Đề thi giữa kì 1 lớp 10 môn Ngữ Văn có đáp án (14 đề) !!

Đọc văn bản:

Một hôm, chủ nhà bảo anh đầy tớ về quê có việc, người đầy tớ xin mấy đồng tiền để uống nước dọc đường. 

Chủ nhà ngẫm nghĩ một lúc rồi nói: 

- Thằng này ngốc thật, hai bên đường thiếu gì ao hồ. Khát nước thì xuống đó mà uống, tìm vào quán xá cho nó phiền phức. 

- Thưa ông, độ này trời đang cạn, ao hồ ruộng nương cạn khô hết cả. 

- Thế thì tao cho mày mượn cái này!

Nói rồi đưa cho anh đầy tớ cái khố tải. Người này chưa hiểu ra sao, thì chủ nhà đã giải thích luôn cho biết ý tứ:

- Vận vào người, khi khát vặn ra mà uống.

Người đầy tớ liền thưa:

- Dạ, trời nóng thế này vận khố tải ngốt lắm! Hay là ông cho tôi mượn cái chày giã cua vậy. 

- Để mày làm gì chứ?

- Dạ, vắt cổ chày ra nước ạ!

Theo anh/chị, chi tiết người đầy tớ mượn ông chủ cái chày giã cua có ý nghĩa gì?

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi.

 Xa xứ

Em tôi học đến kiệt sức để có một suất du học.

Thư đầu viết: “ ơ đây, đường phố sạch đẹp, văn minh, bỏ xa lắc nước mình...”

Cuối năm viết: “ Mùa đông bên này tĩnh lặng, tinh khiết như tranh, thích lắm...”

Mùa đông năm sau viết: “ Em thèm một chút nắng ấm quê nhà, muốn được đi giữa phố bụi bặm, ồn ào, nhớ bến chợ xôn xao, lầy lội... Biết bao lần trên phố, em đuổi theo một người châu Á để hỏi có phải người Việt không...”

Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong câu văn: Mùa đông bên này tĩnh lặng, tinh khiết như tranh, thích lắm…

Những thông điệp sâu sắc mà anh, chị rút ra từ văn bản?

Xác định phép liên kết được sử dụng trong hai câu sau: Em thèm một chút nắng ấm quê nhà, muốn được đi giữa phố bụi bặm, ồn ào, nhớ bến chợ xôn xao, lầy lội… Biết bao lần trên phố, em đuổi theo một người châu Á để hỏi có phải người Việt không…

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Thân em như hạt mưa rào

Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.

Thân em như hạt mưa sa

Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.

Đọc đoạn trích sau:

(1)"...Không nhất thiết bạn phải tặng người khác những món quà đắt tiền hay mất quá nhiều thời gian hoặc công sức để đem lại niềm vui cho người khác. Có rất nhiều cách để khiến cho người khác cảm thấy vui. Một tấm thiệp xinh xắn được gửi đến một cách bất ngờ cho một người quen của bạn, một bình hoa hái trong vườn đặt lên bàn ăn của gia đình, hay đơn giản hơn, chỉ cần một nụ cười thân thiện của bạn với đồng nghiệp vào mỗi sáng đến công sở,..Cũng có thể, những gì bạn làm cho người khác, tưởng chừng như đơn giản, lại chính là biểu hiện của một ứng xử văn hóa tốt đẹp, của một tinh thần vì cộng đồng: mang giúp hành lí nặng, nhường ghế trên xe buýt hay tham gia làm việc tình nguyện tại trại trẻ khuyết tật,...

(2) Chẳng có hành động nào trong số những hành động trên là tầm thường, nhỏ nhặt! Chính vì chúng quá đỗi bình thường nên chúng ta ít khi chịu để ý đến. Bạn cứ thử thực hành trong cuộc sống hàng ngày mà xem, bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy hiệu quả tác động của chúng lên cuộc sống của bạn và của người khác kì diệu đến nhường nào. “Hạnh phúc như là nước hoa, bạn không thể vẩy lên người khác mà không làm vương vài giọt lên chính mình” (Bernard Shaw)”.

