Soạn bài đọc thêm Bài thơ số 28- Soạn văn lớp 11

     1. Hình tượng so sánh trong câu thơ mở đầu:

thể hiện niềm khao khát gì trong tình yêu?

   Ý nghĩa bài thơ được diễn giải theo cung bậc từ thấp lên cao, từ cụ thể đến trừu tượng, từ nghĩa thực đến nghĩa triết, lí và cảm xúc trong bài thơ cũng được nâng dần theo các tầng bậc nghĩa của bài, Ta-go lại còn là một nhà triết học, vì vậy, thế giới hiện thực cũng như trữ tình được thể hiện trong thơ ca của ông mang đậm ý nghĩa triết lý sâu xa.

   Đôi mắt “cửa sổ của tâm hồn” là hình ảnh mộ đầu bài thơ được tác giả so sánh như ánh sáng diệu kì của trăng kia muốn vào sâu biển cả. Dường như chưa thật tin nên đôi mắt người yêu có vẻ băn khoăn u buồn muốn nhìn thẳng vào tận đáy tâm tưởng của anh, Hình ảnh trăng lặn xuống biển cả hòa nhập vào cõi mênh mông tỏa ra ánh sáng lung linh huyền ảo là biểu hiện của sự khát khao hòa hợp tâm hồn, là khát vọng muốn chan hòa và thấu hiểu người mình yêu.

   Rất chân thành, chàng trai bày tỏ: “Anh đã để cuộc đời anh trần trụi dưới mắt em. Anh không giấu em một điều gì”.

   Thế nhưng một nghịch 11 đã xảy ra: “Chính vì thế mà em không biết gì tất cả về anh”. Vì sao vậy? Bởi vì tất cả những điều người thiếu nữ có thể biết được về người con trai mới chỉ là cái bề ngoài, còn cái đáy sầu thăm thẳm của tâm hồn anh, trái tim anh dễ dâu nàng thâu hiểu.

2. Lối cấu trúc đưa ra những giả định (nếu A chỉ là B) rồi phủ định (nhưng A lại là C) để đi đến kết luận được sử dụng trùng điệp trong bài nhằm mục đích gì?

   Một phản đề được nêu lên: Cái quý giá nhất của cuộc đời chàng trai là một trái tim, một thế giới bí ẩn có một chiều sâu thăm thẳm, có một bến bờ vô biên như biển cả, là vương quốc mà dù nàng là nữ hoàng cũng không sao biết được biên giới của nó. Với trái tim chàng trai mọi khoảng cách trong tình yêu cũng trở thành nhỏ bé, niềm đồng cảm, hòa hợp dù đẹp đẽ đến đâu cũng không sao trọn vẹn.

   Một giả thuyết tiếp đó lại được đưa ra: Nếu trái tim chàng trai có những phút giây lạc thú thì người yêu sẽ thấu hiểu không khó, sẽ dễ dàng chia vui với chàng bằng nụ cười nhẹ nhõm. Nhưng trái tim của chàng khổ đau thì người yêu cũng thông cảm rất nhanh bằng hàng lệ trong.

  Nhưng chàng trai biết “trái tim anh lại là tình yêu. Nỗi vui sướng khổ đau của nó là vô biên. Những đòi hỏi và sự giàu sang của nó là trường cửu”. Trái tim tình yêu như thế đứng là không đơn điệu, chứa đựng biết bao là mầm mếng đối lập mâu thuẫn, vừa sung sướng, vừa khổ đau, vừa thiếu thốn, vừa giàu sang.

   Sự đối lập đó trong tình yêu tồn tại mãi mãi. lình yêu đòi hỏi phải thống nhất hài hòa hai mặt đối lập đó. Điều này là. quy luật:

                                                 Trái tim anh cũng ở gần em như chính đời em vậy

                                                 Nhưng chẳng bao giờ em biết trọn nó đâu.

   Như vậy, bài thơ được kết cấu theo tầng bậc gồm hai ý:

• Ý một: chàng trai xin dâng hiến trọn vẹn cuộc đời mình cho người yêu.
• Ý hai: nhưng không bao giờ em có thể chiếm lĩnh trọn vẹn được trái tim anh.

     3. Cách nói nghịch lí không chỉ xuất hiện ở đoạn đầu:

Anh không giấu em một điều gì

Chính vì thế mà em không biết gì tất cả về anh

mà còn được sử dụng khá nhiều lần trong bài thơ. Hãy ghi lại những câu có cách nói nghịch lí như vậy. Cách nói ấy thể hiện điều kì diệu gì trong tình yêu?

    Cách nói nghịch lí

                                                   Anh không giấu em một điều gì

                                       Chính vì thế mà em không biết gì tất cả về anh.

   Không chỉ xuất hiện ở đoạn đầu mà còn được sử dụng khá nhiều lần trong bài thơ. Cách nói ấy thể hiện một điều kì diệu trong tình yêu, đó là những cái bề ngoài thì dễ nắm bắt còn sự phong phú, phức tạp của trái tim thì không dễ đâu nắm bắt được. Cái quý giá nhất của cuộc đời chàng trai là một trái tim - một thế giới tinh thần bí ẩn, vô biên, một vương quốc mà em là nữ hoàng, là người làm chủ nó mà cũng không thể biết được biên giới của nó xa gần, rộng hẹp đến đâu. Đây chính là một khoảng cách không bao giờ phá nổi, một đỉnh cao không bao giờ bị chinh phục của tình yêu. Niềm hoà hợp, đồng cảm dù đẹp đẽ đến đâu cũng không bao giờ trọn vẹn bởi đặc tính này của trái tim con người.

   Qua bài thơ, Ta-go muốn nói tình yêu là vô biên, khát vọng tình yêu là vô bờ bến. Muốn có hạnh phúc trong tình yêu luôn luôn phải khám phá, sáng tạo, hai tâm hồn phải hòa hợp tin yêu và thông cảm với nhau. Khát vọng đó bất tuyệt.