Hải đăng Khe Gà Qua những chương trình biểu diễn trong lễ hội Bình Thuận - Hội tụ xanh, kỷ niệm 10 năm phát triển du lịch đã gây cho nhiều người chú ý. Không những khách du lịch từ xa đến mà với người dân địa phương lâu nay chỉ biết các khu Resort hoặc các khu du lịch Mũi Né, Hòn Rơm, Khe Gà… còn khá mơ hồ. Nay mới ngộ ra quê hương mình đẹp và hấp dẫn đến thế! Có điều với người đọc sẽ không mấy thỏa đáng với một số bài báo, tư liệu giới thiệu danh lam thắng cảnh Bình Thuận vì có những thiếu sót khi đề cập các địa danh hoặc chỉ căn cứ theo cách gọi bản địa dân gian để suy luận. Về ngọn hải đăng Khe Gà cho là do mũi đất giống đầu mỏ con gà! Thật ra đảo nhỏ này là một phần tách rời của núi Cẩm Kê gọi là Kê Dữ (tức Đảo gà) do có đàn gà rừng với màu lông sặc sỡ sống bên khe suối có dòng nước ngọt chảy ra biển, sách Đại Nam nhất thống chí tập 12 có ghi. Lại còn sai cả năm hoàn thành 1899, cho là năm 1898. Ở bài Thắng cảnh chùa núi Tà Cú, nhiều tài liệu liên quan chưa bao giờ gọi chùa Long Đoàn (chùa dưới) là Linh Sơn Long Đoàn. Tập lược sử Tổ Hữu Đức do Hòa thượng Thích Hương Từ viết năm 1964 ghi rất rõ, thời vua Tự Đức thứ 33, gặp lúcHoàng thái hậu (mẹ vua) lâm trọng bệnh các ngự y tài giỏi trong triều đều bó tay thì Tổ Hữu Đức trao các chú chuẩn đề và Hoàng thái hậu uống lành bệnh. Để tạ ơn Tổ, Vua Tự Đức ân tứ 4 chữ Lương Sơn Trường Thọ đặt tên cho ngôi chùa mà Tổ Hữu Đức tạo dựng và trụ trì. Cho nên chùa Linh Sơn Trường Thọ còn gọi là chùa Tổ, chùa trên. Không phải theo cách giải thích cho rằng Tổ là bậc cao tăng (Đại lão hòa thượng) nên phong là Trường thọ! Đến khi Tổ Hữu Đức viên tịch thì có sự thay đổi, sư Tâm Hiền đứng ra lập chùa mới và trụ trì ngôi chùa nằm bên kia suối, sau này gọi là chùa dưới tức chùa Long Đoàn Như vậy chữ Linh Sơn chỉ đi đôi với Trường Thọ được Vua Tự Đức ban sắc cho chùa Tổ Hữu Đức mà thôi và khá lâu sau mới có chùa Long Đoàn. Còn di tích Thắng cảnh Hòn Bà (Hàm Tân) không có ai quả quyết và chứng minh là tượng nữ thần Thiên Y Ana do các nghệ nhân Chăm tạc từ một khối đá nguyên tại chỗ (?!). Thật ra đây là khối đá tự nhiên có nét tượng nữ thần và trực tiếp thờ cúng là những ngư dân địa phương gắn với tổ chức các dinh vạn Tân Long, Phước Lộc. Hòn Bà có truyền thống riêng với câu chuyện tình đầy tính sử thi nhưng vốn ảnh hưởng mật thiết với tín ngưỡng dân gian khu vực vùng biển miền trung nên cả hai dòng tín ngưỡng Việt - Chăm lại gặp nhau ở hình tượng Bà Chúa Ngọc, trở thành nguồn phép an lành cho những ngư dân với cuộc sống phải đối mặt với bao bất trắc, hiểm nguy.
Không những thế mà các văn bản hành chính cũng định hình hóa những địa danh không đúng ý nghĩa nguồn gốc để rồi tiếp tục tồn tại mà không giải thích được. Có lúc các địa danh TàZôn, TaKou… được viết rất Tây nhưng thật ra ngữ âm xưa nay chỉ được hình thành qua quá trình tiếp xúc giữa các dân tộc trên vùng đất này và chuyển thành cách viết chữ Việt (Tà Dôn, Tà Cú). Với Khe Gà, Khê Gà (Hàm Thuận Nam) xuất phát từ sự miêu tả một dòng suối (khe, khê) có đàn gà rừng thường ra uống nước, tất nhiên phải khác với ngữ nghĩa Kê Gà như cách dùng phổ biến hiện nay. Có giải thích do từ cách viết trên bản đồ hành chính thời Pháp thuộc ghi theo mũi hải đăng Kéga nên đọc thành Kê - hiểu vậy thì kê có nghĩa là gà? Cách đó khoảng 3 cây số có một dòng suối tên Khe Cả mà trong sách Đại Nam nhất thống chí gọi là Đại Khê để thấy rằng cùng địa bàn đều sử dụng từ khe hoặc khê dựa theo địa hình thiên nhiên. Như vậy chỉ có Khê hoặc Khe chứ không thể là Kê. Hoặc tên con sông Cô Kiều phía nam huyện Hàm Tân có nghĩa là chiếc cầu đẹp nhưng về sau chuyển Cầu thành Cô, chắc để có vẻ Nguyễn Du hơn? Nhiều địa danh mới xuất hiện nghiễm nhiên là những địa danh hành chính không có mối quan hệ nào tới lịch sử, địa lý thiên nhiên… của một vùng đất mà chỉ theo "phương ngữ" hoặc địa danh chỉ hình thành trong một giai đoạn nhất định, thậm chí không nên duy trì dù rằng đã nằm lòng với cách gọi của người dân địa phương. Đó là vấn đề cần phải được nghiên cứu đầy đủ và thuộc chức năng của cơ quan hành chính quản lý nhà nước cùng việc chỉ đạo, xây dựng văn bản và đặt tên xã, phường cho phù hợp và có mối quan hệ với lịch sử, địa lý của địa phương. Kể cả yêu cầu quảng bá về tiềm năng du lịch là cần thiết nhưng các vấn đề thuộc về lịch sử, văn hóa cần đạt được tính khoa học, có cơ sở thực tiễn thì bao giờ cũng mang lại sức thuyết phục cao hơn.

