Ví dụ:

+ Sắt cháy trong khí clo xuất hiện chất rắn màu nâu đỏ

PTHH: 2Fe + 3Cl₂ 2FeCl₃

+ Đồng tác dụng với lưu huỳnh tạo hợp chất màu đen:

PTHH: Cu + S CuS

S_vàng+ O₂ SO_{2 không màu}

4P_đỏ+ 5O₂ 2P₂O_{5 trắng}

Ví dụ:

+ F, Cl, O là những phi kim mạnh

+ S, P, C, Si là những phi kim yếu

Giải SGK Hóa 9 Bài 25 trang 76

Câu 1

Hãy chọn câu đúng:

a) Phi kim dẫn điện tốt.

b) Phi kim dẫn nhiệt tốt.

c) Phi kim chỉ tồn tại ở hai trạng thái rắn, khí.

d) Phi kim dẫn điện, dẫn nhiệt kém.

Gợi ý đáp án

Phương án đúng: d.

Câu 2

Viết các phương trình hóa học của S, C, Cu, Zn vơí khí O₂. Cho biết các oxit tạo thành thuộc loại nào. Vết công thức các axit hoặc bazơ tương ứng với mỗi oxit đó.

Gợi ý đáp án

Phương trình hóa học:

a) S + O₂ → SO₂ (t^o)

b) C + O₂ → CO₂

c) 2Cu + O₂ → 2CuO

d) 2Zn + O₂ → 2ZnO

Oxit tạo thành là oxit axit:

SO₂ axit tương ứng là H₂SO₃.

CO₂ axit tương ứng là H₂CO₃.

Oxit tạo thành là oxit bazơ :

CuO bazơ tương ứng là Cu(OH)₂.

ZnO là oxit lưỡng tính; bazơ tương ứng là Zn(OH)₂, axit tương ứng: H₂ZnO₂

Câu 3

Viết các phương trình hoá học và ghi đầy đủ điều kiện khi cho hiđro phản ứng với:

a) clo; b) lưu huỳnh; c) brom.

Cho biết trạng thái của các chất tạo thành.

Gợi ý đáp án

a) H₂(k) + Cl₂(k) 2HCl(k)

b) H₂(k) + S(r) H₂S(k) (khí H₂S có mùi trứng thối)

c) H₂(k)+ Br₂(l) 2HBr(k)

Câu 4

Viết các phương trình hoá học giữa các cặp chất sau đây (ghi rõ điều kiện, nếu có):

a) khí Ao và hiđro

b) lưu huỳnh và oxi

c) bột sắt và bột lưu huỳnh

d) cacbon và oxi

e) khí hiđro và lưu huỳnh.

Hướng dẫn giải

a) F₂ + H₂ → 2HF (phản ứng xảy ra trong bóng tối và nổ mạnh)

b) S + O₂ SO₂

c) S + Fe FeS

d) C + O₂ CO₂

e) H₂ + S H₂S

Câu 5

Cho sơ đồ biểu diễn chuyển đổi sau:

Phi kim → oxit axit → oxit axit → axit → muối suntat tan → muối sunfat không tan

a) Tìm công thức các chất thích hợp để thay cho tên chất trong sơ đồ.

b) Viết các phương trình hoá học biểu diễn chuyển đổi trên.

Gợi ý đáp án

a) S SO₂ H₂SO₄ Na₂SO₄ BaSO₄

b) HS tự viết phương trình.

S + O₂ SO₂

SO₂ + O₂ SO₃

SO₃ + H₂O H₂SO₄

H₂SO₄ + 2NaOH Na₂SO₄ + H₂O

Na₂SO₄ + BaCl₂ 2NaCl + BaSO₄

Câu 6

Nung hỗn hợp gồm 5,6 gam sắt và 1,6 gam lưu huỳnh trong môi trường không có không khí. Sau phản ứng thu được hỗn hợp chất rắn A. Cho dung dịch HCl 1M phản ứng vừa đủ với A thu đuợc hỗn hợp khí B.

a) Hãy viết các phương trình hoá học.

b) Tính thể tích dung dịch HCl 1M đã tham gia phản ứng.

Gợi ý đáp án

n_Fe = 5,6/56 = 0,1 mol; n_s = 1,6/32 = 0,05 mol.

a) Phương trình hoá học:

Fe + S FeS.

Lúc ban đầu: 0,1 0,05 0 (mol)

Lúc phản ứng: 0,05 0,05 0,05

Sau phản ứng: 0,05 0 0,05

Chất rắn A gồm FeS và Fe dư + HCl?

FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S

Phản ứng: 0,05 0,1 0,05 0,05 (mol)

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Phản ứng: 0,05 0,1 0,05 0,05 (mol).

Số mol HCl tham giá phản ứng = 0,1 + 0,1 = 0,2 mol.

