Phân tích bài thơ Mây và Sóng lớp 9

Phân tích bài thơ Mây và Sóng lớp 9

Mây và sóng của Ta-gor là một bài thơ thật cảm động về tình cảm mẹ con. Để hiểu rõ hơn về tác phẩm mời các bạn cùng tham khảo bài phân tích bài thơ Mây và Sóng dưới đây!

I. Giới thiệu bài thơ

Với tập Thơ Dâng, ông Là nhà văn đầu tiên của châu Á được nhận giải thưởng Nô-ben về văn học (1913) Tác phẩm: Mây và sóng vốn được viết bằng tiếng Ben-gan, in trong tập thơ Si- su (Trẻ thơ), được chính Ta-go dịch ra tiếng Anh, in trong tập “Trăng non” Với hình thức đối thoại lồng trong lời kể của em bé, qua những hình ảnh thiên nhiên giàu tính tượng trưng, bài thơ Mây và sóng của Ra-bin-đra-nát Ta-go đã ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.

II. Phân tích bài thơ Mây và Sóng

Kết cấu của bài thơ gồm có hai phần giống nhau, mỗi phần có hai lượt thoại - kết cấu song trùng - phần thứ hai vừa là sự lặp lại vừa là sự phát triển cao hơn so với phần thứ nhất đó là một tình huống thử thách mới thể hiện tình yêu thương mẹ của em bé. Lời từ chối của em bé và lí do từ chối. Trò chơi thú vị giữa mẹ và em do em bé sáng tạo. Điểm khác nhau: Lời rủ rê mỗi lần một hấp dẫn hơn: lần thứ nhất là đi chơi với những người trên đám mây từ sáng, tối cho tới chiều tà, đi khắp tận cùng trái đất; lần thứ hai ở mức độ cao hơn và dễ dàng thực hiện hơn, lời rủ rê của sóng được ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn và được ngao du khắp mọi nơi. Quyến rũ biết bao, đầy phiêu du và thi vị. Tình cảm của em bé đối với mẹ: lời rủ rê của mây và sóng cũng như là một sự thử thách đối với em bé bởi lẽ trẻ con ai chẳng ham vui, ham chơi, những lời rủ rê hấp dẫn như thế thật khó chối từ. Thế nhưng trước những lời rủ rê như thế em bé đều nghĩ đến mẹ “đang đợi ở nhà, đang muốn mình ở nhà” và không thể rời mẹ mà đi được. Thử thách càng lớn thì tình yêu của em bé đối với mẹ càng được chứng minh.

Vị trí của dòng thơ con hỏi: nằm ở dòng thơ thứ ba của mỗi phần sau những lời rủ rê mời mọc hấp dẫn: Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”. Thế nhưng tình yêu thương mẹ đã thắng, em đã từ chối lời mời của những người trên mây và trong sóng, diễn biến như vậy là chân thực vừa thể hiện tính nhân văn sâu sắc, vừa thể hiện đúng tâm lí lứa tuổi.

Sự giống nhau: trò chơi của những người trên mây, trong sóng và trò chơi của em bé và mẹ giống nhau ở sự khoáng đạt bao la, ước mong được đi đến mọi nơi tận cùng. Sự khác nhau: trò chơi do em bé tạo ra thể hiện sự quấn quýt của tình mẹ con: “con choàng lên người mẹ, ôm lấy mẹ vỡ tan vào lòng mẹ”. Lòng mẹ là biển cả bao la, là mặt trăng dịu hiền để cho con lăn, lăn, lăn mãi. Ý nghĩa: Nói lên sự tưởng tượng thông minh của em trong một trò chơi đầy sáng tạo: “mình là mây là sóng còn mẹ là trăng là bến bờ kì lạ”.

Xem thêm:

• Soạn bài Mây và sóng - Ngắn gọn nhất 
• Cảm nhận về bài thơ Mây và sóng của đại thi hào Ta-gor

Hình thức lạ theo lối hỏi - đáp: lời người ở trên mây rồi đến lời của con hỏi, rồi lời đáp ..Hình ảnh thơ bay bổng, mang tầm vóc vũ trụ: mây - sóng, biển - bờ, trời xanh... Có mẹ có con là có cả cuộc đời, cả vũ trụ. Lòng mẹ là đại dương mênh mông không có bến bờ, để cho con được lăn mãi, tan mãi vào trong đó. “Mây và sóng” là bài thơ kể về tình mẹ con sâu nặng và kì diệu biết chừng nào. Tình yêu ấy vừa giản dị như những gì tồn tại trên mặt đất và cũng thánh thiện như những mơ mộng, con người cất giữ thiên đường bí mật” (Nguyễn Thanh Hùng)

