Văn mẫu lớp 11: Dàn ý phân tích Hạnh phúc của một tang gia của Vũ Trọng Phụng gồm 3 mẫu, giúp các em học sinh lớp 11 có thêm nhiều tài liệu học tập, nắm được các luận điểm, luận cứ quan trọng để biết cách viết bài văn phân tích tác phẩm đầy đủ các ý.

Phân tích Hạnh phúc của một tang gia đã khắc họa bức tranh xã hội lúc bấy giờ với quyền lực của đồng tiền đặt lên trên tình cảm người thân trong gia đình. Từ đó mà tác giả muốn lên tiếng phê phán và là bài học cho chúng ta để thấy được gia đình luôn là điều quan trọng nhất. Bên cạnh dàn ý các bạn xem thêm kết bài, mở bài Hạnh phúc của một tang gia.

Dàn ý phân tích bài Hạnh phúc của một tang gia

I. Mở bài:

- Giới thiệu đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia nằm trong tác phẩm Số đỏ của Vũ Trọng Phụng

II. Thân bài:

1. Nhan đề Hạnh phúc của một tang gia trong Số đỏ của Vũ Trọng Phụng

- Một nhan đề lạ lùng, mang đến sự chú ý cho người đọc

- Hạnh phúc, tan gia là chết mà sao hạnh phúc

- Một tình huống trào phúng chủ yếu của tác giả

2. Niềm hạnh phúc của mọi người trong gia đình khi cụ cố tổ chết

- Niềm vui chung là được chia tài sản của những người trong gia đình

- Đối với mỗi người thì có niềm vui riêng như: diễn trò già yếu, được chia thêm tiền, diện váy đẹp,.

- Đối với người ngoài: được xem đám tang, được nhìn cô Tuyết,…

3. Cảnh đám tang:

- Đám tang diễn ra nhố nhăng, lố bịch

- Có sự mâu thuẫn giữa bên ngoài và sự thật bên trong

- Phê phán thói khoe khoan, lối sống bất cần, ô nhục của một gia đình

III. Kết bài: Nêu cảm nhận của em về Hạnh phúc của một tang gia trong Số đỏ của Vũ Trọng Phụng

Dàn ý phân tích Hạnh phúc của một tang gia

I. Mở bài

- Giới thiệu những nét tiêu biểu về Vũ Trọng Phụng: có vị trí đặc biệt quan trọng trong nền văn xuôi Việt Nam hiện đại. Ngòi bút sắc sảo của ông thành công nhất ở tiểu thuyết và truyện ngắn.

- Giới thiệu đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia: Là toàn bộ chương XV của tiểu thuyết Số đỏ - cuốn tiểu thuyết thành công của Vũ Trọng Phụng.

II. Thân bài

1. Giá trị nội dung

a. Ý nghĩa nhan đề

- “Tang gia”: nhà có đám, đáng ra với hoàn cảnh đó, không khí phải tràn ngập nhiều buồn tiếc

- “Hạnh phúc”: Cảm xúc khi gặp chuyện nhiều niềm vui, đây là cảm xúc đối lập hẳn với hoàn cảnh “tang gia”

⇒ Nhan đề chứa đựng mâu thuẫn trào phúng hàm chứa tiếng cười chua chát, kích thích trí tò mò của người đọc

b. Những niềm vui khác nhau khi cụ cố Tổ mất

• Niềm vui chung cho cả gia đình:

- Gia đình tràn ngập niềm vui bởi cụ cố tổ chết cũng là lúc cái chúc thư đi vào thời kì thực hành chứ không còn lí thuyết viễn vông nữa

⇒ Một gia đình bất hiếu

• Niềm vui của những thành viên trong gia đình:

- Cố Hồng (con trai cả):

• Vui vì được diễn trò già yếu trước mọi người
• mơ màng nghĩ mình được mặc áo xô gai, lụ khụ ho khạc mếu máo để người ta nghĩ “úi kìa con giai nhớn đã già thế kia kìa”

⇒ Con người háo danh bề ngoài, không hề tiếc thương gì trước cái chết của chính người sinh ra mình

- Ông Văn Minh: thích thú vì cái chúc thư kia đã đi vào thời kì thực hành chứ không còn trên lý thuyết viễn vông nữa

⇒ Người cháu bất hiếu, đầy dã tâm.

- Bà Văn Minh: mừng rỡ vì được lăng xê những mốt y phục táo tạo nhất.

⇒ Người cháu thực dụng, thiếu tình người.

- Cô Tuyết: Được dịp mặc y phục “ngây thơ” để chứng tỏ mình hãy còn trinh tiết nhưng đau khổ như kim châm vào lòng khi không thấy Xuân tóc đỏ đâu với khuôn mặt “buồn lãng mạn”.

⇒ Người con gái hư hỏng, lẳng lơ.

- Cậu Tú Tân: sướng điên người lên vì được dịp sử dụng cái máy ảnh đã lâu không có dịp dùng đến

⇒ Con người vô tâm, kém hiểu biết.

