2.

Bằng mười hai dòng thơ với ngôn ngữ cực tả, Nguyễn Du đã vẽ nên một bức chân dung về Thúy Kiều với đầy đủ cả sắc, tài lẫn tình. Khác với Thúy Vân, khi tả Thúy Kiều, ông không chỉ nói đến sắc đẹp bên ngoài mà còn giới thiệu về cả trí tuệ, tình cảm “Kiều sắc sảo, mặn mà”, tức là sắc sảo về trí tuệ, mặn mà về tâm hồn. Nhờ Vân được tả trước mà lúc này sắc đẹp của Kiều trội hẳn lên; vượt lên vẻ đẹp đoan trang của Thúy Vân “So bề tài sắc lại là phần hơn”. NT đòn bẩy “càng”, “hơn”, dùng Thúy Vân làm nền cho Thúy Kiều, Nguyễn Du nhấn mạnh vẻ đẹp của Kiều mới thực sự là tột đỉnh của sắc đẹp. Vẻ đẹp ấy chỉ được chấm phá bằng một nét duy nhất, đó là đôi mắt nàng “Làn thu thủy, nét xuân sơn”. Một đôi mắt trong sáng, long lanh như làn nước mùa thu cùng nét lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân thể hiện một tâm hồn đang ở độ trong veo, dạt dào sức sống thanh xuân. Sở dĩ nhà thơ chỉ nhấn mạnh vào đôi mắt bởi vì đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, qua đôi mắt nàng đủ cho thấy một tâm hồn tươi trẻ, sự tinh anh của trí tuệ, đôi mắt ẩy đã hút hồn bao người, làm người ta say đắm đến mất thành mất nước “nghiêng nước nghiêng thành”, khiến hoa liễu “hờn”, “ghen”. Một hệ thống ngôn ngữ được chọn lọc kĩ càng, biện pháp tu từ ẩn dụ “làn thu thủy, nét xuân sơn”, thậm xưng, điển tích đã khiến cho sắc đẹp của Kiều thêm hoàn thiện, viên mãn. Sắc đã tuyệt trần “sắc đành đòi một”, Kiều còn tài hoa đến lí tưởng, có thể xếp vào hạng đầu “tài đành họa hai”: “Thông minh vốn sẵn tính trời/ Pha nghề thì họa đủ mùi ca ngâm”. Nàng bẩm sinh thông minh và có tài cầm, kì, thi, họa vượt trội. Tài nào cũng tuyệt diệu nhưng cuộc đời Kiều thường gắn với tiếng đàn và một bản đàn “Bạc mệnh”. Đó là khúc nhạc của một trái tim đa sầu đa cảm, sớm nhận ra và cảm thông cho bao nỗi bất hạnh của nhũng kiếp hồng nhan bac mệnh. Đó chính là cái tình của Kiều. Phải chăng khúc nhạc của một cô gái mới mười lăm tuổi chính là những dự cảm của cô về những gian truân bất hạnh của cuộc đời mình, một cuộc đời sẽ bị lắm kẻ ganh ghét “Hoa ghen thua thắm liêu hờn kém xanh”. Điều đó cũng dễ hiểu vì vẻ đẹp của Kiều đã vượt trội so với vẻ đẹp tự nhiên vốn được coi là chuẩn mực, là khuôn vàng, thước ngọc khiến cho “trời xanh quen thói má hồng đánh ghen”. Xã hội chao đảo vì sắc đẹp tài năng của Thúy Kiều khiến cuộc đời nàng sẽ gặp nhiều sóng gió, phong ba và mười lăm năm lưu lạc, truân chuyên của Kiều là một bằng chứng.

3.

Hai bức chân dung của hai nhân vật Thúy Vân và Thúy Kiều. Nguyễn Du đều lấy vẻ đẹp thiên nhiên làm thước đo chuẩn mực cho vẻ đẹp của con người. Bằng nghệ thuật ước lệ, Nguyễn Du đã so sánh sắc đẹp của hai cô gái với những hình tượng thiên nhiên nhằm chị em còn đẹp hơn cả những gì được coi là khuôn vàng thước ngọc cho sắc đẹp: mây, tuyết, hoa, thủy, xuân sơn. Họ là những trang tuyệt sắc rất phù hợp với bút pháp lí tưởng hóa nhân vật chính diện. Điều này khiến cho vẻ đẹp của nhân vật hiện lên thiên nhiều về gợi.

