`***`  Kinh tuyến là một nửa đường tròn trên bề mặt Trái Đất, nối liền hai Địa cực, có độ dài khoảng 20.000 km, chỉ hướng Bắc-Nam và cắt thẳng góc với đường xích đạo. Mặt phẳng của kinh tuyến 0° (chạy qua đài quan sát thiên văn tại Greenwich thuộc Luân Đôn) và kinh tuyến 180°, chia Trái Đất ra làm hai bán cầu – Bán cầu đông và Bán cầu tây.

    Các kinh tuyến nối liền các cực từ là các kinh tuyến từ, những kinh tuyến nối liền các Địa cực thì gọi là các kinh tuyến địa lý, còn các đường kinh tuyến vẽ trên bản đồ – là các kinh tuyến họa đồ.

     Kinh tuyến này còn được gọi là kinh tuyến địa lý, để phân biệt với kinh tuyến địa từ là giao tuyến giữa bề mặt Trái Đất và mặt phẳng đi qua đường thẳng nối các cực địa từ Bắc và Nam.

`***`  Trên Trái Đất hay các hành tinh hoặc thiên thể hình cầu, vĩ tuyến là một vòng tròn tưởng tượng nối tất cả các điểm có cùng vĩ độ. Trên Trái Đất, vòng tròn này có hướng từ đông sang tây. Vị trí trên vĩ tuyến được xác định bằng kinh độ. Một vĩ tuyến luôn vuông góc với một kinh tuyến tại giao điểm giữa chúng. Các vĩ tuyến ở gần cực Trái Đất có đường kính nhỏ hơn.

          Các vĩ tuyến là các đường tà hành, ngoại trừ xích đạo thì chúng không phải là vòng tròn lớn nên không chứa các cung đường là quãng đường ngắn nhất giữa các điểm, ngược với những gì chúng ta nhìn thấy trên một số bản đồ. Các chuyến bay trên bắc bán cầu giữa các điểm có cùng vĩ độ sẽ đi theo đường ngắn nhất trông giống như một đường cong lệch về phía bắc trên các bản đồ.

         Các cung trên vĩ tuyến Trái Đất đôi khi được dùng làm biên giới giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ. Một vài vĩ tuyến được dùng như đường biên giới:}$

           - Biên giới giữa Canada và Hoa Kỳ hầu như nằm hoàn toàn trên vĩ tuyến 49 độ bắc, ngoại trừ phần giữa Quebec và Vermont nằm trên vĩ tuyến 45 độ bắc 

          - Triều Tiên và Hàn Quốc được dùng vĩ tuyến 38 độ bắc để phân chia 

          - Vĩ tuyến 17 độ bắc được dùng để phân chia Việt Nam theo Hiệp ước Gionevo 

$#qwienn$

`-` Kinh tuyến là các đường cong đi qua các điểm trên bề mặt Trái Đất, nằm song song với mặt phẳng của kinh độ. Kinh tuyến được đo bằng góc kinh độ từ kinh tuyến gốc, được định nghĩa là kinh độ `0` độ.

`-` Vĩ tuyến là các đường cong đi qua các điểm trên bề mặt Trái Đất, nằm vuông góc với mặt phẳng của kinh độ. Vĩ tuyến được đo bằng góc vĩ độ từ vĩ tuyến gốc, được định nghĩa là vĩ độ 0 độ.

`-` Kinh tuyến gốc là kinh tuyến có kinh độ `0` độ, nằm trên mặt phẳng chia Trái Đất thành hai nửa bán cầu Đông và Tây.

`-` Vĩ tuyến gốc là vĩ tuyến có vĩ độ `0` độ, nằm trên mặt phẳng chia Trái Đất thành hai nửa bán cầu Bắc và Nam.

`-` Đặc điểm chung của kinh tuyến gốc và vĩ tuyến gốc là chúng là các đường tọa độ cơ sở để xác định vị trí của các điểm trên bề mặt Trái Đất.