- Ông Phán: Sung sướng vì không ngờ rằng cái sừng trên đầu mình lại có giá trị.

⇒ Chỉ coi trọng và vui mừng vì mình được thêm một khoản, không có nhân cách, vô liêm sĩ.

- Xuân tóc đỏ: Hạnh phúc đặc biệt vì nhờ hắn mà cụ Tổ chết, danh giá uy tín lại càng to hơn.

- Niềm vui của những người ngoài gia đình:

• Cảnh sát Min Đơ và Min Toa: “giữa lúc không có ai đáng bị phạt… đương buồn rầu… thì sung sướng cực điểm”.
• Bạn bè cụ cố Hồng: những kẻ vừa háo danh, vừa háo sắc, họ chia buồn để khoe khoang các loại râu ria cùng những huân huy chương
• Hàng phố: đám ma đi đến đâu huyên náo đến đấy, cả phố nhốn nháo khoe đám ma to, thiên hạ chỉ chú ý vào những kiểu quần áo tang.

⇒ Bức tranh trào phúng chân thực mang đậm tính hài hước

c. Cảnh đám ma gương mẫu

- Tả bao quát đám ma khi đang đi trên đường:

• Chậm chạp, nhốn nháo như hội rước.
• Kết hợp ta, Tàu Tây để khoe giàu một cách hợm hĩnh.

- Tả cận cảnh: Người đi dự: giả dối, bàn đủ thứ chuyện.

- Cảnh hạ huyệt:

- Mở đầu: cậu tú Tân thì dàn dựng việc chụp hình một cách giả dối và vô văn hóa.

- Tiếp theo: Ông Phán thì diễn việc làm ăn với Xuân: “Xuân Tóc Đỏ… gấp tư”

⇒ Đó là một màn hài kịch thể hiện sự lố lăng, đồi bại, bất hiếu, bất nghĩa của xã hội thượng lưu trước 1945.

2. Giá trị nghệ thuật

• Xây dựng tình huống độc đáo
• Phát hiện những chi tiết đối lập gây gắt cùng tồn tại trong một con người, sự vật, sự việc.
• Thủ pháp cường điệu, nói ngược, nói mỉa,… được sử dụng một cách linh hoạt.
• Miêu tả biến hóa, linh hoạt và sắc sảo đến từng chi tiết, nói trúng nét riêng của từng nhân vật.
• Bút pháp trào phúng

III. Kết bài

• Điểm lại những nét tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích
• Ý nghĩa thực tiễn của đoạn trích: Đoạn trích đem đến một bài học đạo đức cho con người trong mọi thời đại

Dàn ý Hạnh phúc của một tang gia

1. Mở bài 

Số đỏ của Vũ Trọng Phụng là một cuốn tiểu thuyết dùng hình thức giễu nhại, lật tẩy tính chất bịp bợm của những tầng lớp gọi là thượng lưu trí thức của Hà Nội ngày xưa. Tất cả là một cuộc diễn trò lớn: một cuộc báo hiếu linh đình nhất của một gia đình đại bất hiếu. Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia là một trong những màn hài kịch đặc sắc nhất với mâu thuẫn trào phúng được gợi ra ngay từ cái tên.

2. Thân bài 

* Tình huống trào phúng :

• Cụ cố tổ có gia tài lớn nhưng chỉ được chia khi cụ đã chết. Vì vậy cháu con đều mong cụ sẽ chết.
• Cái chết bình tĩnh của cụ tổ là niềm hạnh phúc của con cháu.

⇒ Tình huống toát lên ý vị trào phúng sâu cay. Chúng phần nào lột tả sự băng hoại đạo đức truyền thống của cháu con đại bất hiếu, vô học cũng như đám bạn bè tự xưng là thượng lưu, trí thức, văn minh nhưng mất hết nhân tính.

* Chân dung trào phúng:

- Cụ cố Hồng:

• Con trai của cụ cố tổ. Ngoài 50 tuổi nhưng thích được khen là già cả.
• Trước cái chết của cha thì sung sướng nhắm nghiền mắt lại, mơ màng đến lúc được mặc áo xô gai, lụ khụ chống gậy, ho khù khụ và mếu máo giữa phố để được thiên hạ khen “úi kìa, con giai nhớn đã già đến thế kia kìa!”.
• Khi cha được đem chôn thì ung dung nằm hút thuốc phiện, miệng lải nhải “biết rồi, khổ lắm, nói mãi”.

⇒ Trước cái chết của bậc sinh thành thì trớ trêu phận làm con lại mong chờ nó để phô diễn sự già nua, ốm yếu trước thiên hạ. Cụ cố Hồng như một diễn viên hề lên sân khấu để chờ đợi những lời khen.

- Văn Minh:

• +Là cháu đích tôn của cụ tổ, “nhà cải cách xã hội” danh giá.
• Xuất hiện với gương mặt đăm chiêu, rất hợp mốt với một tang gia nhưng không phải là xót thương, bối rối khi ông nội qua đời mà đang phân vân, suy tính để cái chúc thư đi vào thực hành và phải xử lý Xuân Tóc Đỏ như thế nào.