Em có đồng ý với quan điểm "...Không nhất thiết bạn phải tăng người khác những món quà đắt tiền hay mất quá nhiều thời gian hoặc công sức để đem lại niềm vui cho người khác. Có rất nhiều cách để khiến cho người khác cảm thấy vui.”? Vì sao?

Xác định và nêu hiệu quả biểu đạt của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu: “Hạnh phúc như là nước hoa, bạn không thể vẩy lên người khác mà không làm vương vài giọt lên chính mình”.

Theo anh/chị, việc đưa ra câu nói: “Chẳng hạn, họ cần một chuyên gia giỏi về điện (bất kể có bằng hay không), chứ họ không cần một kỹ sư điện, nhưng lại hiểu biết quá ít về điện” có tác dụng gì?

Đọc văn bản cho dưới đây và thực hiện các yêu cầu nêu ở bên dưới:

Thực tế cuộc sống quanh ta cũng cho thấy, có khá nhiều người không có bằng đại học, không xuất chúng, cũng chẳng nổi tiếng như Bill Gates, nhưng sự thành công của họ lại có phần vượt trội không ít người có bằng đại học…

Ngày nay, khi bạn có thực tài, nếu không làm cho cơ quan Nhà nước thì làm ở khu vực tư nhân; nếu không tư nhân thì là nước ngoài. Hay tự mình... dùng mình! Thậm chí, nếu ở trong nước không có đất dụng võ thì ra thế giới... Với công việc, năm châu bốn biển đều có thể là nhà của mình.

Hiện xã hội cũng đang "khát" nhân lực, hàng trăm ngàn công ty đang cần hàng triệu người có thực tâm, thực lực để giúp họ. Chẳng hạn, họ cần một chuyên gia giỏi về điện (bất kể có bằng hay không), chứ họ không cần một kỹ sư điện, nhưng lại hiểu biết quá ít về điện. Còn giả sử bạn nộp đơn vào một số nơi nào đó mà họ không quan tâm đến giá trị thực thì chắc hẳn nơi đó không thuộc về bạn.

….

Cuộc đời không quá dài để mình có thể phung phí thời gian, nhưng cũng đủ dài để làm được những gì mà mình muốn. Và cuộc đời cũng giống như cuộc đua marathon, dù có bị thua kém bạn bè ở những km đầu tiên nhưng mình vẫn có thể là người về đích trước tiên. Hãy tin rằng: "18 tuổi, bạn còn hơn 60 năm cuộc đời, vẫn còn kịp, nhưng phải nhanh lên kẻo không kịp. Và rằng, trong cuộc đời, chỉ có "sự học" và "thực học" của mình mới tạo nên giá trị và quyết định thân phận của chính mình, và điều đó còn lớn lao hơn "đại học" rất nhiều".

Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ trong câu: “Và cuộc đời cũng giống như cuộc đua marathon, dù có bị thua kém bạn bè ở những km đầu tiên nhưng mình vẫn có thể là người về đích trước tiên”.

Anh/ chị hãy viết một đoạn văn (6-8 câu) trình bày suy nghĩ của mình về lời khuyên "18 tuổi, bạn còn hơn 60 năm cuộc đời, vẫn còn kịp, nhưng phải nhanh lên kẻo không kịp” gợi cho anh/chị suy nghĩ gì?

Vì sao tác giả cho rằng : " Hạnh phúc mà bạn nhận được khi cho đi chỉ thật sự đến khi bạn cho đi mà không nghĩ đến lợi ích của chính bản thân mình " ?

