Giống nhau: có cấu tạo là 1 từ hoặc 1 cụm từ. Do đó hai kiểu câu đều có đặc điểm là ngắn gọn.

Khác nhau:

• Câu rút gọn
• Ví dụ: Cậu có đi học không? Không đi  (Không đi là câu rút gọn)
• Về bản chất là câu đơn có đủ thành phần chủ - vị nhưng khi sử dụng người ta lược bỏ đi một số thành phần như chủ ngữ, vị ngữ hoặc lược bỏ cả chủ ngữ và vị ngữ
• Dựa vào hoàn cảnh, có thể xác định được từ hoặc cụm từ bị rút gọn là thành phần gì trong câu.
• Có thể khôi phục lại thành phần đã bị lược bỏ trong câu thành câu hoàn chỉnh, đầy đủ.
• Câu đặc biệt:
• Ví dụ: Nắng nóng quá! Lại nắng. Thật mệt mỏi (Lại nắng là câu đặc biệt)
• là câu không có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ - vị ngữ
• Từ hoặc cụm từ trong câu đặc biệt làm trung tâm cú pháp của câu không thể xác định được từ hoặc cụm từ đó làm thành phần nào trong câu
• Không thể khôi phục lại được

-Câu đặc biệt tuy có hình thức giống câu rút gọn, nhưng không phải là câu rút gọn, vì trong câu đặc biệt, không có bộ phận nào ( của một câu đầy đủ ) bị lược bỏ như trong câu rút gọn cả.

- Tạm biệt mùa hạ, ta chào đón mùa thu trong chiếc áo len mỏng màu rược vang và đeo trên vai chiếc balô đen. Ta sẽ bước đi trên thảm lá khô và tận hưởng những tiếng lá nát xào xạt. Để rồi ngỡ ngàng khi nhìn thấy những khuôn mặt nửa lạ nửa quen mà xao xuyến. Ta sẽ lại như ngày đầu mới vào học trong cảm giác ngại ngùng lần đầu gặp gỡ và đầy bỡ ngỡ. Ta sẽ lại cùng nhau đón những ánh nắng thu ngọt ngào hay trận mưa ngâu sau giờ tan học.Nhưng sự hồi hộp một thời ấy giờ chỉ còn lại một nửa mà thôi. Vì chúng ta luôn nắm tay nhau vượt qua những khoảng thời gian khó khăn và đầy nước mắt, cớ sao thời gian lại khiến ta trở thành người lạ. Các bạn của tôi ơi!Yêu các cậu nhiều lắm!

                                                                           Thân gửi, tuổi 15

Câu đặc biệt: Các bạn của tôi ơi!Yêu các cậu nhiều lắm!

Câu rút gọn: Để rồi ngỡ ngàng