Tô Hoài sinh ngày 27 tháng 9 năm 1920 tại thị trấn Nghĩa Đô, Từ Liêm, Hà Nội; tên khai sinh là Nguyễn Sen.

 Tô Hoài tham gia cách mạng từ trước Cách mạng Tháng Tám (1945). Tổ chức mà ông tham gia là Hội Ái hữu công nhân, Hội văn hóa cứu quốc. Từ năm 1945 đến năm 1958, Tô Hoài làm phóng viên rồi làm chủ nhiệm báo Cứu quốc Việt Bắc. Trong thời gian đó, từ năm 1957 đến năm 1958, ông làm Phó Tổng thư kí Hội nhà văn Việt Nam. Từ năm 1958, ông là Chủ tịch Hội Văn Nghệ Hà Nội.

Trong suốt cuộc đời sáng tác của mình, Tô Hoài đã để lại một khối lượng tác phẩm đồ sộ hơn 150 tác phẩm khác nhau. Trong đó có nhiều tác phẩm nổi bật như truyện dài Dế Mèn phiêu lưu kí (1941), tiểu thuyết Quê Hương (1943), tiểu thuyết Truyện Tây Bắc (1954) ….

Với sự cống hiến của mình, Tô Hoài đã được tặng nhiều giải thưởng khác nhau. Giải Nhất tiểu thuyết của Hội Văn nghệ Việt Nam vào năm 1956 với tiểu thuyết Truyện Tây Bắc, giải A Giari thưởng Hội Văn nghệ Hà Nội vào năm 1970 với tiểu thuyết Quê nhà,  …. Hoàn cảnh ra đời Vợ chồng A Phủ

- Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ là tác phẩm đặc sắc trong tập truyện Tây Bắc (1953) đó là kết quả của chuyến đi tham dự chiến dịch giải phóng Tây Bắc của nhà văn Tô Hoài mà tác giả đã "cùng ăn, cùng ở, cùng làm" với đồng bào dân tộc Tây Bắc trong suốt 8 tháng của năm 1952. Tác giả đã thổ lộ "Đất nước và con người Tây Bắc đã để thương để nhớ cho tôi nhiều, không thể bao giờ quên".