Văn bản Tức nước vỡ bờ nói về sự áp bức bất công của chế độ phong kiến đã khiến người nông dân phải vùng dậy đấu tranh. Người nông dân hiền lành, chất phác luôn tồn tại một sức sống mãnh liệt.

- Tên nhan đề: Tức nước vỡ bờ:

+ "Tức" là trạng thái dồn nén, muốn bung ra

+ Sự áp bức bóc lột đã khiến người nông dân phải "vỡ bờ" đấu tranh.

- Nhiều câu văn và hành động nhắc đến hành động vùng dậy đấu tranh của chị Dậu:

+ "Mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem"

+ túm cổ ấn dúi ra cửa
+ Tên hậu cận lý trưởng bị chị túm túc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm
+ "Thà ngồi tù. Để cho chúng nó làm tình làm tội mãi thế, tôi không chịu được
+.....

TÍNH THỐNG NHẤT CỦA VB TỨC NƯỚC VỠ BỜ

Các chi tiết: thét, quát, chạy sầm sập, bịch và ngực chi Dậu, tát; những cụm từ miêu tả thái độ: gõ đầu roi xuống đất, trợn ngược hai mắt, hầm hè, đùng đùng, sấn đến…> tạo ấn tượng về sự hung dữ, thô bạo đến tàn nhẫn của cai lệ… Sự thảm thương của anh Dậu không đủ sức lay động lòng trắc ẩn của hắn, lí lẽ và hành động của chị Dậu cũng không thể khiến hắn đổi ý > Hắn đã mất hết mọi cảm nhận, mọi ý thức của một con người, hắn hoàn toàn chỉ là một con người- công cụ > người đọc thấy rõ tính chất bất nhân, độc ác của bộ máy xã hội đương thời mà cai lệ là đại diện.)