Biểu hiện chiến tranh lạnh: Về phía Mĩ(1) ráo riết chạy đua vũ trang, tăng cường ngăn sách quốc phòng;(2) thành lập các khối quân sự và các căn cứ tiến hành bao vây Liên Xô và các nước Xã Hội Chủ Nghĩ;(3) tiến hành cuộc chiến tranh, đàn áp phong tráo giải phóng cách mạng.

Liên Xô:(1) tăng cương ngân sách quốc phòng và củng cố phòng bị.

Biễn đổi của tình hình thế giới sau chiến tranh lạnh: Sau 4 thập niên chạy đua vũ trang quá tốn kém, cuối tháng 12.1989 nguyên thủ hai cường quốc Mĩ -Xô tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh, từ đó tình hình thế giới có nhiều biến đổi theo xu hướng sau: (1) Một là xu hướng hòa dịu, hòa hoãn trong quan hệ quốc tế. (2) Sự tan rx hai cực I an ta dẫn đến thế giới hình thành đa cực, đa trung tâm. Nhưng Mĩ chủ trương thành lập 'thế giới đơn cực' để dễ dành chi phối, thống trị thế giới. (3) dưới tác động của khoa học kĩ thuật các nước đều lấy kinh tế làm trọng điểm.(4)Tuy hòa bình đất nước được củng cố, nhưng từ những năm 90 của thế kỉ XX, nhiều khu vực xảy ra nội chiến, xung đột, tranh chấp lãnh thổ,...Nguyên nhân do mâu thuẫn chủng tốc, tôn giáo, tranh chấp biên giới, lãnh thổ. 

Xu thế chung của thế giới là hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển kinh tế.

Xu thế đó đặt ra cho Việt Nam những thời cơ và thách thức:-Thời cơ:(1) có cơ hội tiếp cận thị trường;(2) cơ hội tăng sức hấp dẫn cho Việt Nam thu hút vốn đầu tư, kỹ thuật bên ngoài;(3) cơ hội tắt đón đầu tiên để rút ngắn thời gian;(4) cơ hội học hỏi kinh nghiệm;(5) bối cảnh thế giới có cơ hội thuận lợi-Đảng ta phải có tầm nhìn, nắm bắt và không bỏ lỡ thời cơ. -Thách thức:(1)Việt Nam cần tìm kiếm con đường hợp lí để phát huy thế mạnh, hạn chế sai lầm, rủi ro, bất lợi và sai lầm trong quá trình hợp tác phát triển;(2) Hòa nhập nếu không vững sẽ bị tụt hậu về kinh tế và bị 'hòa tan' về chính trị;(3)Việt Nam cần có dân trí, nguồn nhân lực dồi dào,...(4)Sự cạnh tranh quyết liệt từ kinh tế thị trường;(5)Tận dụng tốt nguồn vốn.