Chỉ là một tiếng gà mái nhảy ổ cục tác trong nắng trưa, chỉ là một bếp lửa chờn vờn trong sương sớm,…mà có biết bao nghĩa tình, mà sao tha thiết, lắng sâu đến thế! Thì ra, có khi những điều nhỏ nhoi, giản dị nhất lại ẩn chứa tâm tình, chắt đọng những điều thiêng liêng, là hiện hình của những tình cảm thiết tha chân thành, không thể nào quên. Tiếng gà trưa đánh thức trong Xuân Quỳnh những kỉ niệm về một thời thơ ấu sống trong tình yêu thương của bà. Còn với Bằng Việt, Bếp lửa lại trở thành một hình ảnh biểu trưng cho sự ấm áp nồng đượm của tình bà cháu.

    Lép Tôn -xtôi đã từng nói rằng :”Một tác phẩm nghệ thuật là kết quả của tình yêu”. Chính tình yêu thương là hạt giống khơi mầm nên những kỉ niệm đẹp đẽ trong tuổi thơ của mỗi con người. Văn học là nơi để con người gửi gắm yêu thương, những tình cảm, cảm xúc tươi đẹp, cho ta những cảm xúc mà ta chưa từng có, để lại cho ta những vấn vương khiến ta mãi mãi không quên. Và bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt cũng vậy. Nếu tuổi thơ của chúng ta là hình ảnh của người mẹ, người ba luôn bồng bế, âu yếm thì đối với Bằng Việt, tuổi thơ của ông chỉ có duy nhất hình ảnh của bà và bếp lửa mà thôi. Bài thơ “Bếp lửa” thể hiện tình bà cháu cao quý của nhà thơ giữa chiến tranh khốc liệt, bi thương. Khi đọc bài thơ, người đọc sẽ xúc động trước những khó khăn của tác giả khi ông còn là một đứa trẻ, song những khó khăn ấy lại là những kỉ niệm đẹp đã nhất đời ông . Bằng Việt là nhà nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mĩ, lớn lên trong hoàn cảnh chiến tranh, nhà thơ hiểu rõ sự gian khổ, nhọc nhằn của những gia đình trong kháng chiến.Tâm hồn thơ Bằng Việt được Lê Đình Kỵ nhận xét : “Có một tâm hồn nhiều suy nghĩ và rung động tinh tế, một chủ nghĩa trữ tình xao động, bồi hồi, khi đậm đà duyên dáng, khi âm vang sây thẳm”. Nói về hoàn cảnh ra đời của bài thơ, Bằng Việt đã từng bộcbạch :“Những năm đầu theo học Luật tại đây tôi nhớ nhà kinh khủng. Tháng 9 ở bên đó trời se se lạnh, buổi sáng sương khói thường bay mờ mờ mặt đất, ngoài cửa sổ, trên các vòm cây, gợi nhớ cảnh mùa đông ở quê nhà. Mỗi buổi dậy sớm đi học, tôi hay nhớ đến khung cảnh một bếp lửa thân quen, nhớ lại hình ảnh bà nội lụi cụi dậy sớm nấu nồi xôi, luộc củ khoai củ sắn cho cả nhà”. Bằng Việt đã đem nỗi niềm nhớ bà dồn nén hết vào bài thơ “bếp lửa”, được tác giả đưa vào tập “hương cây - bếp lửa”. Đoạn thơ trên là dòng chảy của quá khứ, một thước phim tua chậm về tuổi thơ của nhà thơ trong kháng chiến chống Pháp.