Một loài thực vật giao phấn ngẫu nhiên, xét 4 cặp gen A, a; B, b; D, d và E, e nằm trên 4 cặp NST

Phương pháp:

Xét 1 cặp gen có 2 alen (VD: A, a), số kiểu gen

+ Thể 2n: 3: AA, Aa, aa

+ Thể một: 2n – 1: 2: A, a

Xét n cặp NST, số kiểu gen thể một: $C_n^1\times 2\times 3^{n-1}$

Đối với các phát biểu của đề, ta làm theo các bước:

1- Xác định kiểu gen (số loại gen trội) có thể có

2 – Xét 2 trường hợp

+ Đột biến ở cặp Aa

+ Đột biến ở cặp Bb hoặc Dd hoặc Ee.

Cách giải:

Quy ước gen:

A- Cao; a- thấp

B-D-E- Hoa tím; B-D-ee: hoa đỏ; B-ddee: hoa vàng, bb---- hoa trắng.

(1) sai. Các thể một mang kiểu hình thân thấp, hoa tím (aaB-D-E-) có các trường hợp:

+ Thể một ở cặp Aa $\to$ aB-D-E-: Có $1\left(aa\right)\times 2^3=8$ kiểu gen (B-; D-; E- đều có 2 kiểu gen)

+ Thể một ở 1 trong 3 cặp NST còn lại: $1\left(aa\right)\times C_3^1\times 1\left(B/D/E\right)\times 2^2\left(B-/D-/E-\right)=12$

$\to$ Có tối đa 20 loại kiểu gen.

(2) đúng. Các thể một mang kiểu hình thân cao, hoa đỏ (A-B-D-ee)

+ Thể một ở cặp Aa  AB-D-ee: Có 1 (A) x 2₂ x 1 (ee) = 4 kiểu gen (B-; D-đều có 2 kiểu gen)

+ Thể một ở 1 trong 3 cặp NST còn lại: 

Nếu thể một xảy ra ở cặp Bb hoặc Dd: $2\left(AA;Aa\right)\times C_2^1\times 1\left(B/D\right)\times 2\left(B-/D-\right)\times 1\left(ee\right)=8$

Nếu thể một xảy ra ở cặp ee: $2\left(AA;Aa\right)\times 2\left(B-\right)\times 2\left(D-\right)\times 1\left(e\right)=8$

=> Có tối đa 20 loại kiểu gen.

(3) sai. Các thể một mang kiểu hình thân thấp, hoa vàng (aa-B-ddee)

+ Thể một ở cặp Aa$\to$ aB-ddee: Có 1 (a) x 2 (BB, Bb) x 1 (dd) x 1 (ee) = 2 kiểu gen.

+ Thể một ở 1 trong 3 cặp NST còn lại:

Nếu thể một xảy ra ở cặp Bb: $1\left(aa\right)\times 1\left(B\right)\times 1\left(dd\right)\times 1\left(ee\right)=1$

Nếu thể một xảy ra ở cặp dd hoặc ee: $1\left(aa\right)\times 2\left(B-\right)\times C_2^1\times 1\left(d/e\right)\times 1\left(dd/ee\right)=4$

=> Có tối đa 7 loại kiểu gen.

(4) sai. Các thể một mang kiểu hình thân thấp, hoa đỏ (aaB-D-ee)

+ Thể một ở cặp Aa$\to$ aB-D-ee: Có 1 (a) x 2² x 1 (ee) = 4 kiểu gen (B-; D- đều có 2 kiểu gen)

+ Thể một ở 1 trong 3 cặp NST còn lại:

Nếu thể một xảy ra ở cặp Bb hoặc Dd: $1\left(aa\right)\times C_2^1\times 1\left(B/D\right)\times 2\left(B-/D-\right)\times 1\left(ee\right)=4$

Nếu thể một xảy ra ở cặp ee: $1\left(aa\right)\times 2\left(B-\right)\times 2\left(D-\right)\times 1\left(e\right)=4$

=> Có tối đa 16 loại kiểu gen.

Vậy có 1 phát biểu đúng.

Chọn A.