Tìm hiểu chung về văn biểu cảm

I Nhu cầu biểu cảm và văn biểu cảm

1. Nhu cầu biểu cảm của con người

- Khi có những tình cảm tốt đẹp chất chứa, muốn biểu hiện cho người khác thì người ta có nhu cầu biểu cảm

- Phương tiện biểu cảm: Viết thư, làm thơ, ca hát, đánh đàn, vẽ tranh, ca múa,...

2. Đặc điểm chung của văn biểu cảm

a, Ví dụ: SGK/72

- Đoạn 1: Trực tiếp biểu hiện nỗi nhớ và nhắc lại những kỉ niệm với bạn

→ Biểu cảm trực tiếp

- Đoạn 2: Biểu hiện tình cảm gắn bó với quê hương, đất nước khi nghe một bài hát dân ca

→ Biểu cảm gián tiếp

⇒ Đoạn 1 và đoạn 2 gọi là văn biểu cảm

- Các thể loại văn biểu cảm: Ca dao, tuỳ bút, thơ trữ tình

- Tình cảm trong văn biểu cảm: Tình cảm đẹp, mong lí tưởng đẹp, giàn tính nhân văn

b, Ghi nhớ: SGK/73

II Luyện tập

Bài 1: So sánh 2 đoạn văn - Chỉ ra đặc điểm của văn biểu cảm

- Đoạn a: Ko phải là văn biểu cảm vì chỉ nêu đặc điểm, hình dáng và công dụng của cây hải dường, chưa bộc lộ cảm xúc

- Đoạn b: Là văn biểu cảm vì có đầy đủ những đặc điểm của văn biểu cảm

+ Kể chuyện; Từ cổng vào. Lần nào tôi cũng phải dừng lại ngắm những cây hải dường

+ Miêu tả: Màu đỏ thắm lá to thật khoẻ, sống lâu nên cội cành thường sần lên

+ So sánh: ... trông dân dã như cây chè đắt đỏ, cánh hoa khum khum như muốn phong lại cái nụ cười má lúm đồng tiền

+ Liên tưởng: Bỗng nhớ năm xưa lần đầu từ miền Nam ra Bắc lên thăm đền Hùng, tôi đã ngẩn ngơ đứng ngắm hải dường nở đỏ núi Nghĩa Linh

+ Suy nghĩ: bài đương rạng rỡ, nồng nàn, ko có vẻ gì là yểu điệu thục nữ

→ Cảm xúc: Người viết cảm nhận đc vẻ đẹp rực rỡ của cây hải dường làm xao xuyến lòng người

Bài 2:

Hai bài thơ "Nam quốc sơn hà" và "Tụng giá hoàn kinh sư" đều là biểu cảm trực tiếp, vì 2 bài đều nêu trực tiếp tư tưởng tưởng, tình cảm, không thông qua một phương tiện trung giao như miêu tả, kể chuyện nào cả.

$#Na$

$#xin ctlhn!$

Bài1. Nhu cầu biểu cảm của con người

   - Bài 1: Nỗi khổ đau bất lực, niềm cảm thương những thân phận bé nhỏ.

   - Bài 2: Tâm trạng người con gái trước muôn nẻo đường đời.

   - Người ta thổ lộ tình cảm để giãi bày, để kiếm tìm sự đồng cảm, sẻ chia.

   - Người ta cần làm văn biểu cảm khi trong có tâm tư, tình cảm, niềm vui, nỗi buồn muốn bày tỏ, sẻ chia.

BÀi2. Đặc điểm chung của văn biểu cảm

   a. - Hai đoạn văn biểu đạt :

       + (1) : nỗi nhớ qua việc nhắc lại một số kỉ niệm.

       + (2) : biểu hiện tình cảm thiết tha gắn bó với quê hương.

   - Sự khác biệt so với nội dung văn bản tự sự, miêu tả : không hoàn toàn là kể hay tả mà, chưa có nội dung thật hoàn chỉnh, song đều thể hiện rõ tâm trạng, tình cảm.

Video Player is loading.PauseUnmuteRemaining Time 7:53X

   b. Ý kiến đó là đúng. Bởi nếu không là tình cảm, cảm xúc thấm nhuần tư tưởng nhân văn thì không đạt mục đích biểu cảm thực sự.

   c. Phương thức biểu đạt tình cảm, cảm xúc ở hai đoạn văn trên : Đoạn (1) bộc bạch trực tiếp qua từ ngữ, đoạn (2) thông qua miêu tả. Sử dụng các hình ảnh gợi liên tưởng sâu sắc.

- Văn biểu cảm là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc

+ Còn gọi là trữ tình, bao gồm các thể loại như văn học, thơ trữ tình, bao gồm các thể loại như ca dao trữ tình, tùy bút…

- Tình cảm trong văn biểu cảm thường là những tình cảm đẹp, thấm nhuần tư tưởng nhân văn (như yêu con người, yêu thiên nhiên, yêu Tổ quốc, ghét những thói tầm thường, độc ác…)

- Ngoài biểu cảm trực tiếp như tiếng kêu, lời van, văn biểu cảm còn sử dụng các biện pháp tự sự, miêu tả để khêu gợi tình cảm

VD: Những câu hát về tình cảm gia đình, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, sâu sắc. Thể hiện tình yêu, sự đùm bọc giữa con người ruột thịt với nhau