          Tuy nhiên, trong cách khắc họa bức chân dung của mỗi người đều có những điểm khác nhau. Nếu là Thúy Vân chỉ được miêu tả trong vẻn vẹn có bốn câu thơ thì bức chân dung Thúy Kiều hiện lên trong 12 dòng thơ. Bởi khi nói đến Thúy Vân, tác già chỉ nói đến sắc đẹp của nàng. Còn với Kiều không chỉ tả sắc, Nguyễn Du còn nói đến cái tài, cái tình của Kiều, điều mà Vân không có được. Chính điều này sự vượt trội trong bức chân dung Kiều: “Kiều càng sắc sảo mặn mà/ So bề tài sắc lại là phần hơn”. Miêu tả yẻ đẹp của Thúy Vân, Nguyễn Du nhấn mạnh vào vẻ đẹp đoan trang trang trọng còn với Kiều, ông  nhấn mạnh vào vẻ đẹp sắc sảo mặn mà. Do đó khi miêu tả ngoại hình Thúy Vân, ngòi bút Nguyễn Du hướng vào cái cụ thể qua từ khuôn mặt đến lông mày, mái tóc, làn da, từ nụ cười đến giọng nói. Tất cả đều gợi nên vẻ đẹp cao sang quý phái, đoan trang của nàng. Kiều thì ngược lại, tác giả chỉ tập trung vào vẻ đẹp của đôi mắt bởi đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn, thể hiện sự tinh anh của trí tuệ. Đây là nghệ thuật điểm nhãn làm nổi bật lên cái thần trong vẻ đẹp của tâm hồn, cái sắc sảo của trí tuệ, cái mặn mà của tâm hồn đều liên quan đến đôi mắt này.

          Sự khác nhau ấy có liên quan đến số phận của mỗi người, sắc đẹp của Vân là vẻ đẹp phúc hậu, quý phái, một vẻ đẹp hòa hợp với thiên nhiên xã hội. Vẻ đẹp ấy chinh phục được cả tạọ vật “mây thua, tuyết nhường” báo hiệu một tương lai bình lặng, suôn sẻ, không mây sóng gió. Còn vẻ đẹp của Kiều là vẻ đẹp trong sáng, giàu cảm xúc, một vẻ đẹp rực rỡ vượt trội hơn cả, hoa, cả liễu khiến hoa ghen liễu hờn thông báo một cuộc đờì nhiều éo le, trắc trở.

Câu 2: 

Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà cả về tài lẫn sắc. Có lẽ, người đọc đã nhận ra dụng ý của Nguyễn Du khi miêu tả Vân trước Kiều sau. Tác giả sử dụng nghệ thuật đòn bẩy: lấy vẻ đẹp của Thúy Vân để tôn lên vẻ đẹp của Thúy Kiều. Khi miêu tả Thúy Kiều, tác giả chỉ tập trung miêu tả đôi mắt của nàng bởi đôi mắt là phần tinh anh nhất, là cửa sổ tâm hồn. Cái "sắc sảo" về trí tuệ, "mặn mà" về tâm hồn đều thể hiện ở đôi mắt trong và sáng như làn nước mùa thu ẩn dưới đôi lông mày thanh thoát như dáng núi mùa xuân. Dung nhan của Kiều đằm thắm đến lỗi hoa cũng phải nghen, dáng người tươi xinh trẻ trung đến liễu cũng phải hơn. Đặc biệt khi Nguyễn Du miêu tả Thúy Kiều là tác giả phần nhiều câu thơ nói về tài năng của nàng. Nói về sắc Kiều là người thứ nhất trong thiên hạ, còn về tài họa chăng trong thiên hạ mới có người thứ hai như nàng. Với trí thông minh trời phú Kiều rất đa tài: thi, ca, nhạc, họa nàng đều thông thạo. Nàng làm thơ hay, hát tốt, đàn giỏi. Tất cả đã trở thành "nghề"...

Câu 3: 

- Giống: Cả 2 nàng đều có vóc dáng thanh tao , mảnh dẻ như cây mai, tâm hồn trắng trong như tuyết. Hai chị em Kiều đẹp cả ngoại hình lẫn tâm hồn. Họ đẹp 1 cách hoàn hảo, tuyệt đối, lí tưởng.

- Khác: 

+) Thúy Vân: Thúy Vân là cô gái có vẻ đẹp cao sang, quý phái, trang trọng (ngoại hình) => Số phận êm ả, bình lặng.

+) Thúy Kiều:

      .Mang vẻ đẹp sắc sảo của trí tuệ, mặn mà của tâm hồn (tập trung miêu tả đôi mắt). 

      .Tác giả dành nhiều câu thơ nói về tài năng của nàng (không có ở Thúy Vân) 

=> Số phận long đong, chìm nổi.