Nguyễn Trãi không chỉ là đại thi hào của dân tộc mà còn là một nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca trung đại Việt Nam. Đọng lại trong mỗi người đọc chính là những áng thơ bất hủ trong "Bình Ngô Đại cáo". Áng chính luận đã thể hiện xuất sắc tư tưởng nhân nghĩa và chân lí độc lập của nước Đại Việt. Trước hết, tư tưởng nhân nghĩa đã được đề cập đến trong những dòng thơ đầu tiên "Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân". Vậy nhân nghĩa ở đây có nghĩa là gì? Đó là an yên, hòa bình, là đem lại cho dân một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Nguyễn Trãi đã khẳng định đây chính là một trong những trách nhiệm của người lãnh đạo đất nước. Phải đảm bảo cuộc sống cho dân, phải lo cho dân và phải giữ vững nền hòa bình. Ở những vần thơ tiếp theo, chúng ta đã bắt gặp chân lí độc lập của nước Đại Việt. Thi nhân đã viết "Như nước Đại Việt ta từ trước/ Vốn xưng nền văn hiến đã lâu....". Câu thơ ấy như thay lời tác giả, khẳng định chắc nịch về núi sông bờ cõi, ranh giới của nước Đại Việt. Nước chúng ta, nước những người được hưởng nền độc lập, tự do và không có kẻ nào có quyền xâm phạm. Hơn thế nữa, nước chúng ta không thua bất kì một cường quốc nào trên thế giới, phát triển ngang bằng với các cường quốc Tống, Bình, Nguyên. Qua đây, bản thân em thấy mình có một trách nhiệm to lớn đối với quốc gia, dân tộc. Đó là trách nhiệm giữ yên bờ cõi và đưa đất nước phát triển, sánh ngang với các cường quốc năm châu. Thật vậy, Bình Ngô đại cáo chính là áng văn chính luận mẫu mực và là bản tuyên ngôn độc lập thứ hai của nước ta. 

Hai câu mở đầu của Nước Đại Việt ta "Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân/ Quân điếu phạt trước lo trừ bạo" đã để lại ấn tượng sâu đậm trong bạn đọc. Việc nhân nghĩa ấy là theo quan điểm của Nho giáo. Nhân nghĩa theo Nguyễn Trãi đươc mở rộng, khẳng định và đề cao hơn cả. Nhân nghĩa cốt yếu là yên dân. Yên dân có thể hiểu là làm cho dân được sống một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Chúng ta có thể thấy được tấm lòng cùng với sự thấu hiểu của tác giả với nhân dân nghèo khổ nên ông luôn tran trọng, đề cao gìn giữ cuộc sống của họ. Nhiệm vụ đặt ra là cần "lo trừ bạo". Đó là việc cấp thiết nhất. QUả đúng là như vậy. Trừ bạo là diệt trừ thế lực bạo tàn vì đẻ dân được ấm no, yên bình. Trừ bạo vì để yên dân và khẳng định tấm lòng của người lãnh đạo, đặt mình vào dân để thấu, để hiểu.