Câu $1:$ 

$-$ $PTBĐ$ của đoạn trích : nghị luận .

Câu $2:$ 

$-$ $ND$ chính:  Nói về việc phải sử dụng lời nói đúng cách để không xảy ra mâu thuẫn .

Câu $3:$ 

$-$ Câu rút gọn : " Việc lớn sẽ thành việc nhỏ , việc nhỏ trở thành việc không có ."

$-$ Tác dụng : Lược bỏ thành phần vị ngữ giúp tránh lặp từ .

Câu $4:$ 

$-$ Em rút ra bài học là phải ăn nói đúng cách , cẩn thận , nói là phải làm , phải có phép lịch sự , không ăn nói tào lao , nhiều lời sẽ làm người khác không thích và có thể xảy ra mâu thuẫn .

`1.` Phương thức biểu đạt của văn bản trên là: Nghị luận.

`2.` Nội dung chính: Nói đến vấn đề quan trong của lười nói đối với con người trong cuộc sống.

`3.` Câu rút gọn: Việc lớn sẽ thành việc nhỏ, việc nhỏ trở thành không có 

Tác dụng: Khuyên chúng ta nên gảng hòa bằng lời nói.

`4.` Em rút ra bài học trong việc sử dụng lời nói là:

`+` Khiêm tốn, không nói những điều vô duyên, người khác không muốn nghe.

`+` Nói dịu dàng, không quá dài dòng.

`+` Luôn coi trong lời nói của mình, không để mình nói những lời không nên nói.