Theo tác giả , hãy sống vì mọi người nhằm để làm gì

Đọc văn bản cho dưới đây và thực hiện các yêu cầu nêu ở bên dưới:

“Cho” và “nhận” là hai khái niệm tưởng chừng như đơn giản nhưng số người có thể cân bằng được nó lại chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Ai cũng có thể nói “Những ai biết yêu thương sẽ sống tốt đẹp hơn” hay “Đúng thế, cho đi là hạnh phúc hơn nhận về”. Nhưng tự bản thân mình, ta đã làm được những gì ngoài lời nói?Cho nên, giữa nói và làm lại là hai chuyện hoàn toàn khác nhau. Hạnh phúc mà bạn nhận được khi cho đi chỉ thật sự đến khi bạn cho đi mà không nghĩ ngợi đến lợi ích của chính bản thân mình. Đâu phải ai cũng quên mình vì người khác. Nhưng xin đừng quá chú trọng đến cái tôi của chính bản thân mình. Xin hãy sống vì mọi người để cuộc sống không đơn điệu và để trái tim có những nhịp đập yêu thương. Cuộc sống này có quá nhiều điều bất ngờ nhưng cái quan trọng nhất thực sự tồn tại là tình yêu thương. Sống không chỉ là nhận mà còn phải biết cho đi. Chính lúc ta cho đi nhiều nhất lại là lúc ta được nhận lại nhiều nhất.

“Tuyết Giang phu tử yêu và trọng nhân cách. Về với thiên nhiên, sống hòa thuận theo tự nhiên là thoát ra ngoài vòng ganh đua của thói tục, là không bị cuốn hút bởi tiền tài, địa vị, để tâm hồn an nhiên khoáng đạt.” (Lã Nhâm Thìn, Phân tích tác phẩm văn học trung đại Việt Nam từ góc nhìn thể loại, Nxb Giáo dục, 2009, tr. 71)

Anh (chị) hãy phân tích bài thơ Nhàn để làm sáng tỏ nhận định trên.

Đọc văn bản cho dưới đây và thực hiện các yêu cầu nêu ở bên dưới:

"Bản lĩnh là khi bạn dám nghĩ, dám làm và có thái độ sống tốt. Muốn có bản lĩnh bạn cũng phải kiên trì luyện tập. Chúng ta thường yêu thích những người có bản lĩnh sống. Bản lĩnh đúng nghĩa chỉ có được khi bạn biết đặt ra mục tiêu và phương pháp để đạt được mục tiêu đó. Nếu không có phương pháp thì cũng giống như bạn đang nhắm mắt chạy trên con đường có nhiều ổ gà.

Cách thức ở đây cũng rất đơn giản. Đầu tiên, bạn phải xác định được hoàn cảnh và môi trường để bản lĩnh được thể hiện đúng lúc, đúng nơi, không tùy tiện. Thứ hai bạn phải chuẩn bị cho mình những tài sản bổ trợ như sự tự tin, ý chí, nghị lực, quyết tâm... Điều thứ ba vô cùng quan trọng chính là khả năng của bạn. Đó là những kỹ năng đã được trau dồi cùng với vốn tri thức, trải nghiệm. Một người mạnh hay yếu quan trọng là tùy thuộc vào yếu tố này.

Bản lĩnh tốt là vừa phục vụ được mục đích cá nhân vừa có được sự hài lòng từ những người xung quanh. Khi xây dựng được bản lĩnh, bạn không chỉ thể hiện được bản thân mình mà còn được nhiều người thừa nhận và yêu mến hơn."

Tại sao tác giả cho rằng “Bản lĩnh tốt là vừa phục vụ được mục đích cá nhân vừa có được sự hài lòng từ những người xung quanh”.

Anh/ chị hãy viết một đoạn văn (6-8 câu) trình bày suy nghĩ của mình về quan điểm “Một người có bản lĩnh sống phải là người như thế nào”?

Đọc văn bản cho dưới đây và thực hiện các yêu cầu nêu ở bên dưới:

 “Cuộc sống riêng không biết đến điều gì xảy ra ngoài ngưỡng cửa nhà mình là một cuộc sống nghèo nàn, dù nó có đầy đủ tiện nghi đến đâu đi nữa. nó giống như một mảnh vườn được chăm sóc cẩn thận, đầy hoa thơm sạch sẽ và gọn gàng. Mảnh vườn này có thể làm chủ nhân của nó êm ấm một thời gian dài, nhất là khi lớp rào bao quanh không còn làm họ vướng mắt nữa. Nhưng hễ có một cơn dông tố nổi lên là cây cối sẽ bị bật khỏi đất, hoa sẽ nát và mảnh vườn sẽ xấu xí hơn bất kì một nơi hoang dại nào. Con người không thể hạnh phúc với một hạnh phúc mong manh như thế. Con người cần một đại dương mênh mông bị bão táp làm nổi sóng nhưng rồi lại phẳng lì và trong sáng như trước. Số phận cảu những cái tuyệt đối cá nhân không bộc lộ ra khỏi bản thân, chẳng có gì đáng thèm muốn.”

