Luyện tập tả cảnh trang 14 SGK Tiếng Việt 5 tập 1, giúp các em nắm được cấu trúc, biết cách lập dàn ý cho bài văn tả cảnh buổi sáng hoặc trưa, chiều trong vườn cây hay trong công viên, đường phố, cánh đồng, nương rẫy.

Sau khi lập được dàn ý, các em dễ dàng triển khai thành bài văn tả cảnh với đầy đủ các ý quan trọng, dễ dàng đạt điểm 9, điểm 10. Đồng thời, thầy cô cũng có thể tham khảo để soạn giáo án Luyện tập tả cảnh - Tuần 1 cho học sinh của mình. Vậy mời thầy cô và các em cùng theo dõi bài viết để chuẩn bị thật tốt cho tiết Tập làm văn lớp 5 - Tuần 1.

Hướng dẫn giải Tập làm văn SGK Tiếng Việt 5 tập 1 trang 14

Câu 1

Đọc bài văn dưới đây và nêu nhận xét:

a) Tác giả tả những sự vật gì trong buổi sớm mùa thu?

b) Tác giả quan sát sự vật bằng những giác quan nào?

c) Tìm một chi tiết thể hiện sự quan sát tinh tế của tác giả?

Buổi sớm trên cánh đồng

Từ làng, Thủy đi tắt ra cánh đồng để ra bến tàu điện. Sớm đầu thu mát lạnh. Giữa những đám mây xám đục, vòm trời hiện ra như những khoảng vực xanh vòi vọi. Một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên chiếc khăn quàng đỏ và mái tóc xõa ngang vai của Thủy; những sợi cỏ đẫm nước lùa vào dép Thủy làm bàn chân nhỏ bé của em ướt lạnh. Người trong làng gánh lên phố những gánh rau thơm, những bẹ cải sớm và những bó hoa huệ trắng muốt. Bầy sáo cánh đen mỏ vàng chấp chới liệng trên cánh đồng lúa mùa thu đang kết đòng. Mặt trời đã mọc trên những ngọn cây xanh tươi của thành phố.

Theo LƯU QUANG VŨ

Trả lời:

a) Tả cánh đồng lúa buổi sớm: vòm trời, những giọt mưa, những sợi cỏ, những gánh rau, những bó huệ của người bán hàng, bầy sáo liệng trên cánh đồng lúa đang kết đòng, mặt trời mọc.

b) Bằng cảm giác của làn da (xúc giác): thấy sớm đầu thu mát lạnh; một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên khăn và tóc; những sợi cỏ đẫm nước làm ướt lạnh bàn chân.

Bằng mắt (thị giác): thấy mây xám đục; vòm trời xanh vòi vọi; vài giọt mưa thoáng rơi; người gánh rau và những bó huệ trắng muốt; bầy sáo lượn chấp chới trên cánh đồng lúa đang kết đòng; mặt trời mọc trên những ngọn cây xanh tươi.

c) Giữa những đám mây xám đục, vòm trời hiện ra như những khoảng vực xanh vòi vọi, một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên chiếc khăn quàng đỏ và mái tóc xõa ngang vai của Thủy…

Câu 2

Lập dàn ý bài văn tả cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) trong vườn cây (hay trong công viên, trên đường phố, trên cánh đồng, nương rẫy).

Trả lời:

Dàn ý tả buổi sáng trong công viên

a. Mở bài: Giới thiệu bao quát cảnh yên tĩnh của công viên vào buổi sớm.

b. Thân bài (tả các bộ phận của cảnh vật):

• Cây cối, chim chóc, những con đường…
• Mặt hồ.
• Người tập thể dục, thể thao…

c. Kết bài: Em rất thích đến công viên vào những buổi sớm mai.

Dàn ý Tả cảnh buổi chiều trong công viên

1. Mở bài

• Cảnh công viên vào một buổi chiều chủ nhật.
• Không khí tấp nập, ồn ào và náo nhiệt.

2. Thân bài (Tả sự thay đổi của cảnh công viên theo thời gian)

- Lúc chiều mát:

• Ánh nắng dịu dần, gió thổi nhè nhẹ.
• Dưới những tán cây xanh, các em nhỏ ríu rít chơi đu quay, chơi cầu trượt, bập bênh. Các nhà bóng với đủ màu sắc thu hút các bạn nhỏ vào chơi. Khu vực tô tượng cũng đông nghịt trẻ. Các em thoả sức sáng tạo những hình khối và màu sắc, trông thật ngộ nghĩnh và đáng yêu.

- Lúc hoàng hôn buông xuống:

• Nắng nhạt dần, ông mặt trời bắt đầu khép dần hàng mi, chị gió thổi mạnh hơn.
• Mọi người lác đác ra về. Có nhiều gia đình cho các bé ăn nhẹ bữa chiều bằng sữa, bim bim, hay thịt nướng. Khung cảnh vẫn rộn ràng, tiếng trẻ con nô đùa khúc khích.

