Trong bài thơ Ông đồ, hai khổ thơ ba và bốn đã thể hiện được sự chuyển biến của thời thế mà những người thuộc thế hệ trước như ông đồ dần bị quên lãng đến xót xa. "Nhưng mỗi năm mỗi vắng/Người thuê viết nay đâu?" chính là câu nghi vấn không có câu trả lời của chính ông đồ và tác giả về sự chuyển biến của xã hội. Những hình ảnh thơ "giấy đỏ buồn không thắm/ Mực đọng trong nghiên sầu" đã cho thấy một nỗi buồn thấm đượm cả không gian vì sự thay đổi thời thế của xã hội. Thật vậy, khi xã hội và đất nước chuyển sang giai đoạn du nhập văn hóa phương Tây và Nho học thất thế, ông đồ dường như cũng bị lãng quên và gạt ra khỏi lề của cuộc sống. Tác giả Vũ Đình Liên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hóa qua từ "buồn không thắm, đọng trong nghiên sầu". Sự lãng quên và thất thế của ông đồ xưa, của nền văn hóa Nho học xưa như lan tỏa cả không gian. Kết quả là, giấy đỏ vì nỗi buồn ấy mà dường như chẳng còn sắc thắm, mực thì đọng lại. Phải chăng, hình ảnh giấy đỏ và mực là nỗi buồn thương của chính tác giả? Nỗi sầu và buồn của tác giả lan toả khắp không gian và in hằn lên đồ vật, gợi ra thời kỳ chuyển giao của thời đại. Hình ảnh thơ đã thể hiện nỗi buồn sâu sắc và man mác của tác giả, của thời thế về sự chuyển giao của xã hội, ông đồ và những lớp người xưa cũ bị lãng quên. Hình ảnh thơ tiếp theo cũng khiến cho người đọc cảm thấy vô cùng đau lòng và xót xa. "Ông đồ vẫn ngồi đấy/Qua đường không ai hay" cho thấy sự tồn tại của ông đồ hoàn toàn đi vào quên lãng đến xót xa. Ông như bất động và bị gạt ra khỏi lề của dòng chảy thời gian và không gian. Chẳng còn ai quan tâm đến sự tồn tại của ông đồ nữa. Hình ảnh "Lá vàng rơi trên giấy/Ngoài giời mưa bui bay" cho thấy nỗi buồn buốt giá thấu tim can bao trùm cả không gian và lòng người. Lá vàng rụng xuống như sự lụi tàn của chính nền Nho học còn những hạt mưa chỉ làm lòng người trở nên đau xót và buồn thương. 

*** câu nghi vấn được in đậm

*** câu phủ định được gạch chân

  Hình ảnh ông Đồ thời tàn đã đi sâu vào trong lòng người đọc mỗi khi nhắc đến bài ''Ông Đồ'' của Vũ Đình Liên. Đầu tiên là hình ảnh ông Đồ không còn được trọng vọng, ngưỡng mộ ở khổ 3 :

"Nhưng mỗi năm mỗi vắng

  Người thuê viết nay đâu

  Giấy đổ buông không thắm 

   Mực đọng trong nghiên sầu."

qua việc tác giả sử dụng quan hệ từ "nhưng" đã thể hiện ý đỗi lập tương phản . Báo sự đổi thay lớn của ông Đồ gợi tâm trạng bất ngờ, sửng sốt. Hay điệp từ"mỗi"diễn tả bước đi thời gian chậm rãi rừ từ, thể hiện sự mài mòn suy thoái. Câu hỏi tu từ:"Người thuê viết nay đâu?" đã gợi sự buồn thương tiếc nuối thất vọng vì bị người đời quay lưng . Vậy nguyên nhân ông Đồ thất thế là do đâu? Vì chế độ thi cử bằng chứ Hán không còn, chữ Nho mất vị thế, thú vui chơi câu đỗi không còn nữa. Vũ Đình Liên đã sử dụng phép nhân hóa "giấy đỏ buồn, nghiên sầu" khiến cho vật vô tri vô giác trở nên có hồn thể hiện sự cô đơn u uất của ông Đồ còn thể hiện cả sự đau sót ngậm ngùi của tác giả. khổ thơ 4 là khổ thơ cuối cùng của bài và cũng là khổ thơ thể hiện hình ảnh ông Đồ đã bị quên lãng :"Ông Đồ vẫn ngồi đấy...ngoài giời mưa bụi bay." Nghệ thuật đối lập tương phản không những thời gian không thay đổi mà lòng người đã đổi thay. Dáng vẻ:"vẫn ngồi đấy " gợi sự trầm ngâm bất động, nhẫn lại nhìn dòng người đang tấp nập ngược xuôi như đợi chờ một điều gì đó. Phó từ phủ định "không" thể hiện sự lạnh lùng thờ ở của mọi người . Bút pháp tả cảnh ngụ tình:"lá vàng rơi " gợi sự tàn tạ, rơi rụng, buồn bã. Lồng thêm đó là cảnh mưa bụi bay gợi sự não nề và ảm đạm . Gieo vần cách, khổ thơ nhiều thanh bằng diễn tả cảm xúc buồn thương kéo dài. 

Câu nghi vấn:Vậy nguyên nhân ông Đồ thất thế là do đâu?

Câu phủ định: Nghệ thuật đối lập tương phản không những thời gian không thay đổi mà lòng người đã đổi thay.