Nêu nội dung chính của văn bản trên.

Chỉ ra tác dụng của việc dùng phép so sánh trong văn bản trên.

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:

Chỉ ra và nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: “Những nụ cười như đoá hồng đứa bé cầm trên tay đi qua đường phố rực rỡ một lòng yêu thương vô tận”.

Anh/chị có đồng tình với ý kiến: “Chúng ta hình như thừa bạo lực nhưng lại thiếu lòng nhân ái” không ? Vì sao?

Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cảnh mùa thu ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ trong bài thơ.

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

“Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.

Ai ơi bưng bát cơm đầy

Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.”

Tác giả dân gian chọn thời điểm ban trưa là có dụng ý gì ?

Chỉ  ra và nêu tác dụng của 02 biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản

Cảm nhận của anh/ chị về ý nghĩa của văn bản trên (Trả lời trong khoảng 5-7 dòng).

Đọc văn bản dưới đây và trả lời câu hỏi:

Quê hương là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy hãy yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?

Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông

Nội dung chính của đoạn thơ trên?

Chỉ ra và nêu tác dụng của hai biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong khổ thơ sau:

                                    Quê hương là chùm khế ngọt

                   Cho con trèo hái mỗi ngày

                  Quê hương là đường đi học

                  Con về rợp bướm vàng bay

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

“Trèo lên cây bưởi hái hoa,

Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân.

Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc,

Em đã có chồng anh tiếc lắm thay.

Ba đồng một mớ trầu cay,

Sao anh chẳng hỏi những ngày còn không.

Bây giờ em đã có chồng,

Như chim vào lồng như cá cắn câu.

Cá cắn câu biết đâu mà gỡ,

Chim vào lồng biết thuở nào ra ?”

Văn bản trên sử dụng các phương thức biểu đạt nào?

Nêu nội dung chính của văn bản.

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong 2 câu:

“Bây giờ em đã có chồng,

Như chim vào lồng như cá cắn câu.”?

Viết đoạn văn từ 5 đến 7 dòng thể hiện cảm nhận của anh/chị về nỗi niềm của nhân vật “em” trong 4 câu cuối của văn bản.

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Tôi kể ngày xưa chuyện Mị Châu

Trái tim lầm chỗ để trên đầu

Nỏ thần vô ý trao tay giặc

Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu…

Văn bản gợi cho em nhớ đến sự việc nào trong tác phẩm Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ?

Từ văn bản trên, nêu ngắn gọn bài học rút ra qua nhân vật Mị Châu trong Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ?

Sau khi thành Cổ Loa thất thủ, An Dương Vương đã đem theo Mị Châu chạy về phía biển đông. Nhờ sự mách bảo của Rùa Vàng, An Dương Vương đã nhận ra kẻ thù không ai khác mà chính là đứa con gái yêu quí của mình. Trước khi chém đầu Mị Châu, giữa hai cha con có một cuộc đối thoại. Anh, chị hãy nhập vai An Dương Vương và thuật lại cuộc trò chuyện đó.

Anh/Chị hãy hóa thân vào nhân vật Tấm kể lại truyện Tấm Cám trong sách giáo khoa Ngữ văn 10.

Em hãy hóa thân thành cô Tấm để kể lại những câu chuyện về cuộc đời của mình từ khi bước ra từ quả thị trở lại cuộc sống làm người.

Sự chuyển biến tính cách của nhân vật Tấm trong truyện cổ tích Tấm Cám.

