Trong nội dung hạn chế đề thi tuyển sinh cao đẳng và đại học 4 năm gần đây (từ 2009), đây là phần được coi là mới nhất. Đúng ra, dạng đề thi thuộc loại này trước đây đã từng rất quen thuộc với học sinh. Có một thời kì, trong đề thi làm văn của học sinh bậc phổ thông trung học, người ta không còn ra loại đề này. Chính thức từ kì thi năm 2009, dạng đề thi này mới quay trở lại, nên học sinh, nhất là khối thí sinh tự do cảm thấy bỡ ngỡ. Tuy nhiên, với những học sinh đã học chương trình mới từ đầu, nếu được thầy cô giảng dạy chu đáo và bản thân thường xuyên rèn luyện, đây cũng chỉ là bài làm văn thông thường, không khó.

Để làm tốt câu hỏi dạng này, học sinh trước hết phải nắm được những vấn đề lí thuyết về văn nghị luận. Những kiến thức này đã có đầy đủ trong các bài học của sách giáo khoa, học sinh chỉ cần bỏ một chút thời gian để ôn luyện lại. Dưới đây là một số kiến thức chính cần phải nhớ

I. Quan niệm về tin:
Hàng ngày, hàng giờ, thậm chí hàng giây, trên thế giới này đều diễn ra một điều gì đó quan trọng, hay thú vị trong chính trị, kinh tế, trong khoa học và kỹ thuật, trong văn hóa, hay ở trọng những phạm vi khác đầy bất ngờ của cuộc sống. Công việc của nhà báo là chuyển tải thông tin cho công chúng của mình càng chính xác, đầy đủ, súc tích và dễ hiểu càng tốt, và luôn luôn có trách nhiệm. Toàn bộ công việc thu thập, lựa chọn và trình bày tin trong bất cứ phương tiện truyền thông nào cũng được thực hiện theo phương châm này.
Trong tiếng Anh, tin được gọi là news, người Trung Quốc gọi là tân văn. Tất
cả các từ trên đều bắt nguồn từ nghĩa đen là ‘mới’.
‘Tin tức’ có thể hiểu theo hai nghĩa. Nghĩa thứ nhất là những thông điệp (message) về các sự kiện, vấn đề, con người trong xã họi, được phản ánh trong các tác phẩm báo chí nói chung. Nghĩa thứ hai, chỉ một thể loại báo chí độc lập. Khái niệm tin chúng ta xem xét ở đây với tư cách là một thể loại báo chí, gắn liền với sự ra đời và phát triển của báo chí.
Mặc dù tin là thể loại ra đời sớm, giữ vai trò xung kích, mũi nhọn trên các phương tiện truyền thông đại chúng, nhưng cho đến nay vẫn chưa có một quan niệm chung thống nhất về thể loại này. Trong các cuốn bách khoa toàn thư, các cuốn từ điển, sách giáo khoa về báo chí, người ta đưa ra những cách diễn đạt hoàn toàn không giống nhau về cả phương diện ngôn ngữ học, cả về phương diện giảng giải của chính các nhà báo.
Có người cho rằng:
- Tin là bất cứ thứ gì hấp dẫn hay tác động đến công chúng.
- Tin là bất cứ thứ gì hợp thời và thu hút một lượng người nào đó. Những tin hay nhất là tin có sức hấp dẫn nhất với nhiều người nhất.
- Tin là những gì ai đó ở đâu muốn ỉm đi. Tất cả những thứ khác chỉ là quảng cáo.
- Tin là cái trước đây người ta chưa biết. Là những kiến thức mới mẻ hoặc là tin sốt dẻo.
- Tin là bất cứ cái gì kịp thời, thú vị, đáng chú ý đối với người đọc, liên quan
đến cá nhân họ, hay quan hệ của họ đối với xã hội.
- Tin là kết quả cuối cùng của bản năng nhà báo.
- Tin là cái của ngày hôm nay khác ngày hôm qua, ngày mai khác ngày hôm nay về bất cứ cái gì, bất kỳ nơi đâu trong cuộc sống này.
- Tin là cái mới, cái thật từng giờ, từng phút diễn ra dưới dạng mất đi hay nảy
sinh trong sự vận động vô cùng.
Một cuốn sách dạy về nghề báo ở phương Tây còn cho rằng: ‘Khi con chó cắn người, đó không phải là tin. Đó chỉ là sự việc. Khi người cắn chó, đó là tin’.
Người Anh có câu ngạn ngữ: ‘No news is good news’.
Sách giáo khoa về báo chí của Ấn Độ cho rằng: ‘Tin tức –đó là văn xuôi của
cuộc sống hàng ngày. Chúng có mùi của bụi bặm đường phố và mùi mồ hôi
của những người lao động. Đây là sản phẩm của hoạt động con người nên chúng phải được viết bằng thứ ngôn ngữ tràn đầy chất sống và sự cuốn hút, dẫu cho đôi lúc ngôn ngữ ấy không được đẹp đẽ lắm. Đây thường không phải là văn học mà là thông báo phản ánh cuộc đời thực được viết một cách nhuần nhuyễn’.
Giáo trình nghiệp vụ báo chí của trường Tuyên huấn TƯ định nghĩa: ‘Tin tức trên báo chí là một thể tài phản ánh những sự kiện, sự việc, tình hình có thật, mới xảy ra – đang xảy ra – mới phát hiện tháy, có ý nghĩa quan trọng hoặc có liên quan đến xã hội, theo một đường lối, và cải tạo thực tiễn, bằng hình thức ngắn gọn nhất, cô đọng nhất, nhanh chóng nhất, kịp thời nhất, được ghi lại bằng chữ, tiếng nói hoặc hình ảnh…
Tin là một trong những thể loại thuộc nhóm thông tấn báo chí, trong đó thông báo phản ánh, bình luận có mức độ một cách ngắn gọn, chính xác, và nhanh chóng nhất về sự kiện, vấn đề, con người, có ý nghĩa chính trị - xã hội nhất định.
Mặc dù có nhiều ý kiến, định nghĩa khác nhau về tin, nhưng đều toát lên một
số yếu tố tương đối thống nhất là:
-Tin là cái mới, ngắn gọn, súc tích, nhanh chóng, có ý nghĩa chính trị xã hội nhất định. Các quan niệm về tin cũng như các thể loại báo chí khác chắn chắn sẽ còn tiếp tục bổ sung, đổi mới và hoàn chỉnh thêm để phù hợp với sự phát triển nhanh chóng, sôi động của báo chí hiện nay.