Phân tích vẻ đẹp hình tượng nhân vật anh thanh niên

* Hướng dẫn giải

1. Yêu cầu chung: Học sinh hiểu đúng yêu cầu của đề bài; biết cách làm bài văn nghị luận văn học. Có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau trên cơ sở nắm chắc tác phẩm, không suy diễn tùy tiện. Bài viết phải làm nổi bật được vẻ đẹp của hình tượng nhân vật anh thanh niên.

2. Yêu cầu cụ thể:

a. Mở bài: Dẫn dắt và nêu được vấn đề nghị luận - nhân vật anh thanh niên được tác giả Nguyễn Thành Long khắc họa với nhiều vẻ đẹp đáng quý.

b. Thân bài:

* Tình huống truyện: Anh thanh niên không xuất hiện trực tiếp ngay từ đầu tác phẩm mà chỉ hiện ra trong cuộc gặp gỡ tình cờ với những người khách (ông họa sĩ và cô kĩ sư) trên chuyến xe Lai Châu khi xe của họ dừng lại nghỉ ở Sa Pa.

* Hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên:

 + Anh thanh niên hai mươi bảy tuổi quê ở Lào Cai, làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn - Sa Pa. Anh tình nguyện sống và làm việc một mình trên đỉnh núi cao, quanh năm suốt tháng, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo.

    + Đây là hoàn cảnh sống khá đặc biệt. Khó khăn thách thức lớn nhất với anh chính là sự cô độc.

* Vẻ đẹp hình tượng nhân vật anh thanh niên

- Có ý thức trách nhiệm và tình yêu với công việc:

    + Làm công việc âm thầm, lặng lẽ trong hoàn cảnh thời tiết khắc nghiệt nhưng anh không hề quản ngại, không một lần bỏ qua.

    + Nhận thức sâu sắc về ý nghĩa của công việc: thấy được công việc mình làm có ích cho cuộc đời, nó gắn liền anh với mọi người và cuộc sống chung của đất nước. Với anh, công việc là niềm vui, là người bạn nên ở một mình anh vẫn không cảm thấy cô đơn.

 + Khắc phục gian khổ, làm việc nghiêm túc, khoa học, tỉ mỉ.

- Có lí tưởng, lẽ sống cao đẹp.

Tự nghĩ mình phải vì mọi người, vì quê hương, đất nước "Mình sinh ra là gì? Mình đẻ ở đâu?"

Thấy hạnh phúc vì đã đóng góp, cống hiến sức mình cho sự nghiệp chung.

- Anh lại rất khiêm tốn.

    + Kể về chiến công, đóng góp của mình một cách khiêm nhương.

    + Khi ông họa sĩ vẽ mình, anh đã từ chối vì cho rằng đóng góp của mình bình thường, nhỏ bé so với bao người khác. Anh giới thiệu cho ông họa sĩ những người khác mà anh cho là xứng đáng hơn mình như: ông kĩ sư nông nghiệp, anh cán bộ nghiên cứu khoa học.

- Sống giản dị, chủ động gắn mình với cuộc đời.

    + Cuộc sống bình thường, ngăn nắp; một căn nhà nhỏ, một chiếc giường lớn, một chiếc bàn học và cái giá sách.

    + Biết tổ chức cuộc sống riêng: nuôi gà, tự tìm niềm vui-trồng hoa, đọc sách,... sống vui vẻ, lạc quan, yêu đời.

- Với những người xung quanh anh cởi mở, tốt bụng, chân thành, quý trọng tình cảm.

    + Rất hiếu khách: anh mững rỡ, quý mến, đón tiếp thân tình, nồng hậu khi khách lạ đến chơi, thèm người để trò chuyện.

    + Luôn quan tâm đến mọi người...

- Đánh giá, khái quát:

    + Với vẻ đẹp bình dị mà cao cả, sống có lí tưởng, biết hi sinh cho nhân dân, đất nước.... anh thanh niên chính là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam những năm 70 của thế kỉ XX - thời kì xây dựng CNXH và chống Mỹ cứu nước. Vẻ đẹp ấy khiến người đọc trân trọng, cảm phục và phải suy nghĩ lại cách sống của bản thân mình.

    + Nghệ thuật: tạo tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên, chi tiết chân thực, tinh tế, giọng văn nhẹ nhàng, êm ái, giàu chất thơ.... làm nổi bật vẻ đẹp của nhân vật, tạo sức hấp dẫn cho tác phẩm.

c. Kết bài:

Khẳng định nét đẹp nổi bật của nhân vật, từ đó mở rộng hoặc rút ra bài học cho bản thân.