dàn ý phân tích

- Điệp từ “buồn trông” khởi đầu cho 4 cặp lục bát đã tái hiện nỗi buồn triền mien bao trùm tâm hồn nhân vật, thấm sâu vào cảnh vật.

- Đó là nỗi buồn cho thân phận lênh đênh, nổi chìm giữa dòng đời ủa Thúy Kiều:

+ Tạo dựng sự tương phản: Không gian cửa biển lúc triều dâng >

-> Tô đậm cái nhỏ bé, bơ vơ của cánh buồm, bông hoa.

+ Hình ảnh ẩn dụ: “thuyền ai”, “hoa” -> ẩn dụ cho thân phận của Thúy Kiều đang trôi dạt giữa dòng đời.

+ Câu hỏi “về đâu” -> sự lạc lõng, mất phương hướng, không biết sẽ đi đâu về đâu của nàng.

+ Thời gian “chiều hôm” lại càng làm cho nỗi buồn thân phận thêm sâu sắc.

- Là cảm giác cô đơn, lẻ loi khi đối diện với không gian mặt đất quanh lầu Ngưng Bích.

+ Hình ảnh: “nội cỏ”, “chân mây”, “mặt đất” -> cái vô cùng, vô tận của đất trời.

+ Từ láy “rầu rầu”: nhân hóa nội cỏ, vẽ lên một vùng cỏ cây vẻ ủ rũ, héo tàn -> gợi sự tàn úa, u buồn của lòng người.

+ Từ láy “xanh xanh”: gợi sắc xanh nhạt nhòa của nội cỏ, mặt đất chân mây; sắc xanh như che phủ, chia cắt tất cả.

 Từ ngữ, hình ảnh cho thấy dẫu có kiếm tìm nhưng dường như trong vũ trụ bao la này Thúy Kiều khong thể tìm được một dấu hiệu thân quen nào, một hơi ấm nào.

 Đối diện với một không gian như vậy Thúy Kiều càng thấm thía hơn bao giờ hết sự nhỏ nhoi, đơn độc của mình.

- Nỗi trơ trọi, hãi hùng:

+ Thiên nhiên dữ dội và đầy biến động: gió giận dữ cuốn mặt duềnh, sóng ầm ầm vỗ ào ạt khi thủy triều lên.

+ Thậm chí, Kiều cảm giác những đợt sóng dữ dội kia đang bủa vây, kêu réo ngay bên mình.

+ Thiên nhiên là ẩn dụ cho dự cảm về những biến cố kinh hoàng sắp sửa ập xuống cuộc đời nàng. Những con sóng của số phận đang bủa vây, đe dọa người con gái lẻ loi, đơn độc nơi đất khách này.

-> Linh cảm trước tương lai khiến Thúy Kiều càng lo sợ, hãi hùng.

= > 8 câu cuối cảnh được miêu tả theo trình tự: xa -> gần, màu sắc: nhạt -> đậm, âm thanh: tĩnh -> động.

 Gợi:

- Nỗi buồn đau, lo âu, kinh sợ chồng chất trong lòng Thúy Kiều.

- Sự mong manh, lẻ loi, trôi dạt, bế tắc trong thân phận nàng.

- Sự tuyệt vọng, yếu đuối nhất.

I. Đặt vấn đề:

- "Truyện Kiều" là tác phẩm nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn ở nước ngoài của đại thi hào Nguyễn Du

- Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" đã nói lên tâm trạng xót xa đau đớn của Kiều, điều này được thể hiện rõ nhất qua 8 câu thơ cuối

II. Giải quyết vấn đề:

- Hai câu thơ " Buồn trông cửa bể chiều hôm/ Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa" đã vẽ nên một không gian trải rộng mênh mông như vô tận đến cuối chân trời. Không gian ấy kết hợp với từ chỉ thời gian "chiều hôm" càng gợi nỗi buồn sâu sắc trong lòng người. Thuyền chính là biểu tượng cho sự sống nhưng ở đây nó chỉ thấp thoáng nơi xa như càng nhấn mạnh sự cô đơn, hiu quạnh của Kiều

- Từ không gian xa xa nơi cửa bể, Kiều lại hướng tầm mắt của mình về khoảng cách gần hơn để kiếm tìm niềm an ủi "ngọn nước mới sa" "hoa trôi man mác". Phải chăng hoa trôi ấy chính là biểu tượng cho số phận lênh đênh chìm nổi của Kiều không biết đi đâu về đâu. Câu hỏi tu từ như xoáy sâu vào tâm hồn người đọc. Tìm đến thiên nhiên mong cho tâm trạng khuây khỏa nhưng hóa ra thiên nhiên cảnh vật cũng buồn và ảm đạm chẳng khác gì con người

- Đến cả cây cỏ ngoài kia cũng nhuốm tâm trạng của con người, còn đâu là cỏ xanh tận chân trời lúc tiết thanh minh. Cái nhìn từ xa đến gần "chân mây" đến "mặt đất" đều một màu xanh xanh nhưng nó không phải màu xanh của sức sống tươi mới tràn trề mà ở đây màu xanh đã nhuốm màu tâm trạng Kiều "người buồn cảnh có vui đâu bao giờ"

- Kiều cần tìm kiếm tiếng nói của con người nhưng đáp lại nàng chỉ có tiếng ầm ầm của con sóng. Âm thanh của sóng như tiếng gào thét của lòng người trong cảnh ngộ bẽ bàng, đớn đau.

- Điệp từ "buồn trông" lặp lại bốn lần như gói trọn tâm thế của Kiều trước lầu Ngưng Bích đồng thời cũng tạo nhịp điệu buồn thương cho đoạn thơ

III. Kết thúc vấn đề:

- Đoạn trích đã bộc lộ tài năng tuyệt vời của Nguyễn Du trong việc bộ lộ tâm trạng đau đớn xót xa của Thúy Kiều

-