Tiếng suối trong như tiếng hát xa.
- Hồ Chí Minh so sánh tiếng suối với tiếng hát con người làm cho tiếng suối dường như có tâm hồn và trở nên gần gũi, thân mật với con người.
- Có thể mở rộng kiến thức bằng cách liên hệ với câu thơ của Nguyễn Trãi cũng miêu tả tiếng suôi trong bài Bài ca Côn Sơn (Côn Sơn ca): Côn Sơn suối chảy rì rầm - Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
- Câu thơ thứ hai mở ra không gian cao, rộng với nhiều đường nét, hình khối, sự đan xen các nét thanh - nét đậm, với sự đan cài lung linh, huyền ảo giữa ánh trăng với vòm cây, bóng lá và vạn vật xung quanh.
Cụm từ “chưa ngủ” được lặp lại hai lần ỗ cuối câu 3 và đầu câu 4 đã cho thấy hai tâm trạng trong cùng một con người: tâm hồn tinh tế, yêu thiên nhiên của người nghệ sĩ và tâm trạng lo “nỗi nước nhà”, lo cho vận mệnh của cách mạng của người chiến sĩ cách mạng Hồ Chí Minh. Hai câu thơ thể hiên sư hoà hơp giữa tâm hồn nghệ sĩ và phẩm chất chiến sĩ trong con người Hồ Chi Minh.
Màu sắc cổ điển biểu hiện ồ thể thơ, đề tài.
- Tính hiện đại thể hiện ở:
+ Tính thời sự của bài thơ (chi tiết thao thức vì “lo nỗi nước nhà” (Cảnh khuya) và “bàn bạc việc quân” (Rằm tháng giêng).
+ Vẻ đẹp ung dung, tự tại, tinh thần lạc quan của người chiến sĩ cách mạng giữa một không gian bát ngát tràn đầy ánh trăng.
Câu 2
- 2 câu đầu: Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Câu này sử dụng biện pháp so sánh, điệp ngữ. Trong đó điệp ngữ "lồng" đc lặp lại 2 lần.Gợi ra 1 cảnh mộng thơ đẹp, huyền ảo của trăng, có đg nét, 2 màu chủ đạo xám và tối tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy, diễn tả sự quấn quýt, hòa hợp giữa cây và hoa tạo nên 1 bức tranh có hình khối, tầng bậc.
KHUYÊN TIÊU ( RẰM THÁNG GIÊNG )
- 2 câu đầu: Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang, xuân thuỷ, tiếp xuân thiên. Câu thơ đã sd bp điệp ngữ "xuân" và trong đó điệp ngữ này đc lặp lại tận 3 lần. Nhằm nhấn mạnh vẻ đẹp và sự sâu sắc của mùa xuân đg tràn ngập cả đất trời. Trong câu thơ của Bác từ " xuân" không chỉ gợi tả màu xanh của sông nước, trời đất vào xuân mà còn gợi tả sức sống mãnh liệt, trẻ trung căng tràn nhựa sống. Với Bác, yêu trăng, yêu xuân chính là yêu cuộc đời. Trái tim mênh mông của người chan hoà với thiên nhiên, sông núi, hoa lá cỏ cây thật hữu tình.
Câu 3
Rằm tháng riêng là một bức tranh trăng trên sông nước bát ngát, tràn đầy sức xuân và qua đó, ta thấy được một tâm hồn rộng mở trước thiên nhiên của chủ tịch Hồ Chí Minh. Giữa vòm trời cao rộng, bóng trăng rằm lồng lộng soi sáng xuống dòng sông xanh bát ngát. Mặt nước như bức vẽ mà thiên nhiên thả hồn mình trong đó. Trời, non, nước cùng hòa quyện vào nhau tạo nên bức họa đêm xuân tuyệt mĩ với sắc màu lung linh, huyền ảo của bóng trăng và sóng nước nhịp nhàng. Điệp từ “xuân” được nhắc lại ba lần trong câu thơ nguyên tác như đong đầy sức sống mùa xuân trong cảnh vật. Tâm hồn Bác chan hòa cùng cảnh sắc đất trời, sông nước mùa xuân với một tình yêu tha thiết, nồng nàn. Và bức tranh thiên ấy càng đẹp hơn khi xuất hiện hình ảnh của con thuyền nhỏ và các chiến sĩ cách mạng “bàn bạc việc quân”. Mùa xuân tràn đầy sức sống đã đem đến niềm hi vọng, tin tưởng vào ngày đất nước sớm dành được nền độc lập. Ánh trăng ngân vang đầy thuyền, như ngân vang câu hát và khát khao về cuộc sống thanh bình cho dân tộc. Qua đó, ta thấy được tình yêu thiên nhiên tha thiết, lòng yêu nước thiết tha của Bác. Đó còn là phong thái ung dung, lạc quan và tin tưởng của Bác vào tương lai tươi sáng của cách mạng. Bài thơ có sự kết hợp nhuần nhuyễn của bút pháp nghệ thuật cổ điển và hiện đại, đã khắc họa vẻ đẹp của tâm hồn thi sĩ và tinh thần chiến sĩ trong con người vĩ đại Hồ Chí Minh.
