Đoạn văn trích trong "Hịch tướng sĩ" dầu ngắn nhưng đã cho ta hiểu được lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn. Một loạt những hành động trong câu, hình ảnh trong câu đều bộc lộ tấm lòng của người dân lo lắng cho vận mệnh dân tộc. Cái ăn, cái ngủ vô cùng cần thiết. Nhưng với người tướng lĩnh, người dân trong cảnh kẻ thù lăm le, ông chỉ còn có thể "quên ăn, vỗ gối". So sánh, nói quá "ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa" tưởng chừng phi lí nhưng lại thực có lí để bộc lộ lòng yêu nước nồng nàn của Trần QUốc Tuấn. Tiếng yêu dành cho quê hương, dân tộc nhân lên, nhen nhóm thành niềm căm thù " xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù". Hành động mạnh đó là bởi trong ông, độc lập dân tộc quan trọng hơn tất thảy. Vì có lòng yêu nước lớn lao, bao gian khó người tướng lĩnh cũng không ngần ngại. Và quả thực 'Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng". Bao nhiêu đớn đau thể xác cũng không có nghĩa lí gì. Bởi với Trần Quốc Tuấn, để có thể tiêu diệt kẻ thù, đau thương cá nhân trở nên mờ nhòa hết thảy. Sự vui lòng đầy cay đắng những cũng thật đáng trân trọng. Đó là tấm lòng trung, lòng yêu của người con đất Việt hết mình vì quê hương, dân tộc vượt lên gian khó. 

Tình yêu thương chân thành,tha thiết dành cho tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn đều được xuất phát từ lòng nhân hậu từ lòng yêu nước. Với quân sĩ dưới quyền, Trần Quốc Tuấn luôn đối xử như với con mình, với những người quen: "Các ngươi cùng ta coi giữ binh quyền đã lâu ngày, không có mặc thì ta cho áo, không có ăn thì ta cho cơm; quan nhỏ thì ta thăng chức, lương ít thì ta cấp bổng; đi thủy thì ta cho thuyền, đi bộ thì ta cho ngựa; lúc trận mạc xông pha thì cùng nhau sống chết, lúc ở nhà nhàn hạ thì cùng nhau vui cười". Đó là mối ân tình giữa chủ và tướng nhằm khích lệ ý thức trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người đối với lẽ vui tôi cũng như tình cốt nhục. Chính tình yêu thương tướng sĩ chân thành tha thiết mà Trần Quốc Tuấn đã phê phán những biểu hiện sai, đồng thời chỉ ra cho tướng sĩ những hành động đúng nên theo, nên làm. Những hành động này đều xuất phát từ ý chí quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xâm lược. Đó là sự băn khoăn trước tình trạng tướng sĩ không biết lo lắng cho đất nước: không thấy lo, thấy thẹn khi nhà vua và đất nước bị kẻ thù làm nhục; chỉ biết vui thú tiêu khiển, lo làm giàu, ham săn bắn, thích rượu ngon, mê tiếng hát,... Nguy cơ thất bại rất lớn khi có giặc Mông Thái tràn sang: "cựa gà trống không thể đâm thủng áo giáp của giặc, mẹo cờ bạc không thể dùng làm mưu lược nhà binh; dẫu rằng ruộng lắm, vườn nhiều, tấm thân quý nghìn vàng khôn chuộc; vả lại vợ bìu con díu; việc quân cơ trăm sự ích chi; tiền của tuy nhiều không mua được đầu giặc, chó săn tuy khoẻ không đuổi được quân thù, chén rượu ngon không thể làm cho giặc say chết, tiếng hát hay không thể làm cho giặc điếc tai. Lúc bây giờ, ta cùng các ngươi sẽ bị bắt, đau xót biết chừng nào!". Chính lòng yêu nước mà Trần Quốc Tuấn đã chỉ ra cho tướng sĩ những hành động nên làm: "Nay ta bảo thật các ngươi: nên nhớ câu "đặt mồi lửa vào giữa đông củi là nguy cơ, nên lấy điều "kiềng canh nóng mà thổi rau nguội" "làm run sợ, huấn luyện quân sĩ, tập dượt cung tên".