I. Mở Bài:

$*$ Dẫn dắt (từ thực tế đời sống, chủ đề của vấn đề, trích dẫn câu nói có nội dung gần với sự việc, hiện tượng...);

TH1: Câu nói được trích dẫn có cùng nội dung.

TH2: Từ thực tế đời sống.

TH3: Chủ đề của vấn đề.

VD:

TH1: Như nhà văn Nam Cao đã nói “không có tình thương, con người chỉ là một con vật bị sai khiến bởi lòng ích kỉ”, câu nói được trích trong ''Đời thừa'',  tuy ngắn gọn nhưng nó hàm chứa bao nhiêu ý nghĩa và nếp sống của con người.

TH2: Thời đại, xã hội đang dần thay đổi, tất cả đều đổi mới, chúng phát triển vô cùng mạnh mẽ. Nền công nghiệp ngày càng giàu mạnh, con người chế tạo ra các loại máy móc hỗ trợ hóa công việc, từ đó, họ dần phát hiện ra những thí nghiệm, chế tạo mới, tạo ra những thứ tự hoạt động, điển hình như ro-bot. Và từ những máy móc ''giả tạo'' ấy đã gây ra những tệ nạn đáng kể.

TH3: Căn bệnh ngày càng tiêu biểu trong cuộc sống bây giờ, chúng trở thành mối lo ngại cho nhiều người. Thứ bệnh thoái chứng - vô cảm. 

$*$ Giới thiệu vấn đề nghị luận (có thể thể hiện thái độ đánh giá chung).

VD: Cuộc sống bây giờ đổi thay, mới lạ, người người tất bật kiếm tiền trang trải cuộc sống, do đó, tình cảm yêu thương nhau giữa người với người cũng dần nhạt phai. Con người chẳng còn vui vẻ trò chuyện, cùng nhau đối thoại như khi trước, họ trở thành một người có tư tưởng khác biệt với xung quanh, không muốn quan tâm đến một cá thể nào cả. Họ cũng như các cỗ máy vô tâm, chỉ biết cắm cúi làm việc, không nghĩ tới thời gian, khoảnh khắc trong cuộc đời.

II. Thân Bài: 

1. Giải thích từ ngữ, khái niệm:

- Bệnh vô cảm là trạng thái, cảm xúc hay biểu hiện cho thấy sự thờ ơ, lạnh nhạt, không quan tâm đến, dửng dưng trước mọi tình huống.

- Có thể hiểu, đây là lúc tâm hồn của con người trở nên băng giá, lạnh lùng, làm ngơ trước mọi chuyển biến xảy ra trước mặt họ. Là lúc họ đánh mất đi sự đẹp đẽ, cao quý của mình, chôn sâu chúng xuống lòng đất, Họ chi nghĩ riêng cho mình, theo lối nói ích kỉ, ki bo, việc gì cũng chỉ biết của lợi cho riêng mình. 

2. Thực trạng, biểu hiện:

$*$ Thực trạng: 

- Căn bệnh vô cảm ngày càng trở nên phức tạp, nó được nhiều con mắt chú ý đến. Nó có thể sẽ gây ra một ảnh hưởng không nhỏ đối với xã hội.

$*$ Biểu hiện:

- Thờ ơ, gạt bỏ sổ phận, tình trạng của những người xung quanh mình.

- Lướt qua với vẻ không quan tâm khi gặp những vấn đề lớn, rất lớn.

- Họ còn không hề để ý đến những lễ hội, ngày lễ, sự kiện mà liên hợp hay nội quốc tổ chức: 

+ Điển hình, nước ta có tham gia hợp tác chiến dịch ''Một ngày không dùng bao ni lông'' cùng với Mỹ và các nước khác, ngày đấy, mọi người sẽ không sử dụng những vật liệu không làm bằng bao ni lông. Dù là người cao tuổi, thanh thiếu niên hay trẻ em đều thực hiện rất đồng đều. Nhưng, lại có những người vẫn đi chợ, mang về nhà các túi ni lông, vẫn sử dụng vật liệu làm bằng ni lông một cách vô tư, tự nhiên. 