Nhắc đến danh lam thắng cảnh, những chốn có non nước hữu tình trên đất nước Việt nam ta khó lòng không nhắc đến vịnh Hạ Long. Cái tên ấy ai là người Việt nam cũng biết đến. Nó không chỉ đẹp trong hiện tại hay tương lai mà nó còn đẹp từ thời xưa trong câu thơ của Nguyễn Khoa Điềm: “Con gà, con cóc quê hương cũng biến Hạ Long thành thắng cảnh”. Mới đây vịnh Hạ Long còn dược UNESCO công nhận là một trong bảy kì quan đẹp nhất thế giới. Vậy không biết rằng Hạ Long có những gì mà lại được tôn vinh đến như vậy?

Vịnh Hạ Long còn có truyền thuyết đó là Ngọc Hoàng sai Rồng Mẹ mang theo một đàn Rồng Con xuống hạ giới giúp người Việt đánh giặc. Thuyền giặc từ ngoài biển ào ạt tiến vào bờ vừa lúc đàn Rồng tới hạ giới. Đàn Rồng lập tức phun ra lửa thiêu cháy thuyền giặc, một phần nhả Châu Ngọc dựng thành bức tường đá sừng sững làm cho thuyền giặc đâm phải mà vỡ tan, chặn đứng bước tiến của ngoại bang.

Sau khi giặc tan, thấy cảnh mặt đất thanh bình, cây cối tươi tốt, con người nơi đây lại cần cù, chịu khó, đoàn kết giúp đỡ nhau, Rồng Mẹ và Rồng Con không trở về trời mà ở lại hạ giới, nơi vừa diễn ra trận chiến để muôn đời bảo vệ con dân Đại Việt. Vị trí Rồng Mẹ đáp xuống là Hạ Long; nơi Rồng Con đáp xuống là Bái Tử Long và đuôi đàn rồng quẫy nước trắng xoá là Bạch Long Vĩ (bán đảo Trà Cổ ngày nay, với bãi cát dài trên 15 km).

