Hệ thống kiến thức tiếng Việt lớp 9 tóm tắt toàn bộ kiến thức và các dạng bài tập tiếng Việt lớp 9. Qua đó giúp các bạn học sinh có thêm nhiều tư liệu tham khảo, ôn tập kiến thức để đạt được kết quả cao trong các bài thi sắp tới. Chúc các bạn học tốt.

Hệ thống kiến thức tiếng Việt lớp 9

Phần 1: Các phương châm hội thoại - xưng hô trong hội thoại

Bài 1.Vận dụng phương châm hội thoại để chỉ ra lỗi sai trong các trường hợp sau. Các trường hợp đó đã vi phạm phương châm hội thoại nào?

a.Trâu là một loài gia súc nuôi ở nhà.

b. Én là một loài chim có cánh.

c. -Cậu học bơi ở đâu vậy?

-Dĩ nhiên là ở dưới nước chứ còn ở đâu.

d. –Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không?

-Từ lúc tôi mặc cái áo mới này, tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả.

Bài 2.Cho các từ sau: nói trạng; nói nhăng nói cuội; nói có sách, mách có chứng; nói dối; nói mò.

Hãy điền vào chỗ trống trong các câu sau và chỉ rõ các câu vừa điền có liên quan đến phương châm hội thoại nào?

a.Nói có căn cứ chắc chắn là…

b.Nói sai sự thật một cách cố ý, nhằm che giấu điều gì đó là…

c.Nói một cách hú hoạ, không có căn cứ là…

d.Nói nhảm nhí, vu vơ là…

e.Nói khoác lác, làm ra vẻ tài giỏi hoặc nói những chuyện bông đùa, khoác lác cho vui là…

Bài 3. Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau và cho biết những thành ngữ này có liên quan đến phương châm hội thoại nào?

Ăn đơm nói đặt; ăn ốc nói mò; ăn không nói có; cãi chày cãi cối; khua môi múa mép; nói dơi nói chuột; hứa hươu hứa vượn.

Bài 4. Các trường hợp sau đây phê phán người nói vi phạm phương châm hội thoại nào?

Nói ba hoa thiên tướng; nói một thốt ra mười; nói mò nói mẫm; nói thêm nói thắt; nói một tấc lên trời.

Bài 5. Nối cột A với cột B cho hợp lý và cho biết các trường hợp đó liên quan đến phương châm hội thoại nào?

Bài 6. Giải nghĩa các thành ngữ sau đây và cho biết mỗi thành ngữ đó có liên quan đến phương châm hội thoại nào?

Nói băm nói bổ; nói như đấm vào tai; điều nặng tiếng nhẹ; nửa úp nửa mở; mồm loa mép giải; đánh trống lảng; nói như dùi đục chấm mắm cáy.

Bài 7.Các câu tục ngữ, ca dao sau khuyên chúng ta điều gì? Các câu ấy có liên quan đến phương châm hội thoại nào?

a.Chim khôn kêu tiếng rảnh rang,

Người khôn tiếng nói dịu dàng dễ nghe.

b.Vàng thì thử lửa, thử than,

Chuông kêu thử tiếng, người ngoan thử lời.

c.Chẳng được miếng thịt miếng xôi,

Cũng được lời nói cho nguôi tấm lòng.

d.Một lời nói quan tiền thúng thóc, một lời nói dùi đục cẳng tay.

e.Một câu nhịn là chín câu lành.

g.Lời chào cao hơn mâm cỗ.

h.Lời nói chẳng mất tiền mua,

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

i.Kim vàng ai nỡ uốn câu,

Người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời.

Bài 8: Các tổ hợp từ sau vi phạm phương châm hội thoại nào?

Nói dây cà ra dây muống, nói đồng quang sang đồng rậm, nói con cà con kê, nói lúng búng như ngậm hột thị, nói ấm a ấm ớ…

Bài 9: Vận dụng phương châm hội thoại để phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật của Nguyễn Du trong đoạn thơ sau:

Hỏi tên, rằng: “Mã Giám Sinh”,

Hỏi quê, rằng: “Huyện Lâm Thanh cũng gần”.

Bài 10. Đọc đoạn trích sau:

Đứa bé nghe tiếng rao, bỗng dưng cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây.”. Sứ giả vào, đứa bé bảo: “Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này.”. (Thánh Gióng)

Phân tích từ xưng hô mà cậu bé dùng để nói với mẹ mình và với sứ giả. Cách xưng hô như vậy nhằm thể hiện điều gì?

Bài 11 Đọc đoạn thơ sau:

Mình về với Bác đường xuôi
Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời…
Áo nâu túi vải đẹp tươi lạ thường…

(Việt Bắc- Tố Hữu)

Cách xưng hô Bác, Người, Ông Cụ giống nhau ở điểm nào?

Chỉ ra sự khác nhau về sắc thái biểu cảm của các từ đó.

Bài 12. Các thành ngữ “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”, “Chuyện ông chẳng bà chuộc”, “Ông nói gà, bà nói vịt”… dùng để chỉ những tình huống hội thoại như thế nào? Những thành ngữ đó liên quan đến phương châm hội thoại nào?

Bài 13 .

“Mình nói với ta mình hãy còn son,
Ta đi qua ngõ, thấy con mình bò.
Con mình những trấu cùng tro,
Ta đi xách nước rửa cho con mình.”

(Ca dao)

Bài ca dao trên nói về việc gì? Cô gái trong bài ca dao không tuân thủ phương châm hội thoại nào? Nguyên nhân bắt nguồn từ đâu?

...............

Mời các bạn tải file tài liệu để xem thêm nội dung chi tiết