Qua đèo Ngang là bài thơ thất ngôn bát cú cho ta thấy nỗi niềm tâm trạng trong thi nhân. Khung cảnh đèo Ngang hoang sơ, tĩnh lặng trong thời gian chiều hôm làm lòng người nao nức trong hoài niệm. Đó là hoài niệm về quá khứ đã qua, về một thời dĩ vãng đẹp tươi. Bút pháp tả cảnh ngụ tình, nghệ thuật đối cùng những từ biểu lộ tình cảm như nhớ thương khiến ta thêm thấu hiểu tâm trạng thi sĩ. HÌnh ảnh liệt kê đã mở ra dòng chảy của tâm trạng, dòng chảy của nỗi nhớ quê hương, đất nước, quê nhà thiết tha trong lòng người.