Trong bài Cuộc đời tôi, Ta-go viết: “Ngay từ bé tôi đã rất nhạy cảm với vẻ đẹp của thiên nhiên, rất thích gần gũi thân mật với cây cối, chim muông trăng sao... và như muốn hoà nhập với khúc nhạc bốn mùa thời tiết”. Tình yêu thiên nhiên ấy cũng được thể hiện trong bài thơ mây và sóng. Nhưng bài thơ này chúng ta còn nhận ra một điều rằng chính vẻ đẹp của cuộc sống con người, tình người mới là bến bờ của thi nhân. Thiên nhiên dường như là một hình thức nào đó để con nguời bày tỏ tình yêu thương; để gửi vào đó sự sống bất diệt, không cùng. Tình người ấy kéo tâm hồn phiêu lưu về với cuộc sống bằng tình mẫu tử máu thịt thiêng liêng. Mây và sóng là hình ảnh mang tính tượng trưng cao. Đó là không gian mây (không phải là mây gọi con mà trên mây có người gọi con); không gian sóng (không phải sóng gọi con mà trong sóng có người gọi con). Không gian mây - sóng là thiên nhiên hay còn là chốn diệu vợi, siêu nhiên? Đó là con (con sẽ là mây..., Con là sóng...) trong trò chơi mẫu tử thiêng liêng. Hay còn là khát vọng hoà hợp với cái khôn cùng của tình mẫu tử. Bài thơ có bố cục hai phần, về mặt hình thức hai phần của bài thơ tương đối song trùng, về nội dung hai phần đầu là câu chuyện giữa con và những người sống trên mây và trò chơi con - mẹ / mây - trăng; phần hai là câu chuyện giữa con và những người sống trong sóng và trò chơi con - mẹ / sóng - bờ. Tất cả được thể hiện trong lời độc thoại của con - thực tế chủ thể trữ tình. Mặc dù hình thức tổ chức câu thơ khổ thơ ý thơ tương đối song trùng nhau nhưng ẩn sâu dưới những hành ảnh của từng phần là mạch cảm xúc phát triển, lời mời gọi sau quyến rũ hơn lời mời gọi trước, hứng thú sau cao hơn hứng thú trước, tình mẫu tử trong câu chuyện sau cũng dào dạt mênh mang hơn... Phân tích 2 câu thơ cuối bài Mây và Sóng. Lời mời gọi từ mây “Bọn tớ chơi từ lúc thức dậy đến lúc chiều tà - Bọn tớ chơi với vầng trăng bạc” không hấp dẫn bằng lời mời gọi từ sóng “Bọn tớ ca hát từ sáng sớm đến hoàng hôn - Bọn tớ ngao du từ nơi này nơi nọ mà không biết đến nơi nào” trong khi để được chốn mây khó khăn hơn “Hãy đến nơi tận cùng trái đất” trong khi để đến được chốn sóng phiêu du quyến rũ hơn mà lại dễ dàng hơn “Hãy đến rìa biển cả”. Thêm nữa lí do lời mời gọi này bức thiết hơn “mẹ mình đang đợi ở nhà”, lời mời gọi từ sóng hứng thú hơn mà lí do từ chối lại ít bức thiết hơn “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà; thế mà ở lần sau, khi sóng quyến rũ con vẫn chối từ để được gần mẹ. Vì thế cung bậc tình cảm được đẩy lên “mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm” cho đến “Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ” cười vang vỡ tan vào lòng mẹ - và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào”. Trong đối thoại của con với mây và con với sóng đều có câu “Con hỏi...” Không yêu mến thiên nhiên không ước mong cuộc sống tự do, phóng khoáng của thiên nhiên thì chắc hẳn đã không có những lời hỏi tha thiết như thế. Nhưng lòng đam mê thiên nhiên ấy chỉ càng tô đậm thêm cho tình mẫu tử trong mỗi trò chơi tưởng tượng của con. Con diễn đạt phát hiện dường như rất mới mẻ những tình cảm của mình bằng “chính ngôn ngữ tự nhiên”.

Lối kết cấu song trùng, hệ thống hình ảnh tượng trưng trong mạch chảy liên tục của những dòng thơ văn xuôi cứ hát lên theo khúc nhạc miên viễn của Mây và sóng - sản phẩm tượng trưng đặc sắc của Ta-go.

Trên đây là toàn bộ kiến thức chúng tôi muốn chia sẻ về dàn ý phân tích bài thơ Mây và Sóng, cùng học vui chúc các bạn đạt được điểm số cao!