+ Bên cạnh đó, có những phong trào ''Xóa đói giảm nghèo'' hay ''cứu trợ người dân miền Trung vùng lũ lụt''. Tất cả cộng đồng, quần chúng đều tích cực tham gia, tuy nhiên, lại có những người cho rằng: ''Đấy không phải là việc của tôi!'' hay ''Việc đấy thì có ảnh hưởng gì đến cuộc sống của tôi à?'' ''Tôi không cần phải thực hiện chúng!'' Qua đó, cho thấy sự lạnh nhạt, tàn nhẫn khi họ chỉ việc nhìn chứ không hỗ trợ, vì họ luôn có một suy nghĩ rằng họ mãi đúng và việc đấy chả liên quan gì đến họ.

+ Ở những cảnh đẹp thiên nhiên, bốn mùa đa dạng, tinh tế ai cũng nhận ra, thì những con người này lại chẳng hề mảy may quan tâm gì đến chúng, không lấy một lời cảm thán.

+ Thực trạng vấn đề ''bạo lực học đường'' là một nan giải khó giải quyết, ví dụ, anh ta chứng kiến cảnh học sinh nọ bị một nhóm người ăn hiếp, thế nhưng, anh ta lại đứng im như trời trồng, xem như chỉ đang diễn kịch.

+ Họ thờ ơ với chính bản thân, với chính tương lai của mình. Cuộc đời cứ đến đâu thì hay đến đấy chứ cứ sắp xếp rồi lại khó mà thực hiện, quan niệm của những người mang căn bệnh lâm sàng ''vô cảm'' là vậy.

- Sự vô cảm đang dần lang rộng và gặm nhắm trong từng cơ thể, tiểu não của mỗi con người, chúng phát triển và đưa cái lí luận ''sai hoàn toàn'' cho nhân loại.

+ Những hình ảnh thực tế như là, những vụ án tai nạn giao thông bị người qua đường quên lãng, thờ ơ. Chiến tranh nội bộ trong gia đình cũng vậy, điển hình như những lần ta thường gặp phải. Khi còn nhỏ, cha mẹ nuôi nấng khôn lớn, đến lớn lại nạnh qua nạnh lại việc nuôi dưỡng hai ông bà, cón hiều trường hợp cho ngày vào viện dưỡng lão, cho ta thấy được rằng ''những đứa con ấy'' chỉ biết nghĩ cho bản thân mình, chẳng còn nhớ công ơn dưỡng dục mà cha mẹ đã tần tảo, vất vả dành tặng cho mỗi chúng ta.

3. Nguyên nhân:

$*$ Lí do:

- Có thể nói, do cách hiểu, cách tiếp thu về giao tiếp còn chưa được nắm vững.

- Do cách giáo dục, nôi dưỡng của các bậc cha mẹ đối với con cái quá dễ dãi, nuông chiều khiến chúng luôn có suy nghĩ vô cảm, thờ ơ trước mọi viễn cảnh.

- Lối sống thực dụng, buông thả tất cả.

- Do nền kinh tế đang dần phát triển, và vì thế, con người chỉ lo chạy ngược chạy xuôi để kiếm thêm thu nhập mà chẳng quan tâm gì đến cuộc sống đẹp đẽ sau lưng mình.

- Tiêu thụ, không chấp nhận việc mình bị dính liếu, liên quan đến các vấn đề đấy, sợ mình bị gây phiền hà, phiền toái.

$*$ Liên hệ:

- Liên hệ văn học: Ở văn bản ''Cô bé bán diêm'' cho thấy được sự bỏ mặc, không quan tâm đến con người. Mặc dù trời giá rét vô cùng lạnh, nhưng người qua đường vẫn không ai cứu em, hay đưa em về nhà đợi đến khi trời dần bình thường. Thì đâu đến nỗi, kết cục, cô bé tội nghiệp ấy lại phải chết cóng cơ chứ?

- Liên hệ đời thực: Điển hình như những người ''mua gian bán lận'', họ dùng thuốc để làm cho lát thịt tươi ngon và đẹp mắt hơn, ngộ nhỡ người mua người ta ăn vào thì ngộ độc thực phẩm, khó hiểu được, lương tâm họ để ở đâu? Hay là họ đã bán rẻ nó để đổi với vài đồng tiền xấu xa?