Lại có truyền thuyết khác nói rằng vào thời kỳ nọ khi đất nước có giặc ngoại xâm, một con rồng đã bay theo dọc sông xuôi về phía biển và hạ cánh xuống ở vùng ven biển Đông Bắc làm thành bức tường thành chắn bước tiến của thủy quân giặc. Chỗ rồng đáp xuống che chở cho đất nước được gọi là Hạ Long.

Trước hết về vị trí của vịnh Hạ Long thì nó nằm ở vùng Ðông Bắc Việt Nam, vịnh Hạ Long là một phần vịnh Bắc Bộ, bao gồm vùng biển của thành phố Hạ Long, thị xã Cẩm Phả và một phần của huyện đảo Vân Ðồn. Phía tây nam Vịnh giáp đảo Cát Bà, phía đông là biển, phần còn lại giáp đất liền với đường bờ biển dài 120 km, được giới hạn từ 106o58′ – 107o22′ kinh độ Ðông và 20o45′ – 20o50′ vĩ độ Bắc với tổng diện tích 1553 km2.

Tiếp nữa là về đảo ở đây thì có 1969 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó 989 đảo có tên và 980 đảo chưa có tên. Đảo nơi đây gồm có hai dạng đó là đảo đá vôi và đảo phiến thạch tập trung ở Bái tử long và vinh Hạ Long. Ở đây thì chúng ta thấy được hàng loạt những hang động đẹp và nổi tiếng. Vùng Di sản thiên nhiên được thế giới công nhận có diện tích 434 km2 bao gồm 775 đảo, như một hình tam giác với 3 đỉnh là đảo Ðầu Gỗ (phía tây), hồ Ba Hầm (phía nam), đảo Cống Tây (phía đông) vùng kế bên là khu vực đệm và di tích danh thắng quốc gia được Bộ Văn hóa Thông tin xếp hạng năm 1962.

Đến với Hạ Long thì người ta không thể nào rời mắt khỏi những cảnh vật nơi đây. Nào là núi, nào là nước với những hang động thật sự hấp dẫn người ta muốn đi tới tận cùng để tìm thấy cái hữu hạn trong cái vô hạn của trời nước, núi non ấy. chúng ta cứ ngỡ rằng ngọn núi kia giống như những người khổng lồ vậy, ngồi trong thuyền mà ngước lên để đo tầm cao của những ngọn núi ấy thật sự là mỏi mắt. Đến đây ta mới biết hết thế nào là sự hùng vĩ, thế nào là sự hữu tình giữa nước và non. Làn nước biển mặn mà vị xa xăm của muối. Hang động với những nhũ đá như sắp rơi xuống nhưng thật chất lại là không rơi. Nó cứ tua tủa như muôn ngàn giọt ngọc dạng lỏng lấp lánh dính vào nhau nhưng không rơi xuống.

Con người nơi đây cũng thật sự là rất đáng yêu đáng quý. Họ không những mến khách mà còn như một người hướng dẫn viên du lịch vừa nói giới thiệu tả cảnh vừa vững tay chèo đẩy lái đến nơi khách muốn qua. Những con người ở đây nồng nhiệt mỗi khi có khách đến và khi khách đi thì để lại những ấn tượng khó phai về những con người miền non nước hữu tình với những tình cảm mặn mà như là muối biển vậy.

Qua đây ta thấy vịnh Hạ Long rất xứng đáng là một trong bảy kì quan của thế giới. Nếu những ai đã được đặt chân đến đây thì chắc hẳn rất ấn tượng bởi cảnh đẹp và con người nơi đây. Còn những ai chưa đến thì hãy nhanh chóng đến mà tận hưởng những gì là tạo hóa ban tặng, những gì là mẹ thiên nhiên