MB:  Tôi tên là .... mọi người thường gọi tên bằng cái tên ''Ông hai''. Lang của tôi bị giặc đánh, dù rất muốn chiến đấu cùng họ nhưng vài tuổi tác, tôi không được ở  lại tham gia kháng chiến mà thay vào đó lại phải di dân đến một vùng khác, dù xa làng nhưng tôi vẫn luôn tự hào về làng chợ dầu của tôi.

TB: Tôi sinh ra và lớn lên tại làng chợ Dầu. Trong một lần thực dân Pháp xâm lược đốt phá và cướp bóc của cải của nhân dân. Chúng tôi buộc phải di tản sang nơi khác theo lệnh cụ Hồ.Ở nơi khác nhưng tôi không lúc nào là không nhớ về làng. Tưởng tượng ra công việc kháng chiến ở trong làng. Từ người già đến trẻ nhỏ tất cả đều hăng hái tham gia chiến đấu. Chỉ nghĩ đến thôi là trong lòng tôi cảm thấy hứng khởi, mọi buồn phiền như tan biến hết. Tôi đi khoe với mọi người về ngôi làng của mình với một thái độ tự hào.

Tôi luôn nghe ngóng nhiều thông tin về những chiến tích của người dân trong làng. Khi có một nhóm người từ dưới xuôi đi lên tôi vội vàng nghe ngóng tin tức từ họ. Họ nói rằng làng chợ Dầu đã theo Tây bỏ cách mang. Tin dữ đó như sét đánh ngang tai khiến người tôi cứng lại không thở nổi. Phải mất một lúc tôi mới tỉnh táo trở lại và đi về nhà. Về đến nhà cả người tôi mềm nhũn và cạn kiệt sức lực, tôi nằm vật ra giường. Mắt nhìn về phía lũ trẻ đang chơi ở ngoài sân. Tôi cảm thấy xấu hổ, thất vọng và rơi nước mắt. Sáng hôm sau, vợ tôi chuẩn bị đi gánh hàng thì gặp mụ chủ nhà, mụ nói:

- Bà lão chưa đi hàng cơ à? Muộn mấy?…

- Chưa bà ạ. Mời bà vào chơi trong này!

- Vâng bà để mặc em… À, bà Hai này!… Mụ chạy sát vào bực cửa, thân mật:

- Trên này họ đồn giăng giăng ra rằng thì là làng dưới nhà ta đi Việt gian theo Tây đấy, ông bà đã biết chưa nhỉ?… Nghe nói, bảo có lệnh đuổi hết những người làng chợ Dầu khỏi vùng này không cho ở nữa.

Mụ chủ chép miệng, giọng ngọt xớt:

- Em cứ khó nghĩ quá… ông bà cũng là người làm ăn tử tế cả. Nhưng mà có lệnh biết làm thế nào. Đành nhẽ là ông bà kiếm chỗ khác vậy… Này, ở với nhau đang vui vẻ, ông bà dọn đi, em lại cứ nhớ đáo để đấy nhớ.

Vợ tôi cúi mặt xuống rân rấn nước mắt, bà nói:

- Vâng… thôi thì dân làng đã chả cho ở nữa, chúng tôi cũng đành phải đi nơi khác chứ biết làm thế nào. Nhưng xin ông bà trên ấy nghĩ lại thư thư cho vợ chồng chúng tôi vài ba hôm nữa. Bây giờ bảo đi, vợ chồng chúng tôi cũng không biết là đi đâu…

Mấy ngày sau đó tôi không đi đâu cả chỉ quanh quẩn trong nhà, tâm trạng của tôi đối cới làng bây giờ chả còn gì nữa, cứ nhìn thấy đám đông tụ tập lại tôi lại cảm thấy hoang mang và sợ sệt. Tôi nghĩ rằng người ta đang nói về chuyện làng chợ Dầu của tôi đi theo Tây. Cả con mụ chủ nhà cũng chế giễu, nói bóng nói gió và dọa nạt đòi đuổi cả nhà tôi đi, khi đó tôi rất sợ cả gia đình của mình sẽ sống ở đâu? ăn gì?...tất cả là vì mang cái mác là việt gian đi theo Tây phản bội cách mạng phản bội Tổ quốc. 

KB: Trong lòng tôi cũng đấu tranh dữ dội lắm nhưng sau đó tôi cũng đưa ra một quyết định khó khăn. Làng thì yêu thật thế nhưng làng theo Tây rồi thì phải thù. Một ngày nọ ông chủ tịch làng tôi đã lên tiếng cải chính. Ông nói rằng tin làng tôi theo Tây là sai sự thật. Lúc đấy tôi vui lắm chạy đi sang nhà bác Thứ mà khoe rằng làng tôi không hề theo Tây. Thậm chí tôi còn khoe nhà bị bọn địch đốt sạch. Tôi vui sướng và hạnh phúc vì ngôi làng thân yêu của mình vẫn theo cách mạng vẫn kháng chiến. Nhà cửa mất đi có thể xây dựng được lại. Còn danh dự đã mất đi thể vớt nhơ đó qua bao nhiêu năm vẫn không thể mờ đi. 