Thể tích dung dịch HCl 1M dùng là: V_dd = n/C_M = 0,2/1 = 0,2 lít

Giải SBT Hóa học 9 Bài 25

Bài 25.1

Dãy gồm các phi kim được sắp xếp theo thứ tự tính oxi hoá tăng dần từ trái sang phải là:

A. Flo, oxi, clo; B. Clo, oxi, flo;

C. Oxi, clo, flo; D. Clo, flo, oxi

Lời giải:

Đáp án C.

Bài 25.2

Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Nhiều phi kim tác dụng với oxi thành oxit axit.

B. Phi kim phản ứng với hiđro tạo thành hợp chất khí.

C. Phi kim tác dụng với kim loại tạo thành muối.

D. Phi kim tác dụng với kim loại tạo thành muối hoặc oxit.

Lời giải:

Đáp án C.

Bài 25.3

a) Làm thế nào để so sánh độ hoạt động hoá học mạnh hay yếu của phi kim? Cho thí dụ minh hoạ.

b) Hãy sắp xếp các phi kim sau theo thứ tự mức độ hoạt động hoá học giảm dần: Br, Cl, F, I.

Lời giải:

a) Mức độ hoạt động hoá học mạnh, yếu của phi kim thường được xem xét qua khả năng phản ứng với hiđro hoặc với kim loại. Thí dụ:

H₂ + F₂ ^{bóng tối}→ 2HF

H₂ + Cl₂ ^to→ 2HCl

F hoạt động hóa học mạnh hơn Cl.

b) Mức độ hoạt động hoá học giảm dần theo thứ tự sau: F > Cl > Br > I.

Bài 25.4 

X là nguyên tố phi kim có hoá trị III trong hợp chất với khí hiđro. Biết thành phần phần trăm khối lượng của hiđro trong hợp chất là 17,65%. Xác định nguyên tố X.

Lời giải:

Công thức hoá học của hợp chất có dạng XH₃.

17,65% ứng với (3 x 1)đvC

(100 - 17,65)% ứng với 82,35x3/17,65 = 14(đvC)

Nguyên tử X có nguyên tử khối là 14, vậy nguyên tố X là nitơ (N).

Bài 25.5 

Thông thường, nguyên tố phi kim kết hợp với oxi tạo oxit axit, nhưng có trường hợp nguyên tố phi kim kết hợp với oxi không tạo oxit axit, cho thí dụ.

Lời giải:

Nguyên tố phi kim có thể kết hợp với oxi tạo thành oxit trung tính. Thí dụ: NO, CO.

Bài 25.6

R là nguyên tố phi kim. Hợp chất của R với hiđro có công thức chung là RH: chứa 5,88% H. R là nguyên tố nào sau đây?

A. Cacbon; B. Nitơ; C. Photpho; D. Lưu huỳnh.

Lời giải:

Đáp án D.

Nguyên tử khối của R= 2(100 - 5,88)/5,88 ≈ 32 (đvC)

Nguyên tố R là lưu huỳnh (S).

Bài 25.7

Khí X có tỉ khối đối với oxi bằng 1,0625. Đốt 3,4 gam khí X người ta thu được 2,24 lít khí S0₂ (đktc) và 1,8 gam H₂0. Công thức phân tử của khí X là:

A. SO₂; B. SO₃; C. H₂S; D. Trường hợp khác

Lời giải:

Đáp án C.

Khối lượng mol phân tử của X : 1,0625 x 32 = 34 (gam).

= 2,24/22,4 = 0,1 mol.

Trong 0,1 mol SO₂ có 0,1 mol nguyên tử s ứng với khối lượng: m_S = 32 x 0,1 = 3,2 (gam).

= 1,8/18 = 0,1 mol trong đó có 0,2 mol nguyên tử H ứng với khối lượng: 1 x 0,2 = 0,2 (gam).

m_X = m_S + m_H = 3,4g như vậy chất X không có oxi.

n_X = 3,4/34 = 0,1 mol

Do đó: 0,1 mol phân tử X có chứa 0,1 moi nguyên tử S và 0,2 mol nguyên tử H.

Vậy 1 mol phân tử X có chứa 1 mol nguyên tử S và 2 mol nguyên tử H

Công thức hoá học của hợp chất X là H₂S.

Bài 25.8

Nói oxit axit là oxit của phi kim có đúng không? Cho thí dụ minh hoạ.

Lời giải:

Nói oxit axit là oxit phi kim, điều đó không hoàn toàn đúng vì đa số oxit axit là oxit phi kim (CO₂, SO₃, v.v...), nhưng có oxit phi kim là oxit trung tính (CO, NO...), ngược lại có oxit axit là oxit kim loại (thí dụ Mn₂O₇ có axit và muối tương ứng là HMnO₄, KMnO₄).

Bài 25.9 

Qua phản ứng của Cl₂ và S với Fe, ta có thể rút ra kết luận gì về tính phi kim của Cl và S? Từ kết luận đó ta có thể dự đoán được phản ứng hoá học giữa Cl₂ và H₂S hay không? Nếu có, viết phương trình hoá học.