__________Take it easy_____Kirakira123________________

1/

-Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.

Ví dụ hành động nói:

- U đi đâu từ lúc non trưa đến giờ? Có mua được gạo hay không? Sao u lại về không thế?-Hỏi

-Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau-Điều khiển

-Anh nhớ chưa?-Hỏi

-Anh hứa đi-Điều khiển

-Anh xin hứa-Hứa hẹn

-Thôi, hai đứa liệu mà đem chia đồ chơi ra đi.-Điều khiển

-Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế!-Bộc lộ cảm xúc

-Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng.-Trình bày

-Ngộ có kẻ nào đến phá thì thật chú chết ngay đuôi! Này thử xem: khi chú chui vào tổ lưng chú phải lồm cồm đụng sát lên tận mặt đất, làm cho ai trên về cỏ nhìn sang cũng biết chú đương đi đứng chỗ nào trong tổ. Phỏng thử có thằng chim Cắt nó nhòm thấy, nó tưởng mồi, nó mổ một phát, nhất định trúng giữa lưng chú, thì chú có mà đi đời!-Điều khển (đe dọa)

-Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.-Bộc lộ cảm xúc

2/

*Hội thoại là hoạt động giao tiếp trong đó vai xã hội (vị trí của người tham gia hội thoại) được xác định bằng các quan hệ xã hội (thân sơ, trên dưới…) Sử dụng ngôn ngữ đúng vai trong quá trình tham gia hội thoại: đúng đối tượng, văn hóa.. sử dụng tốt các phương châm hội thoại.

*Vai xã hội là vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc hội thoại. Vai xã hội được xác định bằng các quan hệ xã hội:

- Quan hệ trên dưới hay ngang hàng (theo tuổi tác, thứ bậc trong gia đình và xã hội)

- Quan hệ thân – sơ (theo mức độ quen biết, thân tình)

*Trong hội thoại, ai cũng được nói. Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọilà một lượt lời. Để giữ lịch sự, cần tôn trọng lượt lời của người khác, tránh nói tranh lượt lời, cắt lời hoặc chêm vào lời người khác( nói leo). Nhiều khi, im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là một cách biểu thị thái độ.

3/

Tác dụng :Nắm được tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ trong câu. ... chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp.

Ví dụ: – Họ lại cấm chợ ngăn sông ...

=>Vì vậy, việc sắp xếp trật tự từ theo mỗi cách khác nhau sẽ đem đến hiệu quả ... Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm… được nêu ra trong câu văn.

2.Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định

Một số kiểu hành động nói thường gặp

Việc phân chia thành các kiểu hành động nói chủ yếu dựa vào mục đích của hành động nói. Tên gọi của các kiểu hành động nói được đặt tên theo mục đích của hành động nói đó.

Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày (báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán…), điều khiển (cầu khiên, đe dọa, thách thức,…), hứa hẹn, bộc lộ, cảm xúc. 

 – Hành động hỏi là hành động của người hỏi muốn người nghe cung cấp tin hoặc biểu thị thái độ.

Ví dụ:

Ngài quay mặt vào, lại hỏi thầy đề:

• Thầy bốc quân gì thế?

(Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay)

• Hành động điều khiển là hành động mà người nói muốn người nghe làm một việc nào đó.

Ví dụ:

Ông đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi:

• Các em đừng khóc. Trưa nay các em được về nhà cơ mà. Và ngày mai lại được nghỉ cả ngày nữa.

(Thanh Tịnh, Tôi đi học)

• Hành động hứa hẹn là hành động mà người nói tự ràng buộc mình vào trách nhiệm làm một việc gì đó.

Ví dụ:

Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão đừng lo gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lai cho hắn và bảo hắn: “Đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào…

(Nam Cao, Lão Hạc)

• Hành động trình bày là hành động mà người nói biểu lộ ý nghĩ, lí lẽ của mình cho người nghe hiểu và tin. Ví dụ:

Thơ là cái đẹp của muôn đời. Là hương, là sắc của hoa. Là chất dẻo thơm của lúa phải “một nắng hai sương mới có”. Là cái cao xanh của bầu trời, cái bát ngát của dòng sông, cái mênh mông của biển cả. Là chất ngọt của trái cây, là cánh én mùa xuân, là tiếng gà gáy sáng. Trong thơ còn có nụ cười của em thơ, tiếng thở dài của mẹ già, tiếng hát của chàng trai, ánh mắt biếc của thiếu nữ. Thơ là vàng ngọc của tình người, là trí tuệ và phẩm giá, là sự thanh cao…

Kẻ học vấn thô thiển, nhân cách tầm thường, xin đừng lạm bàn về thơ, đừng múa bút làm thơ. Ai đã nói: “Thơ là nữ hoàng của nghệ thuật” nhỉ?

(Dẩn theo Tạ Đức Ịỉiền).

• Hành động bộc lộ cảm xúc là hành động bày tỏ, bộc lộ thái độ, tâm trạng về một sự vật, một sự việc. Buồn, vui, giận, yêu thương, lo âu, hi vọng… là những cảm xúc thường được biểu hiện qua ngôn ngữ, cử chỉ.

Ví dụ:

Tôi yêu Sài Gòn da diết như người đàn ông vẫn ôm ấp bóng dáng mối tình đầu chứa nhiều ngang trái. Tôi yêu trong nắng sớm, một thứ nắng ngọt ngào, vào buổi chiều lộng gió thương nhớ, dưới những cây mưa nhiệt đới bất ngờ. Tôi yêu thời tiết trái chứng với trời đang ui ui buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại như thuỷ tinh. Tôi yêu cả đêm khuya thưa thớt tiếng ồn. Tôi yêu phố phường náo động, dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm. Yêu cả cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sương với làn không khí mát dịu, thanh sạch trên một sô’đường còn nhiều cây xanh che chở.

(Minh Hương, Sài Gòn tôi yêu

4 Tác dụng: Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm của lời nói.

VD

Trong đầm gì đẹp bằng sen,

Lá xanh bông trắng lai chen nhi vàng.

Nhi vàng, bông trắng, lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

(Ca dao)