(Chúc bạn hok tốt)

Người ta có thể tác con người ra khỏi quê hương nhưng không thể tách quê hương ra khỏi con người. Câu nói ấy thật sâu sắc. Đối với tôi, làng Chợ Dầu là máu thịt, là linh hồn, không gì có thể cướp lấy hay xóa nó đi trong tâm hồn tôi.

Đã mấy chục năm rồi, có lẽ chừng ấy năm ròng cũng đủ để tôi thấu hiểu hầu hết những người dân trong làng. Họ và tôi, chúng tôi đều là người Việt Nam, chúng tôi đều mang trong mình dòng máu lạc hồng luôn đỏ mãi trong lòng mỗi người. Người trong làng tôi hầu hết đều là những người nông dân một nắng hai sương tần tảo sớm hôm vất vả ra đồng. Chúng tôi sống cho bản thân mình nhưng chưa giây phút nào chúng tôi quên được lòng yêu Tổ Quốc, yêu nơi mà tôi sinh ra và lớn lên. Thế mà không hiểu vì lí do gì mà mọi người lại tung tin đồn xấu cho làng tôi.

Hôm ấy trời nắng đẹp và trong, như mọi hôm tôi lại đến phòng thông tin để đọc báo. Tôi rất thích đến đây nghe người khác đọc báo. Tuy là nông dân nghèo, cuộc sống cực khổ, làm nhiều việc tôi vẫn có cái thú vui đọc tin tức thường xuyên để nắm bắt thông tin mọi nơi. Khi vừa bước ra khỏi phòng thông tin, rẽ vào quán dặn vợ mấy việc rồi đi ra lối huyện cũ, tôi bắt gặp tốp người tản cư bàn tán rất náo nhiệt.

Tính tôi cũng hay tò mò không biết có việc gì nên liền lại tán gẫu cùng. Được biết có làng nào ấy Việt gian theo Tây. Tôi nào ngờ ấy lại là làng Chợ Dầu – chính ngôi làng tôi sống. Họ bảo làng tôi Việt gian, người làng tôi theo giặc. Như không tin được vào tai mình. Tôi thầm nghĩ đủ điều. Chẳng nhỡ làng mình theo Tây thật rồi sao. Sao lại có chuyện đấy được. Người làng ta đều là những con người yêu nước hết cả mà. Không nhẫn nhịn được nỗi nhục nhã đến tận cùng, tôi đành đánh trống lảng bỏ đi: “Hà, nắng gớm, về nào…”

Kể từ cái ngày tin đồn ấy được truyền lây lan rộng khắp nơi, tôi chẳng dám bén lẻn ra đường nữa. Tâm trí tôi như dần triệt quệ, tôi không thèm màng đến việc gì nữa. Cả vợ tôi cũng chán nản không thiết làm việc nhà. Được sinh ra và lớn lên trong thời kì chiến tranh, từ bé tôi đã phải sống với bom đạn. Thấy thế tôi luôn nhủ với lòng mình rằng sau này phải gắng sức làm việc gì đấy giúp ích cho đất nước.

Trong đầu tôi cũng như gia đình, làng xóm tôi đều hứa với lòng sẽ luôn ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh muôn năm. Thế mà giờ đây chúng tôi còn chưa làm được điều gì đã làm tổn hại đến đất nước rồi. Tôi cũng yêu làng tôi lắm, cái làng Chợ Dầu ấy đã gắn bó với tôi khá lâu rồi. Nhưng sâu thẳm trong trái tim mộc mạc , bình dị của người nông dân nghèo này vẫn luôn dành một phần quan trọng đối với Tổ quốc. “Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”.

Thời điểm ấy, khắp nơi mọi người đều xua đuổi dân làng Chợ Dầu. Bà chủ nhà của tôi rồi cũng phải từ chối gia đình tôi sinh sống tại nhà bà. Trong vài ba hôm ngắn ngủi, không biết làm gì, đi về đâu, đầu óc tôi như trống rỗng bởi sự nhục nhã không cam chịu nổi.

Thế mà nỗi buồn ấy lại bỗng chốc chuyển sang nụ cười vui hồn nhiên nở dần trên gương mặt tôi. Tôi vui sướng khi được nghe tin mừng rằng tin làng Chợ Dầu Việt gian đã được cải chính lại. Đúng thật là, toàn là sai sự mục đích cả. Tôi đi đến khắp nơi báo tin mừng dây cho mọi người. Ngay cả bà chủ nhà cũng vui và đành cho tôi tiếp tục ở nhà bà. Thế là cuộc sống tôi lại trở nên vui vẻ như trước.

Mọi con sông đều chảy ra biển, tình yêu nhà, yêu làng xóm, yêu quê hương trở thành tình yêu Tổ Quốc. Đối với người nông dân một nắng hai sương, làng có một vị trí rất quan trọng. Đấy là nơi tôi sinh ra, lớn lên và làm việc. Quan trọng hơn làng đã trở thành cội nguồn quê hương, là một phần không thể thiếu trong tâm hồn của người nông dân. Riêng bản thân tôi, tôi sẽ không bao giờ quên đi được bóng dáng cái làng Chợ Dầu thân thuộc ấy và sẽ luôn tin tưởng, chẳng bao giờ rời xa làng mình.