nổi bật giá trị của tác phẩm.
Ông lão đánh cá và con cá vàng là một truyện xuất sắc của đại thi hào Nga Pu-skin. Tác phẩm với nghệ thuật tăng tiến, tương phản, kết thúc đầu cuối tương ứng đã làm nổi bật giá trị nội dung, tư tưởng của tác phẩm. Truyện ngợi ca lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và nêu ra bài học thích đáng cho những kẻ vong ân phụ nghĩa, tham lam bội bạc.
Phân tích truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng - Mẫu 2
Tác phẩm “Ông lão đánh cá và con cá vàng” là một tác phẩm điển hình của đại thi hào người Nga – Puskin. Qua tác phẩm, tác giả muốn gửi gắm một chân lí, cái thiện bao giờ cũng được đền đáp xứng đáng, cái ác cái tham lam luôn luôn bị quả báo.
Tác phẩm viết về câu chuyện của hai vợ chồng sống nghèo khổ, ngày ngày ông lão ra biển đánh cá, còn mụ vợ thì suốt ngày đay nghiến ông lão, bắt ông lão phải làm cái này cái kia mà không hài lòng. Khi ông lão bắt được con cá vàng, con cá van xin ông thả đi thì con cá sẽ báo đáp ông. Nhưng ông chẳng muốn xin gì, ông về và kể lại câu chuyện cho mụ vợ. Thấy ông về nhà, mụ vợ đay nghiến, mắng mỏ ông là ngu ngốc, rồi bắt ông ra biển để xin con cá vàng cho một cái máng lợn mới.
Nhưng cái máng lợn mới vẫn không thỏa mãn lòng tham của mụ, mụ lại tiếp tục bắt ông lão ra bờ biển để xin ngôi nhà mới. Không dừng lại đó, mụ vợ lại được nước, bắt ông lão bắt con cá vàng cho mình làm trở thành nhất phẩm phu nhân. Nhưng mụ đâu có dừng lại đó, khi lòng tham vô đáy của mụ lên đến tột cùng, mụ đòi làm nữ hoàng và muốn có con cá vàng bên cạnh để hầu hạ cho ý muốn của mụ.
Ông lão trong câu chuyện vốn dĩ là một người nghèo khổ nhưng lương thiện. Ông không quản mưa gió bão tố, làm việc cần cù cần mẫn để kiếm sống, sống một cuộc sống lương thiện. Trước tiên ông lão là một người nghèo khổ nhưng rất lương thiện. Khi ông lão bắt được con cá vàng, lẽ ra ông lão sẽ mang nó về nhà, nhưng khi nghe nó van xin ông lại thương lòng, thả nó về với biển - về với nhà của nó. Ông sẵn sàng làm những việc mà có lẽ những người ở làng chài không bao giờ làm. Ông là một người bao dung, lương thiện.
Nhưng trái ngược hoàn toàn với ông, mụ vợ của ông lại vô cùng tham lam. Mụ hết lần này tới lần khác bắt ông lão làm theo ý mình, bắt con cá vàng phải làm theo ý của mụ. Xét cho cùng, lẽ ra ông lão là một người đàn ông, phải là một người bản lĩnh trong gia đình, nhưng ông có phần hơi nhu nhược, khi làm theo ý mụ vợ rất nhiều lần. Dù nhiều lần ông khuyên ngăn nhưng trước sự hung hãn của mụ vợ, ông lại không có đủ can đảm để chống lại hay ngăn cản lại ý muốn của mụ. Lẽ ra được phục vụ được chấp thuận thì mụ phải cảm thấy sung sướng, phải cảm thấy biết ơn, cả ông lão và con cá. Nhưng chính lòng tham không đáy của mụ mà khiến mất tất cả mọi thứ biến mất.
Con cá là một biểu tượng cho chân lí cái thiện sẽ luôn được đền đáp, sống lương thiện sẽ được báo đáp. Chân lí này giống như câu “ở hiền gặp lành” của dân tộc Việt Nam ta. Đồng thời con cá vàng chính là công cụ để nhân dân lương thiện thi hành sự trừng trị thích đáng đối với những kẻ tham lam bạc bẽo.
Câu chuyên kết thúc thật bất ngờ, khi trước mặt ông lão hiện ra với túp lều rách nát ngày xưa và trên bậc cửa, mụ vợ đang ngồi trên cái máng lợn sứt mẻ”. Mọi thứ lại trở lại như xưa cũ và cái kết cục này là tất yếu, và là một bài học xứng đáng cho những kẻ tham lam và không biết giới hạn của sự mong muốn của mình. Mọi thứ nếu tới một giới hạn nhất định, nếu đi qua giới hạn đó, có thể con người đánh đổi và mất tất cả.
Tác phẩm kết thúc thật bất ngờ, qua tác phẩm tác giả muốn tỏ lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và sống thương thiện nhưng cũng đưa ra những bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, không làm gì mà thích sai khiến người khác và đạt được nguyện vọng của mình.