Trong tác phẩm "Tôi đi học" của Thanh Tịnh, có rất nhiều đoạn hồi tưởng, suy nghĩ xoay quanh nhân vật ''Tôi'' ngày đầu tiên đến trường. Thế nhưng, chi tiết em thích nhất có lẽ là mạch cảm xúc diễn ra của nhân vật ''tôi'' khi nhớ về buổi học đầu tiên. Đó là thứ cảm giác bâng khuâng, hồi hộp, lưu luyến khi đi trên con đường làng dài và hẹp không biết bao lần, thế nhưng cái buổi học ấy lại cảm thấy con đường lạ lẫm khác thường, đó là bởi ngày hôm ấy là ngày đầu tiên đi học. Người đọc, người xem như được trở về kí ức tuổi thơ thông qua cảm xúc, suy nghĩ thơ ngây của cậu bé ngày đầu đến trường, đến lớp, đó là cảm thấy mình trang trọng, lớn khôn và dòng suy nghĩ thật ngây ngô : “Chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước”. Đến với dòng cảm xúc khi đứng trước cổng trường, cậu thấy ai ai cũng khôi ngô, sạch sẽ, gọn gàng, không khí lúc đó thật náo nhiệt, ''tôi'' đâm ra lo sợ, đến khi hoàng hồn lại thì mới nhận ra ông đốc trường làng đã đọc đến tên của mình, khoảng khắc khi biết sắp rời vòng tay mẹ, cậu mới vỡ òa cảm xúc, khóc nức nở, sau đó mạch cảm xúc chuyển biến, ''tôi'' định thần lại và vào lớp, dường như cảm thấy thân thuộc đến lạ, những suy nghĩ dè dặt, rụt rè giờ đây đã trở nên tự tin, mạnh dạn hơn. Đến cuối cùng, khép lại văn bản, nhà văn Thanh Tịnh đã sử dụng giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng, viết lên bài học đầu tiên: Tôi đi học. Tóm lại, dòng tâm trạng từ buổi học đầu tiên của nhân vật Tôi đã gợi lên cho em sự yêu thích, từ khung cảnh tái hiện ấy đã khiến em như được hòa quyện vào khung cảnh ngày khai trường đầu tiên, và đó cũng là tâm trạng của tất cả những ai được lần đầu tiên cắp sách tới trường.