Cảm nhận của anh/chị về nhân vật Đăm Săn trong đoạn trích “Chiến thắng Mtao-Mxây” trích Đăm Săn – Sử thi Tây Nguyên.

Viết một bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ anh/chị suy nghĩ về lòng vị tha.

Cảm nhận về nhân vật An Dương Vương trong quá trình dựng nước và giữ nước trong “Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy”.

Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của, anh/chị về vai trò của tình yêu quê hương, đất nước đối với thế hệ trẻ hiện nay.

Phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ:

Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,
Trơ cái hồng nhan với nước non.
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.
Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám,
Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con!

Hóa thân thành nhân vật Mị Châu, kể lại truyện Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy.

Cảm nhận của em về những lần hóa thân của Tấm qua trích đoạn sau:

  (1) “...Lại nói về Tấm chết hóa thân làm chim vàng anh. Chim bay một mạch về kinh đến vườn ngự. Thấy Cám đang ngồi giặt áo cho vua ở giếng, vàng anh dừng lại trên một cành cây, bảo nó:

      - Phơi áo chồng tao, phơi lao phơi sào, chớ phơi bờ rào, rách áo chồng tao.

     Rồi chim vàng anh bay thẳng vào cung đậu ở cửa sổ, hót lên rất vui tai. Vua đi đâu

chim bay đến đó. Vua đang nhớ Tấm khôn nguôi, thấy chim quyến luyến theo mình, vua bảo:

     - Vàng ảnh vàng anh, có phải vợ anh, chui vào tay áo.

     Chim vàng anh bay lại đậu vào tay vua, rồi rúc vào tay áo. Vua yêu quý vàng anh quên cả ăn ngủ... không tưởng đến Cám”

  (2) “...Lông chim vàng anh ở vườn hóa ra hai cây xoan đào. Khi vua đi chơi vườn ngự, cành lá của chúng sà xuống che kín thành bóng tròn như hai cái lọng. Vua thấy cây đẹp rợp bóng, sai lính hầu mắc võng vào hai cây rồi nằm chơi hóng mát. Khi vua đi khỏi thì cành cây lại vươn thẳng trở lại. Từ đó, không ngày nào là vua không ra nằm hóng mát ở hai cây xoan đào.”

  (3) “...Thấy cây bị chặt, vua hỏi thì Cám đáp:

    - Cây bị đổ vì bão, thiếp sai thợ chặt làm khung cửi để dệt áo cho bệ hạ

     Nhưng khi khung cửi đóng xong, Cám ngồi vào dệt lúc nào cũng nghe thấy tiếng khung cửi rủa mình:

Cót ca cót két,

Lấy tranh chồng chị,

       Chị khoét mắt ra.”

    (4) “…Từ đống tro bên đường lại mọc lên một cây thị cao lớn, cành lá sum sê. Đến mùa, cây thị chỉ đậu được có một quả, nhưng mùi thơm ngát tỏa ra khắp nơi. Có bà lão hàng nước ở gần đó, một hôm đi qua dưới gốc, ngửi thấy mùi thơm, ngẩng đầu nhìn lên, thấy quả thị trên cành cao, bèn giơ bị ra nói lẩm bẩm:

     - Thị ơi thị, rụng vào bị bà, bà đem bà ngửi, chứ bà không ăn.

     Bà lão vừa dứt lời thì quả thị rụng ngay xuống đúng vào bị. Bà lão nâng niu đem về nhà cất trong buồng, thỉnh thoảng lại vào ngắm nghía và ngửi mùi thơm...”

                                (Trích: Tấm Cám – Ngữ văn tập một, NXB Giáo dục Việt Nam 2019)

     Từ đó nêu ý nghĩa sự trở về của Tấm.

Bằng hình thức nhập vai hóa thân vào nhân vật, anh/chị hãy kể lại quá trình đấu tranh của Tấm với mẹ con Cám sau khi được trở thành Hoàng hậu.

Bằng hình thức nhập vai hóa thân vào nhân vật Mị Châu, anh/chị hãy kể lại truyền thuyết Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ .