Soạn bài đọc thêm Lai Tân- Soạn văn lớp 11

1. Trong ba câu đầu bộ máy quan liêu ở Lai Tân được miêu tả như thế nào ?

   Ba câu đầu là ba câu thơ tự sự:

                                                     Ban trưởng nhà lao chuyên đánh bạc,

                                                    Giải người, cảnh trưởng kiếm ăn quanh

                                                    Chong đèn, huyện trưởng làm công việc.

   Với giọng thơ có vẻ bình thản, khách quan, có như thế nào thì nói như thế ấy thôi. Đó là ban  trưởng ngày ngày đánh bạc. Canh trưởng thì giải từ và bóc lột tù kiếm ăn. Huyện trưởng đêm đêm chong đèn làm việc công (hẳn là hút thuốc phiện).

   Ai cũng biết đánh bạc là vi phạm pháp luật, chính quyền đã bắt giam những người đánh bạc nhưng ban trưởng nhà lao, một chức vụ lớn trong Ban quản lí nhà lao lại chuyền đánh bạc, nghĩa  là đánh bạc nhiều hơn bất kì ai. Tác giả tố cáo bản chất đồi bại gỉa dối cửa bọn quan chức chỉnh quyền Tưởng Giới Thạch bằng cách vạch thẳng hành  động của bọn chúng. Điều này không chỉ một lần. Người đọc còn bắt gộp ờ nhiều bài khác trong tập thơ này:

                                                       + Đánh bạc ờ ngoài quan bắt tội

                                                         Trong tù đánh bạc được công khai.

                                                                                                     (Đánh bạc)

                                                       + Hút thuốc nơi này cấm gắt gao

                                                          Thuốc ta nó tịch bỏ vào bao.

                                                                                                 (Cấm hút thuốc)

   Đó là hành động của ban trưởng. Còn cảnh trưởng thì giải tù và trấn lột ăn chặn cùa tù nhân  thật bẩn thỉu, tàn nhẫn. Tù nhân  là những kẻ khốn cùng nhưng cảnh trưởng vẫn khổng tha. Đương nhiên đây cũng là hành động phạm pháp đáng lên án.

   Nếu là hai câu đầu nghệ thuật đả kích châm biếm của tác giả là vạch thẩng sự việc để sự việc tự nói lên, đồng thời nhấn mạnh vào chức vụ của bọn chúng thì ở hai câu cuối thủ pháp châm biếm đả kích của Người kín đáo hơn: *Chong đèn huyện trường làm công việc". Chong đèn làm công việc có thể hiểu là chăm chỉ làm “việc công”, cũng có thể hiểu là chong đèn hút thuốc phiện. Nhưng dù hiểu cách nào cũng dẫn đến cái cười mỉa mai:

     2.Phân tích sắc thái châm biếm mĩa mai ở câu thơ cuối.

                                                          “Trời đất Lai Tân vẫn thái bình".

     Dùng từ thái bình là mỉa mai nhất.

    Sau khi kể các sự việc trên, kể một cách bình thản khách quan ở ba câu đầu thì ở câu cuối, nhà thơ phát biểu cảm tưởng của mình trước những hiện tượng vừa kể. Không cần nói gì người đọc cũng hiểu cái “thái bình” ở huyện ấy là như thế nào rồi! Hai tiếng y cựu trong câu thơ cho thấy cảnh thái bình ấy diễn ra dã từ lâu rồi, không có gì thay đối cả. Nghĩa là bộ máy chính quyền thối nát kỉa vẫn cứ vận hành đều đềụ như vậy, rất đỗi yên ổn, rất đỗi thái bình. Tất cả đã trở thành nề nếp rồi, đến nỗi kẻ làm bậy mà thái độ cứ như không vậy.

      3.Nhận xét về kết cấu và bút pháp của bài thơ

   Lai Tân là một bài thơ, trích từ Nhật ki trong tù của Hồ Chí Minh, đả kích bản chất thối nát của bọn quan lại Trung Quốc thời Tưởng Giới Thạch.

   Kết cấu của bài thơ gồm hai phần.

   Với giọng thơ có vẻ bình thản, khách quan, có như thế nào thì nói như thế ấy.