Soạn bài: Mây và sóng

Bố cục:

   - Phần 1 (từ đầu ... xanh thẳm): Thuật lại cuộc trò chuyện với những người trên mây.

   - Phần 2 (còn lại): Thuật lại cuộc trò chuyện những người trong sóng

Câu 1 (trang 88 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

a. Giữa hai phần của bài thơ :

   - Giống : kết cấu, số dòng thơ, cách xây dựng hình ảnh đều theo trình tự thuật lại lời rủ rê, lời từ chối và sự tưởng tượng sáng tạo trò chơi.

   - Khác về ý và lời giữa phần 1 – phần 2 :

       + Đối tượng : mây – sóng.

       + Trò chơi : con là mây và mẹ là trăng – con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ.

       + Không gian : trên trời – dưới biển.

→ Tác dụng : Tạo sự trùng điệp, nâng cao, làm nổi bật chủ đề - Tình mẹ con.

b. Phần thứ hai cho ý thơ trọn vẹn hơn, tác động trùng điệp, hô ứng, khẳng định những tình cảm đã được thể hiện trong thử thách thứ nhất.

Câu 2 (trang 88 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Dòng thơ “Con hỏi : ...” được đặt sau lời mời, lời rủ rê và đặt trước lời đáp của những người trên mây và người trong sóng. Chi tiết này chứng tỏ tính xác thực, hấp dẫn của trò chơi. Trẻ con nào mà chẳng ham chơi. Khi nghe những lời mời gọi, lần nào chú bé cũng tỏ ra băn khoăn. Dù vậy, tình yêu mẹ vẫn luôn chiến thắng để từ chối những lời gọi.

Câu 3 (trang 88 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

So sánh những cuộc vui chơi của người “trên mây” và người “trong sóng”:

Đó đều là những cuộc vui từ sáng sớm đến chiều muộn, chơi với thiên nhiên, thế giới kì diệu, rực rỡ sắc màu và những trò chơi vô cùng thú vị.

→ Nói lên sức mạnh của tình mẫu tử. Tấm lòng mẹ bao la như “bến bờ kì lạ”, tình mẹ con gắn bó như mây – trăng, biển – bờ, tình cảm ấy đã lên kích cỡ vũ trụ, thiêng liêng, bất diệt.

Câu 4 (trang 88 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Thành công nghệ thuật bài thơ trong xây dựng hình ảnh thiên nhiên :

Mây, trăng, sóng, bờ, bầu trời... vốn đã là những hình ảnh thiên nhiên thơ mộng, chúng đều do trí tưởng tượng của em bé tạo ra nên càng lung linh kì ảo. Chúng cũng là những hình ảnh ẩn dụ cho cuộc sống rộn rã, cuốn hút xung quanh.

Câu 5 (trang 88 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Ý nghĩa câu thơ “Con lăn, lăn, lăn mãi...ở chốn nào” : Lòng mẹ bao la luôn sẵn sàng đón tiếp con. “Mẹ con ta” ở khắp mọi nơi, không ai tách rời được cũng là tình mẫu tử ở khắp mọi nơi, thiêng liêng, bất diệt.

Câu 6 (trang 88 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Ngoài ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn gợi suy ngẫm :

   - Những cám dỗ cuộc đời là vô vàn, muốn khước từ chúng cần phải có điểm tựa vững chắc, tình cảm gia đình, tình mẫu tử chính là điểm tựa ấy.

   - Hạnh phúc không xa xôi bí ẩn, nó ở quanh ta, do chúng ta tạo nên.