Câu 4
Cùng viết về ánh trăng nhưng trong hai bài thơ “Cảnh khuya” và bài thơ “Rằm tháng Giêng”, Hồ Chí Minh lại thể hiện một sắc thái, một cảm xúc đặc biệt. Cùng là ánh trăng đấy nhưng hình ảnh trong mỗi bài thơ lại mang một nét đẹp, lại chứa đựng những cảm xúc riêng của nhân vật trữ tình. Nếu trong bài thơ Cảnh khuya, Hồ Chí Minh vẽ ra khung cảnh đêm khuya ánh trăng được đặt trong mối quan hệ với vạn vật nơi rừng sâu và phản chiếu hình ảnh con người đang ôm mối suy tư khi liên quan đến vận nước, thì bài thơ Rằm tháng Giêng lại là bức tranh mùa xuân dưới ánh trăng Rằm, hình ảnh của nhân vật trữ tình đang trong tư thế lạc quan tự tại và niềm tin vào sự chiến thắng của Cách mạng, vào sự trường tồn của vận nước.
Trong bài thơ Cảnh khuya, Hồ Chí Minh đã vẽ ra một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, nó dường như trở lên sinh động hơn trong đêm trăng nhưng nổi bật lên trong bức tranh ấy là vẻ đẹp của một con người cách mạng đang trăn trở, suy tư về công việc của dân tộc, của đất nước:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Trong không gian tĩnh lặng của đêm khuya, tiếng suối róc rách chảy trong đêm vang vọng trong không gian, đặc biệt trong cảm nhận của Hồ Chí Minh thì tiếng suối này không như những tiếng suối thường nghe thấy mà nó dịu nhẹ hơn, da diết hơn, nó tựa như “tiếng hát xa” như có như không mà vọng lại. làm cho không gian vốn tĩnh lặng của đêm khuya tràn ngập âm thanh, như một khúc giao hưởng giữa rừng già. Không chỉ âm thanh mà ngay hình ảnh cũng kích thích, cũng hấp dẫn thị giác của người nhìn, đó là hình ảnh của bóng trăng lồng vào bóng của cây cổ thụ, bóng của cây cổ thụ lại lồng vào hoa, một sự kết hợp thật độc đáo.
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”
Trong không gian thanh vắng của đêm khuya, hình ảnh nhân vật trữ tình hiện lên với những nỗi trăn trở, suy tư. Đó là những suy tư về vận nước, về tương lai của một dân tộc, hình ảnh ấy làm cho người chiến sĩ cách mạng hiện lên thật đẹp, thật đáng trân trọng. Trong bài “Rằm tháng Giêng” lại khác, khung cảnh thiên nhiên mà chủ tịch Hồ Chí Minh gợi ra đó chính là khung cảnh của trời đất, sông nước khi có ánh trăng Rằm soi chiếu, cũng là ánh trăng đêm nhưng giữa hai bài thơ lại mang đến những sắc thái khác biệt, máu sắc và cảm xúc hoàn toàn khác biệt.
“ Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân”
Bài thơ Rằm tháng Giêng là khung cảnh đêm xuân thật rực rõ, đó là cái bát ngát, rợn ngợp mà không kém phần sinh động, thi vị. Chỉ một từ láy “lồng lộng” thôi nhưng Hồ Chí Minh đã gợi ra giới hạn vô tận của không gian. Trong không gian rộng lớn ấy, ánh trăng Rằm không chỉ soi chiếu lên vạn vật làm cho chúng trở lên sáng rõ, tươi sắc hơn. Mà trên dòng sông, ánh trăng dường như đã hòa vào làm một với dòng nước, làm cho dòng nước ấy trở nên lộng lấy bởi sự kết hợp màu sắc giữa bầu trời, ánh trăng và không khí của mùa xuân, làm cho dòng sông mùa xuân vốn tươi đẹp lại tràn ngập sắc “xuân”, làm cho không sáng đêm khuya sáng bừng lên bởi vẻ đẹp của đất trời, của vạn vật.
“Giữa dòng bàn bạc việc quân
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền”
Nhân vật trữ tình trong bài thơ này cũng không phải bơi thuyền trên sông để ngắm cảnh mà nhằm một mục đích cao cả hơn, to lớn hơn, đó là “bàn việc quân”. Câu thơ gợi hình dung ra hình ảnh của Bác với những người cộng sự của mình đang luận bàn việc nước, những công việc có liên quan trực tiếp đến vận mệnh của một dân tộc. Không khí họp bàn khá nghiêm tức nhưng lại không bị lên gân, cường điệu một cách thái quá, điều này thể hiện được một tâm hồn tư thái, tinh thần bản lĩnh của những người làm chủ. Đặc biệt trong câu thơ này còn có sự kết hợp giữa cảnh vật với lòng người “Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền”. Hình ảnh ánh trăng ngân như báo hiệu một tương lai tươi sáng, rực rỡ của cách mạng, của đất nước.
Như vậy, ở trong cả hai bài thơ, Hồ Chí Minh đều thể hiện được tình yêu đối với thiên nhiên, vạn vật và phương tiện để truyền tải tình yêu ấy chính là ánh trăng, và troong cả hai bài thơ thì hình ảnh của người chiến sĩ cách mạng cũng hiện lên thật đẹp, dù có trăn trở suy tư hay thư thái, tự tin thì đều rất đáng trân trọng, vì con người ấy dành trọn vẹn tình cảm, tâm hồn mình cho đất nước, cho quê hương.
Ngữ văn có nghĩa là: - Khoa học nghiên cứu một ngôn ngữ qua việc phân tích có phê phán những văn bản lưu truyền lại bằng thứ tiếng ấy.
Nguồn : TỪ ĐIỂN TIẾNG VIỆTLớp 7 - Năm thứ hai ở cấp trung học cơ sở, một cuồng quay mới lại đến vẫn bước tiếp trên đường đời học sinh. Học tập vẫn là nhiệm vụ chính!
Nguồn : ADMIN :))Xem thêm tại https://loigiaisgk.com/cau-hoi or https://giaibtsgk.com/cau-hoi
Copyright © 2021 HOCTAPSGK