Đột biến cấu trúc NST gồm những dạng 

* Mất đoạn:

- NST bị mất đi một đoạn làm giảm số lượng gen trên NST.

- Hậu quả: thường gây chết. 

* Lặp đoạn:

- Một đoạn của NST có thể lặp lại một hay nhiều lần làm tăng số lượng gen trên NST.

- Hậu quả:

+ Làm tăng số lượng gen trên NST nên làm tăng hoặc giảm bớt sự biểu hiện của tính trạng.

+ Làm mất cân bằng gen trong hệ gen có thể có hại cho cơ thể.

+ Trong thực tế, ở một số trường hợp đột biến lặp đoạn có lợi. 

*Đảo đoạn:

- Một đoạn NST đứt ra rồi quay đảo ngược 1800 và nối lại làm thay đổi vị trí gen trên NST.

- Hậu quả: có thể gây hại, giảm khả năng sinh sản. - Ví dụ: Ở nhiều loài muỗi đảo đoạn tạo loài mới. 

*Chuyển đoạn:

- Trao đổi đoạn trên cùng một NST hoặc giữa các NST không tương đồng.

- Hậu quả: giảm khả năng sinh sản.