4. Hậu quả: (Ở đây chỉ có tác hại)

- Căn bệnh vô cảm gây hại rất lớn đối với mỗi cá thể tham gia hoạt động sống trong xã hội.

- Nó khiến cho chúng ta trở nên khác lạ, vì chúng ta sống thờ ơ, mặc kệ thì chúng ta sẽ không còn tâm hồn đẹp đẽ, trở thành những con người vô trách nghiệm, vô nhân tính, cứ luôn nghĩ là mình không phận sự gì đến việc đấy.

- Sẽ mất đi cái hay của cuộc sống, còn lại là sự ích kỉ, chỉ biết cho cá nhân mình.

- Căn bệnh khiến cho chúng ta mất đi nhân tính, làm xấu đi tác phong ,thuần phong mà oogn cha ta đã để lại.

- Hậu quả khôn lương, trái đất sẽ trở thành hành tinh ro-bot thực chế.

5. Biện pháp:

- Mỗi chúng ta, riêng cá nhân chúng ta phải biết giữ mình, giúp những người có ác tính này trở về bình thường, lên án hành vi thờ ơ trước mọi tình huống.

- Phải mở lòng, biết yêu thương lẫn nhau trong từng cá nhân xã hội, luôn giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, gian khổ để tâm hồn ta được thanh tao, nhã nhặn hơn.

- Biết cách sử dụng đúng đối với các thiết bị điện tử, đồ dùng công nghệ, không lạm dụng quá mức vào nó.

- Tuyên truyền xã hội, gia đình, nhà trường về việc phòng chống cá nhân sắp mắc bệnh vô cảm.

6. Liên hệ bản thân: 

Cần biết và hiểu được để tránh các căn bệnh vô cảm đang muốn xâm nhập ta, 

III. Kết Bài:

- Khẳng định lại vấn đề: 

+ Từ đó, ta nhận thấy, vô cảm là một căn bệnh hết sức nghiêm trọng và nguy hiểm.

- Thông điệp: 

+ Vô cảm chính là bạn, đang đánh mất đi giá trị của bản thân mình.

- Lời khuyên: 

+ Cần chung tay, khắc phục để loại bỏ căn bệnh này khỏi thế giới. 

$\\$

$\text{#Thọu}$

I/ Mở bài: 

* Câu dẫn chứng dành cho mở bài (không bắt buộc):

 Thế giới sẽ bị hủy diệt không phải bởi những người làm điều ác, mà bởi những người đứng nhìn mà không làm gì cả. (Albert Einstein)

* [Mẫu] Mở bài của một học sinh 9A2 trường THCS Chu Văn An:

   Có được một xã hội văn minh, hiện đại ngày nay một phần lớn cũng là do những phát minh vĩ đại của con người. Một trong số đó chính là sự sáng chế ra rô-bốt, và càng ngày, rô-bốt càng được cải tiến cao hơn, tỉ mỉ hơn làm sao cho thật giống con người để giúp con người được nhiều hơn trong các công việc khó nhọc, bộn bề của cuộc sống. 

    Chỉ lạ một điều: Ðó là trong khi các nhà khoa học đang "vò đầu bứt tóc" không biết làm sao có thể tạo ra một con chip "tình cảm" để khiến "những cỗ máy vô tình" biết yêu, biết ghét, biết thương, biết giận thì dường như con người lại đi ngược lại, càng ngày càng vô tình, thờ ơ với mọi sự xung quanh. Ðó chính là căn bệnh nan y đang hoành hành rộng lớn không những chỉ dừng lại ở một cá nhân mà đang len lỏi vào mọi tầng lớp xã hội – bệnh vô cảm.

* Câu chủ đề: ( câu chủ đề dành cho NL hiện tượng đời sống )

- Bệnh vô cảm là một hiện tượng đáng báo động và cần được quan tâm đế trong đời sống hiện nay.

II/ Thân bài:

*Giải thích vấn đề:

- Bệnh vô cảm là thái độ thờ ơ, lãnh đạm, không quan tâm trước nỗi đau khổ, bất hạnh của người khác mà chỉ biết đến bản thân mình.

-  Là lúc mà con người ta mất một phần tâm hồn đẹp đẽ đã bị chôn vùi dưới lớp cát. Bởi lẽ do chỉ biết nghĩ đến tiền, đến công việc ngày mai mà chẳng quan tâm gì đến hưởng thụ cái đẹp.