- Lúc mặt trời tắt nắng:

• Trời tối hẳn, ánh điện chiếu sáng khắp công viên.
• Các em nhỏ lần lượt được cha mẹ gọi về.
• Nhiều cô bác, cụ già, cả những anh chị thanh niên hăng say tập thể dục. Họ đi bộ, chạy quanh hồ, hoặc tập theo các dụng cụ thể thao có sẵn trong công viên.

3. Kết bài

• Cảnh buổi chiều trong công viên tấp nập, thanh bình.
• Là thời gian rảnh rỗi để trẻ em được vui chơi, nghỉ ngơi sau những giờ học căng thẳng, được tham gia vào các trò chơi tập thể, thêm yêu quý quê hương tươi đẹp.

Dàn ý tả buổi sáng trong vườn cây

1. Mở bài: Giới thiệu đối tượng miêu tả

2. Thân bài: Khu vườn nhà em đẹp lắm nhưng đẹp hơn cả là vào những ngày đẹp trời

- Miêu tả quang cảnh bầu trời

- Miêu tả quang cảnh khu vườn

Tả bao quát: khu vườn nhà e không rộng lắm nhưng 4 mùa cây cối đều xanh tốt um tùm, mà đặc biệt vào mùa hè càng tốt hơn.

Tả chi tiết: ngay từ khi bắt đầu có ý thức đầu tư vào làm vườn, bố em đã chia khu vườn ra làm 3 khu vực: khu 1 trồng cây cảnh và hoa; khu 2 trồng cây ăn quả; khu 3 trồng rau, củ, quả.

• Khu 1 với đôi bàn tay khéo léo, tài hoa, cùng với sự chăm chỉ cần cù bố đã trồng được rất nhiều loài hoa loài cây đẹp cây cảnh: lộc vừng, cây xanh, cây đào thế ﴾miêu tả 2 cây cụ thể﴿ cây hoa: hoa giẻ, hoa móng rồng, trên giàn thiên lí treo những giỏ lan, hoa hồng,... Trong vườn có rất nhiều loài hoa vào những ngày hè chúng tạo ra mùi thơm quyến rũ không chỉ cho khu vườn mà cho cả làng
• Khu 2: bên phải mảnh vườn này là khu vực trồng cây ăn quả xoài, nhãn,... chú ý miêu tả hoa, quả sai trĩu.
• Khu 3: bên trái mảnh vườn là khu vực trồng rau, củ, quả, xà lách, bắp cải, cà chua, cà tím,.....

‐ Lợi ích của khu vườn

* Âm thanh lao xao

• Mới sáng sớm em ra vườn đã thấy bạt ngàn ong bướm. Chúng về đây để hút mật, đánh lộn nhau.
• Chim chóc: chim vành khuyên, chim hoạ mi, chim sâu,....gà con tất cả tạo nên 1 âm thanh lao xao.

3. Kết bài

• Tình cảm của em với khu vườn.
• Hướng chăm sóc khu vườn cho tốt hơn.

Dàn ý tả cảnh buổi sáng trên đường phố

Mở bài: Theo ba lên sân thượng tập thể dục sáng.

Thân bài:

1. Khi còn đèn đường:

• Đường phố dài hun hút. Không một bóng người
• Thi thoảng một xe tải nhỏ, xe xích lô chở hàng ra chợ.
• Tiếng chổi người quét rác

2. Khi tắt đèn đường:

• Đường phố chìm trong bóng tối mờ mờ.
• Thưa thớt một vài vùng sáng của đèn cửa hàng chiếu hắt ra.
• Lác đác người đi tập thể dục sáng.
• Đường phố sáng hẳn cũng là lúc xe máy đưa con đến trường chạy trên đường.

Kết bài: Chuẩn bị đi học.

Dàn ý tả cảnh buổi sáng trên nương rẫy

1. Mở bài: Giới thiệu cảnh buổi sáng mờ sương của nương rẫy.

2. Thân bài:

a. Tả cảnh bao quát:

• Bình minh trên nương đến chậm, mặt trời chưa ló dạng mặc dù đằng đông đã hửng sáng.
• Cả vùng đồi nương chìm trong màn sương dày, ánh sáng mờ nhạt.

b. Tả cảnh chi tiết:

• Khi mặt trời lên, sương tan, thấy rõ cả vùng đồi nương trồng bắp xanh mướt, chạy tít tắp hết con đường.
• Đồng bào dân tộc đeo gùi, gọi nhau í ới, bắt đầu lên nương. Con dốc cao thoáng chốc đã râm ran tiếng trò chuyện, tiếng cười nói của bà con đi rẫy.
• Nắng lên cao chút nữa chỉ thấy thấp thoáng bóng áo choàng màu chàm của bà con dân tộc lom khom làm nương.
• Đồng bào dân tộc sống ở miền núi, canh tác ở nương rẫy để thu hoạch lúa, ngô, khoai. Phát nương làm rẫy là tập quán sinh sống của dân tộc vùng núi. Theo em, cần giúp đồng bào dân tộc những điều gì để họ sống tốt, văn minh và hạnh phúc? (cung cấp thuốc men, khoa học kĩ thuật trồng trọt, tiêm chủng ngừa các loại bệnh...)

3. Kết luận: Nêu cảm xúc của em trước cảnh buổi sáng ở nương rẫy.