Các văn bản nghị luận trong bài Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ, Nước Đại Việt ta, Bàn luận về phép học đều được viết có lí, có chứng cứ, có tình (tác giả gửi gắm một thái độ, một niểm tin, một khát vọng thiết tha về một vấn đề hệ trọng nào đó) nên có sức thuyết phục cao. Ba yếu tố được kết hợp chặt chẽ và yếu tố có lí vẫn là chủ chốt.

– Chiếu dời đô lấy sử sách làm chỗ dựa cho lí lẽ, từ đó soi sáng vào hai triều đại trước để đi đến kết luận Đại La là nơi nhất để chọn làm kinh đô. Chiếu dùng để ban bố mệnh lệnh của nhà vua nhưng lại có những lời tâm sự tạo được sự đồng cảm giữa vua và thần dân.

– Hịch tướng sĩ nêu gương sử sách đế khích lộ chí lập công danh; kể về tội ác, sự ngang ngược của kẻ thù để khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng căm thù giặc trong tướng sĩ; nêu mối ân tình giữa chủ và tướng, phê binh những hành động sai, khẳng định những hành động đúng, nhắc nhở trách nhiệm để khích lệ tinh thần giết giặc bảo vộ đất nước của tướng sĩ.

Trần Quốc Tuấn đã bộc bạch lòng căm thù giặc, lòng yêu nước của mình bằng những lời sôi sục, tâm huyết.

Bài văn có sự kết hợp giữa lập luận chặt chẽ, sắc bén với giọng văn thống thiết nên có sức cuốn hút mạnh mẽ.

– Với lập luận chặt chẽ, chứng cứ hùng hồn, đoạn trích Nước Đại Việt ta có ý nghĩa như là một bản tuyên ngôn độc lập. Để khẳng định chủ quyến dộc lập của Đại Việt, tác giả đã dựa vào các yếu tố như : nước ta có nền văn hiến lâu đời, có lãnh thổ riêng, có phong tục riêng, có chù quyền, có truyền thống lịch sử. Lấy tư tưởng nhân nghĩa làm cơ sở, tác giả khẳng định chúng ta làm viộc nhân nghĩa nên thắng lợi, kẻ thù phản nhân nghĩa nên thất bại.

– Bàn luận về phép học nêu mục đích của việc học chân chính, học để làm người có đạo lí, có kiến thức. Từ đó, tác giả phê phán lối học chuông hình thức, cầu danh lợi, khảng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn : học rộng, hiểu sâu, nắm chắc kiến thức cốt lõi, kết hợp học với hành. Cuối cùng, tác giả nêu tác dụng của việc học chân chính là đào tạo được nhân tài, làm cho quốc gia hưng thịnh.

Để làm sáng tỏ thêm lí lẽ của minh, tác giả đã đưa nhiéu chứng cứ : Nguyễn Thiếp khuyên vua, cách giáo dục của Chu Tử…

Tác giả bài văn đã đưa ra lời khuyên chân thành rất thiết thực và bổ ích dối với mọi người, đặc biệt là học sinh, sinh viên.

– Các luận điểm trong Thuế máu được sắp xếp theo trình tự thời gian trước, trong và sau khi xảy ra chiến tranh thế giới lần thứ nhất. Đảy là một bố cục hợp lí. Cách bố cục này có nhiẻu lợi thế trong việc phơi bày trọn vẹn bộ mặt giả nhân giả nghĩa, bản chất tàn bạo của chính quyền thực dân.

Các chứng cứ đưa ra xác thực, cụ thể, sinh dộng góp phần làm sáng tỏ lí lẽ của bài văn.

Cái tinh trong Thuế máu chính là lòng căm thù giặc sắc, mãnh liệt của tác giả đối với chủ nghĩa thực dân Pháp và cũng chính là tình thương vô hạn của người viết đối với nhân dân các dân tộc bị đọa đày.