⇒ Một kẻ đê tiện, bất lương, tàn nhẫn khi coi cái chết của ông nội là mở ra kỷ nguyên mới tươi sáng để chia chác và hưởng thụ.

- Cô Tuyết:

• Nhân dịp tang gia để diện bộ y phục “ngây thơ”, vừa quảng cáo quần áo mới vừa gỡ lại danh dự đang bị thiên hạ hiểu nhầm là hư hỏng. Mục đích thông qua đám tang để thanh minh mình “chưa mất cả chữ trinh”.
• Phảng phất một nỗi buồn lãng mạn nhưng không phải đau đớn, tiếc thương hay xa xót mà nhung nhớ nhân tình Xuân Tóc Đỏ.

⇒ Đứa cháu gái vô cảm, bất hiếu, hư hỏng, suy đồi đạo đức.

- Cậu Tú Tân:

• Sướng điên lên vì đã sẵn sàng cái máy ảnh lâu nay để không.
• Toại nguyện ước mơ chỉ huy các tài tử thi nhau bấm máy ảnh như dự triển lãm.

⇒ Người cháu đại bất hiếu, chạy theo thú vui cá nhân mà quên đạo lý làm người.

- Phán mọc sừng:

• Thuê Xuân tố cáo sự hư hỏng của vợ trước đám đông dẫn đến cái chết của cụ tổ
• Vợ ngoại tình nhưng không nhục nhã mà còn hãnh diện vì cho rằng đôi sừng đem đến cho hắn vài ngàn đồng

⇒ Vì lợi lộc mà đánh đổi nhân phẩm để trở thành kẻ tàn nhẫn, vô liêm sỉ, hạng đáng khinh.

- Bạn bè cụ cố Hồng:

• Đại diện cho tầng lớp thượng lưu trong xã hội. Nhân có đám tang để đeo lên người đủ thứ huy hiệu. Điều mỉa mai nhất của những ông to bà lớn là đi sát linh cữu để có cơ hội xúc động khi nhìn thấu làn da trắng thập thò sau bộ áo ngây thơ của cô tuyết.
• Giai thanh gái lịch đưa đám: Tụ họp tán tỉnh, bình phẩm, chê bai, ghen tuông, hẹn hò với vẻ mặt buồn rầu giả tạo

⇒ Đám ma khiến những người ngoài gia đình vụ lợi nhiều niềm vui khôn xiết. Dường như cái chết là một cuộc chia chác niềm hạnh phúc ở đời cho những người lố lăng, vô cảm trong một xã hội thu nhỏ.

⇒ Mỗi người đều có hạnh phúc riêng trong một đám tang. Niềm hạnh phúc kì dị này có sức lây lan rất rộng, rất sâu: từ trên xuống dưới, từ trong tang gia đến ngoài tang gia, từ gia chủ đến khách thăm viềng. Tất cả tạo nên bức chân dung biếm họa mà tâm điểm là sự lố lăng, kệch cỡm, vô sỉ của xã hội “chó đểu”, nửa mùa. Ngòi bút trào phúng sâu sắc cũng là tiếng nói thể hiện thái độ căm phẫn đối với xã hội đầy rẫy vô cảm, đê tiện.

* Cảnh đưa đám:

- Khung cảnh, âm thanh của đám tang:

• Các loại kèn tây, kèn ta, kèn tàu thi nhau nổi lên
• Có kiệu bát cống, lợn quay đi lọng
• Có vòng hoa, câu đối…

⇒ Đám ma khoe sang, khoe giàu nhưng hổ lốn, nhố nhăng như một đám rước, đám hội.

- Khi đưa đám:

• Điệp ngữ “đám cứ đi” nhấn mạnh sự tương phản giữa bề ngoài hào nhoáng và bên trong trống rỗng. Nó nhắc nhở người đọc đây là đám tang mất mát, thương đau chứ không phải hạnh phúc, viên mãn.
• “Ai cũng làm bộ mặt nghiêm chỉnh” mà không mảy may xót xa. Sự giả dối, vô đạo, tàn nhẫn cứ thản nhiên hiện hữu và kéo dài vô tận.

- Khi hạ huyệt:

• Cậu Tú Tân chứng tỏ tài năng không đúng chỗ.
• Phán mọc sừng diễn trò đại bịp với tiếng khóc lạ kì, trơ trẽn và hành động dúi tiền cho Xuân như trả công khi hắn góp công giết chết người đang nằm trong quan tài để nặng thêm hầu bao.

3. Kết bài 

Có thể nói một trong những nét đặc sắc về nghệ thuật của chương sách là sự thể hiện đám đông ồn ào, láo nháo, lố lăng, nhặng xị. Dường như có khi ý thức vận dụng kỹ thuật điện ảnh, tác giả lùi ra thật xa. Mâu thuẫn tự trào được phóng đại lên đã diễn tả được xung quanh “hạnh phúc” của tang gia mà mỗi thành viên lại có hạnh phúc riêng, mỗi nhân vật lại có một mâu thuẫn trào phúng.