Bác Hồ - vị cha già kính yêu của dân tộc đã để lại bao nỗi ngậm ngùi cho con dân Việt Nam về sự ra đi của Người. Nỗi đau ấy đã kết thành giọt, thành hình, thành những nỗi niềm xúc động khôn nguôi qua nhiều tác phẩm nghệ thuật. Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương là một trong những tác phẩm xuất sắc thể hiện được nỗi niềm ấy.Với những ngữ điệu ở đầu bài thơ ta thấy được hình ảnh mà những đứa con miền Nam dành cho Bác:

   "Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác,

     Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát,

      Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam,

      Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng".

 "Ôi!" là từ cảm, biểu thị niềm xúc động tự hào. Hình ảnh hàng tre xanh mang tính chất tượng trưng, giàu ý nghĩa liên tưởng sâu sắc. Tre mang phẩm chất cao quý của con người Việt Nam: "mộc mạc, thanh cao, ngay thẳng, bất khuất..." (Thép Mới). Có nhà thơ đã viết:

 "Bão bùng thân bọc lấy thân,

   Tay ôm, tay níu, tre gần nhau thêm

   Thương nhau tre không ở riêng

   Lũy thành từ đó mà nên hỡi người..."

  Miêu tả cảnh quan (phía ngoài) lăng Bác, nhà thơ tạo nên những suy nghĩ sâu sắc về phẩm chất tốt đẹp của nhân dân ta. Khổ thơ tiếp theo nói về Bác, Bác là người con ưu tú của dân tộc, là "tinh hoa và khí phách của nhân dân Việt Nam" (Phạm Văn Đồng).

  Hai câu thơ sóng nhau, hô ứng nhau với hai hình ảnh mặt trời. Một mặt trời thiên nhiên, rực rỡ, vĩnh hằng "Ngày ngày... đi qua trên lăng", và "Một mặt trời trong lăng rất đỏ" - hình ảnh Bác Hồ vĩ đại. Màu sắc “rất đỏ" làm cho câu thơ có hình ảnh đẹp gây ấn tượng sâu xa hơn, nói lên tư tuởng cách mạng và lòng yêu nước nồng nàn của Bác:

  "Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng

  Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ".

Hòa nhập vào "dòng người" đến lăng Viếng Bác, nhà thơ xúc động bồi hồi..Thành kính và nghiêm trang. Dòng người đông đúc, chẳng khác nào một "tràng hoa" muôn sắc ngàn hương từ mọi miền đất nước đến Ba Đình lịch sử viếng lăng Bác. Hình ảnh ẩn dụ "tràng hoa" diễn tả tấm lòng biết ơn, sự thành kính của nhân dân đối với Bác Hồ vĩ đại:

 "Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

  Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân"

Khổ thơ cuối nói lên cảm xúc của nhà thơ khi ra về. Biết bao lưu luyến, buồn thương. Nhà thơ muốn hóa thân làm "con chim hót", làm "đóa hoa tỏa hương", làm "cây tre trung hiếu" để được đền ơn đáp nghĩa Người, ý thơ sâu lắng, hình ảnh thơ đẹp và độc đáo, cách biểu hiện cảm xúc " Nam Bộ". Đây là những câu thơ trội nhất trong bài "Viếng lăng Bác”.  "Mai về miền Nam, thương trào nước mắt

Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác

Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây

Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.

 Điệp ngữ "muốn làm..." được láy lại ba lần gợi tả cảm xúc thiết tha, nồng hậu của nhà thơ miền Nam đối với lãnh tụ, như đó làm ý nguyện cuối cùng mà đứa con bé nhỏ muốn dành cho vị cha già dân tộc vậy .

 "Viếng lăng Bác", bài thơ ngắn mà ý thơ, hình tượng thơ, cảm xúc thơ: sậu lắng, hàm súc và đẹp. Viễn Phương đã chọn thể thơ mỗi câu tám từ, mỗi khổ bốn câu, toàn bài bốn khổ một sự cân đối hài hòa để biểu hiện một giọng điệu thơ nghiêm trang, kính cẩn.Cả bài thơ như toát lên một ý nguyện cao cả cũng như niềm mong ước nhỏ nhoi mà tác giả muốn dành cho vị lãnh tụ kính tụ kính yêu của dân tộc ta.
THAM KHẢO NHA BN!!