tóm tắt hộ mik nhé nhưng vẫn đầy đủ ý “Cò Cung ơi! Ra chợ đấy à!” “Cò Cung ơi! Hát cải lương đi!” “Cò Cung ơi! Có muốn lấy vợ không, lấy cô Vân nhá!” Ngày nào cũng vậy, cứ nhác thấy bóng người đàn ông ấy là trẻ con người lớn trong làng Văn Lương lại réo lên ầm ĩ. Còn cái người đàn ông có cái tên “Cò Cung” ấy, anh ta chỉ toét miệng ra cười, rồi lại bước thấp bước cao thất thểu đi về phía chợ làng, miệng hát nghêu ngao một câu vọng cổ không rõ lời. Thật ra thì Cò Cung cũng có tên có tuổi đàng hoàng, mà tên đẹp hẳn hoi nữa. Nhưng ở cái làng này người ta đã quen với cái tên đó rồi nên già trẻ lớn bé đều gọi như thế cả. Ngày đó, mùa xuân năm 1954, ông Lại Văn Cung tham gia đoàn dân công hỏa tuyến tiếp viện cho chiến dịch Điện Biên Phủ. Khi ấy ở nhà, vợ ông đang mang thai, đứa con đầu lòng mà cả gia đình họ tộc đều đang mong ngóng, bởi ngoài ba mươi tuổi ông mới lấy vợ và bố mẹ ông chỉ có mình ông là đứa con độc nhất. Vậy nhưng rồi, trong một trận ném bom ác liệt của giặc Pháp ông đã hi sinh cùng với ba người đồng đội khác trên một con đèo khúc khuỷu cách Điện Biên Phủ không xa. Trước khi chết ông chỉ kịp nói với những người đồng đội còn sống rằng, nếu ai còn trở về thì nói giúp với vợ ông là dù sinh con gái hay con trai thì cũng đặt tên nó là Quyết Thắng. Giải phóng Điện Biên được hai tháng thì bà Cung trở dạ sinh ra một thằng bé kháu khỉnh, bụ bẫm. Thôi thì khỏi phải nói, không chỉ gia đình nhà Cung mà ngay cả bà con xóm giềng cũng vui lây với họ. Chỉ có điều cha thằng bé đi vắng (lúc này ở nhà vẫn chưa biết tin ông Cung đã hi sinh) mà gia đình thì lại có ý chờ ông về để đặt tên cho con trai, vậy nên thằng bé vẫn chưa có tên mà mới chỉ được gọi là “thằng Cò con”, “thằng Cò con nhà Cung” cứ thế lâu dần thành quen miệng, rồi người ta gọi tắt luôn cho tiện, bởi vậy mà mới có cái tên Cò Cung. Cò Cung hay ăn mau lớn, chẳng mấy chốc mà đến tuổi đi học. Đến lúc ấy thì trong tờ giấy khai đã có tên là Lại Quyết Thắng, thế nhưng mọi người thì vẫn cứ quen miệng gọi là Cò, quen đến nỗi thậm chí cả khi cô giáo gọi lên bảng cũng vẫn cứ: “Cò Cung, Cò Cung!...” Là con liệt sĩ, lại là cháu độc đinh của họ Lại nhưng không vì thế mà Cò Cung có thói chây lười, ỷ lại. Những năm đi học phổ thông cậu luôn luôn là một học sinh xuất sắc toàn diện. Thời chiến tranh với bao khó khăn gian khổ thiếu thốn đủ đường lo được đủ cơm ăn áo mặc thường ngày cũng không phải là chuyện dễ dàng. Bà Cung khi ấy lo được cho cậu con trai đến trường đi học cũng là một sự cố gắng rất lớn. Sớm ý thức được về hoàn cảnh của gia đình mình, nên cậu chàng Cò Cung quyết tâm chăm chỉ học tập để khỏi phụ công ơn của mẹ. Một buổi đến trường, một buổi ra đồng làm công điểm hợp tác xã, tối về lại xuống hầm chong đèn học bài cho đến khuya. Lên cấp ba, phải ra học ở trường huyện cách nhà ba chục cây số, vậy mà thứ bảy nào cậu cũng cuốc bộ về nhà, để ngày chủ nhật có thể giúp mẹ được ít nhiều. Rồi năm đó, khi đang học dở lớp 10 thì Cò Cung làm đơn tình nguyện lên đường ra mặt trận. Nằm trong diện được ưu tiên cho nên lá đơn của cậu không được chấp nhận. bà Cung vì mong muốn và hoài bão được cống hiến sức mình cho đất nước của cậu con trai mà cũng đành phải cất công lên huyện đội để xin cho con được nhập ngũ. Năm lần bảy lượt, rồi cuối cùng người ta cũng đồng ý, một phần vì nể bà Cung, phần nữa cũng là vì huyện đang thiếu người. Cầm trên tay tờ giấy gọi đi bộ đội, Cò Cung mừng lắm, chạy đi khoe khắp làng, thế là cậu đã thỏa được cái chí trai thời loạn. Năm ấy, làng Văn Lương chỉ có một mình Cò Cung đi bộ đội, nên hầu như cả làng đều ra tiễn chân. Năm tháng trôi đi người mẹ già là bà Cung sau bao nhiêu năm chờ đợi cậu con trai trở về trong biệt tích thì cũng lâm bệnh nặng mà qua đời . Trước khi chết, bà chỉ kịp trăng trối lại rằng: ba năm sau ngày bà chết mà cậu Cò vẫn không trở về thì ngôi nhà của bà sẽ được hiến cho nhà thờ xứ đạo làng Văn Lương. Cái làng Văn Lương bé nhỏ với bao tình cảm yêu thương tưởng cũng đã quên đi những chuyện vui buồn của quá khứ. Cho đến một ngày...Đó là vào một buổi chiều cuối năm trời se se lạnh. Người làng Văn Lương đang náo nức chuẩn bị cho lễ Giáng sinh, người người rộn rã, đi lại tấp nập, không ai để ý tới một người đàn ông đầu xù tóc rối, mặc bộ quần áo bộ đội nhàu nát đứng tha thẩn trên con đường đầu làng. Người ấy chính là Cò Cung! Mãi cho tới sau này, người ta cũng vẫn không hiểu nổi rằng vì sao và bằng cách nào, mà một người đã mất hoàn toàn trí nhớ như Cò Cung lại có thể trở về được làng Văn Lương. Từ hôm về làng, ông Trúc để cho Cò Cung tá túc trong nhà mình, bởi trên mảnh đất của bà Cung khi xưa, giờ đã mọc lên một cái nhà thờ cao lớn với cái tháp chuông ngất ngưởng. Ông bà Trúc thương Cò Cung lắm, cũng không hẳn chỉ vì anh ta là một kẻ tâm thần lúc mê lúc tỉnh, mà còn bởi trong lòng ông bà còn ẩn chứa tấm lòng bao dung của những người làm cha làm mẹ. Nhưng vì điều kiện và sức ép của con cái, ông Trúc không có cách nào khác, đành để Cò Cung chuyển đến ở trong nhà thờ và sống trong tình yêu thương, đùm bọc của cả làng