Lịch sử mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta cho thấy: độc lập, chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc không tự đến, mà phải giành và giữ lấy nó bằng xương, máu, mồ hôi và nước mắt của biết bao thế hệ. Giành được độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ đã khó, nhưng giữ được độc lập, chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ còn khó hơn nhiều. Để giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, chúng ta phải kết hợp chặt chẽ nhiệm vụ xây dựng đất nước với bảo vệ đất nước; phải dựa vào sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, trong đó lực lượng vũ trang là nòng cốt.

Ý thức rất rõ bài học lịch sử đó, trong khi coi phát triển kinh tế, xây dựng đất nước là nhiệm vụ trung tâm hiện nay, việc tăng cường quốc phòng, an ninh vẫn được xác định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta; trong đó, chăm lo xây dựng lực lượng vũ trang đủ sức làm lực lượng nòng cốt trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc phải luôn được coi trọng. Điều 66 Hiến pháp năm 2013 của nước ta chỉ rõ: Nhà nước xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có lực lượng thường trực hợp lý, lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh và rộng khắp, làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng. Nhất quán với tư tưởng đó, Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định xây dựng Quân đội nhân dân theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng; vững mạnh về chính trị, nâng cao chất lượng tổng hợp sức mạnh chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân1. Đáng chú ý là, nhiệm vụ xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại hiện nay được đặt trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực và trong nước có nhiều thuận lợi và thách thức đan xen. Cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư (4.0) trên thế giới đang đem tới những biến đổi trong lĩnh vực quân sự, mở ra cả cơ hội và thách thức cho sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chống phá cách mạng nước ta bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn mới, tinh vi và xảo quyệt; trong đó, có âm mưu phi chính trị hóa Quân đội, thúc đẩy tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ ta, kết hợp với bạo loạn, lật đổ và khi có thời cơ sẽ sẵn sàng phát động chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao. Cơ cấu tổ chức, biên chế và nhiệm vụ của Quân đội có sự phát triển, đổi mới, nổi lên là nhiệm vụ tham gia Lực lượng Gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Tình hình đó, đòi hỏi việc xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại phải bám sát thực tiễn, tranh thủ cơ hội, vượt qua thách thức để xứng tầm là lực lượng nòng cốt trong nhiệm vụ bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Đặt lên hàng đầu vấn đề xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng là sự cụ thể hóa nguyên tắc lấy xây dựng vững mạnh về chính trị làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Đó là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội ta trong suốt 75 năm qua, mà ngày nay, chúng ta phải tiếp tục kế thừa và thực hiện sáng tạo trong tình hình mới. Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng là quá trình tiếp tục bồi đắp bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc, nhằm đảm bảo cho Quân đội ta mãi mãi là quân đội của dân, do dân, vì dân; lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trong tình hình hiện nay, khi mà các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chiến lược Diễn biến hòa bình; thúc đẩy tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ cán bộ, đảng viên và nhân dân ta, nhằm mục tiêu phi chính trị hóa Quân đội, thì vấn đề giữ vững và tăng cường bản chất cách mạng của Quân đội phải được coi trọng hơn bao giờ hết. Theo đó, phải đẩy mạnh giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ nghĩa yêu nước chân chính; làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ hiểu rõ Quân đội ta là quân đội nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu; thấm nhuần sâu sắc mục tiêu, lý tưởng, quan điểm, đường lối cách mạng của Đảng, cùng truyền thống quyết chiến, quyết thắng, gắn bó máu thịt với nhân dân; nắm vững nhiệm vụ của cách mạng, Quân đội và của đơn vị trong tình hình mới. Công tác giáo dục chính trị trong Quân đội phải tập trung xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định trước mọi khó khăn, thử thách, không có biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa; có khả năng miễn dịch với các âm mưu, thủ đoạn diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch; nhận thức rõ đối tượng và đối tác của cách mạng theo đúng tinh thần Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng nhận và phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Trước những biến động phức tạp, khó lường của tình hình trên Biển Đông, công tác giáo dục về nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ phải làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ thấu suốt mối quan hệ biện chứng giữa Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc với giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội2. Để đạt được điều đó, các đơn vị trong toàn quân phải thực hiện nghiêm túc và sáng tạo Đề án Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong tình hình mới gắn với đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng và các cuộc vận động, nhất là Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ và các chỉ thị: số 05-CT/TW của Bộ Chính trị, số 87-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng những hình thức, biện pháp phù hợp với đặc thù chức năng, nhiệm vụ được giao.