Muốn kiểm ta cây cà chua đỏ tròn ($A-B-$) có thuần chủng không ta sử dụng phép lai phân tích: Lai cây đỏ tròn muốn xác định kiểu gen với cây mang kiểu hình lặn quả vàng, bầu dục

Quy ước: $A$: quả đỏ      $a$: quả vàng

                $B$: quả tròn    $b$: quả bầu dục

+Nếu đời con đồng tính ⇒ Cây cà chua đỏ tròn đem lai thuần chủng $AABB$

Sơ đồ lai:

$P:$   $AABB$    ×    $aabb$

$Gp:$ $AB$                $ab$

$F1:AaBb$( $100$% đỏ tròn)

+Nếu đời con phân tính ⇒Cây đỏ tròn đem lai dị hợp 

Ví dụ : 

Sơ đồ lai 1: Cây cà chua đỏ tròn dị hợp 2 cặp gen $AaBb$

$P$:   $AaBb$    ×     $aabb$

$Gp:$ $AB,Ab,aB,ab$   $ab$

$F1:1AaBb:1Aabb:1aaBb:1aabb$

KH: $1$ đỏ tròn : $1$ đỏ bầu dục: $1$ vàng tròn : $1$ vàng bầu dục

Ta cho giống cà chua mang kiểu hình quả đỏ, tròn (A-B-) lai phân tích

+ Nếu `F_1` thu được là 100% quả đỏ, tròn ⇒ quả đỏ, tròn đem lai là thuần chủng

        SĐL:    `P:`    `A ABB`    ×     `aab b`

                `G_P:`       `AB`                 `ab`

                `F_1:`               `AaBb`  →  100% quả đỏ, tròn

+ Nếu `F_1` thu được phân li kiểu hình theo tỉ lệ 1:1:1:1 ⇒ quả đỏ, tròn đem lai là không thuần chủng

       SĐL:    `P:`       `AaBb`             ×           `aab b`

                `G_P:`  `AB, Ab, aB, ab`                `ab`

                `F_1:`  KG:  `1AaBb : 1 Aab b : 1 aaBb : 1 aab b`