(+) Phần thực trạng của NLHX về đời sống không cần ghi khái niệm mà ghi hiện tượng.

*Hiện tượng:   

- Nó đã trở thành một căn "bệnh" nhiễm sâu vào trong suy nghĩ và hành động của mỗi người. Bệnh vô cảm là thái độ sống thờ ơ, dửng dưng, không quan tâm đến con người và sự vật, sự việc diễn ra xung quanh trong cuộc sống. 

*Thực trạng:

- Thực tế cho thấy, bệnh vô cảm là một vấn đề nóng được nhiều người quan tâm đến. Một vấn đề có diễn biến gây ra một tầm ảnh hưởng tiêu cực lớn.

*Liên hệ:

(1) Liên hệ văn bản: Như cô bé bán diêm trong văn bản cùng tên, giá như trong buổi đêm đông giá rét ấy, nếu có người quan tâm em, mặc cho em một chiếc áo, hay đơn giản hơn là mua hộ em một bao diêm thì có lẽ em đã dám về nhà mà không phải chịu sự rét buốt ngoài trời.

(2) Liên hệ đời sống: Như những người bán hàng coi lợi nhuận cá nhân hơn mạng sống của người khác, sống một cách thực dụng "coi trọng đồng tiền, xem thường đạo lý". Bán rẻ lương tâm làm những điều phi pháp để đẩy nhanh quá trình buôn bán thuận lợi mặc dưới mọi việc, mọi hình thức bất chấp vì "vài đồng tiền rác".

(*) Dẫn chứng: vô cảm về chính trị, trong thời điểm dịch bùng phát.

* Nguyên nhân: 

(*) Khách quan: vì con người bận rộn với cuộc sống, với những dự định riêng của mình nên đôi lúc vô hình chung tạo nên khoảng cách giữa người với người, chúng ta và mọi người ít có thời gian quan tâm đến người khác hơn.

(*) Chủ quan: cảm thấy rằng mình không thể dành tình cảm cho họ, hay cảm thấy rằng họ phiền toái nên không muốn dành thời gian và tình cảm cho họ. Điều đó cũng tạo nên khoảng cách giữ mỗi con người chúng ta.

*Hậu quả (tác hại):

- Vì vậy vô cảm có những hậu quả là: 

(*) Đối với cá nhân:

+/ Lối sống vô cảm làm tàn phá tâm hồn.

+/ Làm trái tim con người trở nên chai sạn và dễ dẫn đến tội ác.

(*) Đối với xã hội:

+/ Làm suy thoái đạo đức của một tập thể -> đẩy đất nước đến tụt hậu.

+/ Làm nguy hại đến tính mạng con người và vận mệnh dân tộc.

- Vô cảm còn là con đường trực tiếp dẫn đến những cái xấu, cái ác.

*Biện pháp:

- Vô cảm rất xấu, vì vậy chúng ta cần quan tâm đến nó nhiều hơn, nên quan tâm mọi người xung quanh mình, nên chia sẻ với mọi người những điều thú vị kể cả là những tâm sự buồn.

- Nếu chúng ta hình thành những thói quen trên, bỏ đi sự vô cảm, ta sẽ được mọi người tin tưởng, yêu mến.

- Để khắc phục tình trạng trên, ta cần: phải loại bỏ sự vô cảm, bằng cách nên quan tâm mọi người xung quanh mình, nên chia sẻ với mọi người những điều thú vị kể cả là những tâm sự buồn, luôn lắng nghe những lời tâm sự nếu có người muốn nói.

*Liên hệ bản thân: Là học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, em sẽ luôn luôn quan tâm đến bạn học xung quanh mình, luôn chia sẻ với mọi người những điều thú vị.

III/ Kết bài:

- Khẳng định vấn đề: Tóm lại, vô cảm là một hiện tượng xấu đang ngày càng xuất hiện nhiều ở trong cộng đồng. Chúng ta hãy cùng nhau chung tay xây dựng một cuộc sống tràn ngập yêu thương và đẩy lùi căn sự vô cảm. 

- Thông điệp: Vô cảm là có tội với cuộc sống!