Soạn bài: Viết bài tập làm văn số 6 - Nghị luận văn học

Đề 1 : Suy nghĩ của em về tình mẫu tử trong đoạn trích “Trong lòng mẹ” (“Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng).

Mở bài : Nêu suy nghĩ về tình cảm gia đình trong văn học, từ đó dẫn vào chủ đề tình mẫu tử trong đoạn trích “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hồng.

Thân bài :

   - Khái quát chung tập hồi kí và đoạn trích (phần này nêu thật ngắn gọn) : Những ngày thơ ấu là tập hồi kí viết về tuổi thơ cay đắng của tác giả, đoạn trích Trong lòng mẹ là những rung động mãnh liệt của một tâm hồn trẻ thơ với người mẹ xa cách.

   - Tình thương mẹ của bé Hồng bộc lộ trong ý nghĩ và tình cảm trong cuộc trò chuyện với người cô :

       + Tủi thân khi bà cô gợi ra hình ảnh mẹ hiền từ, tần tảo mà bất hạnh. Chua xót, thương mẹ khi mẹ phải chịu sự khinh miệt của họ hàng, bị “những rắp tâm tanh bẩn” xúc phạm đến.

       + Càng thương mẹ, bé Hồng càng căm ghét hơn những thành kiến tàn ác với người phụ nữ “những cổ tục... mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi”.

   - Tình mẫu tử khi Hồng gặp và ngồi trong lòng mẹ :

       + Thoáng thấy bóng một người phụ nữ đã nhận ra ngay đó là mẹ, liền chạy theo gọi ríu rít “Mợ ơi! Mợ ơi!”.

       + Tình thương dồn nén bấy lâu nay òa ra khóc nức nở trong lòng mẹ “Tôi ngồi trên đệm xe,... thơm tho lạ thường”.

       + Hình ảnh mẹ và niềm hạnh phúc của bé Hồng : “Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng... người họ nội của tôi”, bé Hồng quên hết những lời nói cay độc của bà cô.

→ Tình mẫu tử thật xúc động, cao quý.

Kết bài : “Trong lòng mẹ” là bài ca về tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý, bất diệt. Chúng ta càng yêu, càng trân trọng hơn những phút giây ấm áp khi ta có mẹ.

Đề 2 : Truyện ngắn “Làng” của Kim Lân gợi cho em những suy nghĩ gì về những chuyển biến mới trong tình cảm của người nông dân Việt Nam thời kháng chiến chống thực dân Pháp ?

Mở bài : - Giới thiệu đôi nét về tác giả Kim Lân.

   - Dẫn vào truyện ngắn “Làng” và nội dung phản ánh của tác phẩm là những chuyển biến mới trong tình cảm của người nông dân Việt Nam thời kháng chiến chống thực dân Pháp.

Thân bài :

* Tình yêu làng – nét truyền thống của người nông dân Việt Nam thể hiện qua nhân vật ông Hai.

   - Ông hay khoe về cái làng chợ Dầu của mình, dù ở xa nhưng luôn nhớ về làng.

   - Khi nghe tin làng theo Tây, ông đã rất đau lòng.

* Sau cách mạng, theo kháng chiến, ông Hai đã có những chuyển biến mới trong tình cảm :

   - Được cách mạng giải phóng, ông tự hào về phong trào cách mạng của quê hương, về việc xây dựng kháng chiến của quê ông.

   - Ông Hai hay quan tâm đến tin tức kháng chiến, ngày nào cũng ra phòng thông tin theo dõi tin tức...

* Tình yêu làng gắn bó với lòng yêu nước của ông Hai bộc lộ sâu sắc trong diễn biến tâm lí khi ông Hai nghe tin làng mình theo giặc :

   - Mới nghe tin làng theo giặc, ông sững sờ, tủi hổ cắm gằm mặt ra về, thầm nguyền rủa những kẻ phản bội cách mạng,..

   - Những ngày sau, ông không dám ra ngoài, cái tin nhục nhã ấy đã trở thành nỗi ám ảnh khủng khiếp.

   - Xung đột nội tâm của ông Hai : Có lúc muốn quay về làng nhưng tình yêu nước, tình yêu cách mạng đã để ông đau lòng dứt rằng “Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”.

   - Tình cảm với kháng chiến, với cụ Hồ còn bộc lộ trong lời tâm sự của ông Hai với đứa con.

→ Tình yêu làng gắn bó với tình yêu nước, yêu cách mạng.

* Khi tin làng được cải chính, ông Hai vui sướng, trút bỏ được gánh nặng tâm lí : Ông vội vàng thông báo với mọi nhà, ông chạy đi khoe rằng “nhà ông bị Tây đốt”.

Kết bài : Qua nhân vật ông Hai, người đọc thấm thía tình yêu làng, yêu nước chân thành, mộc mạc mà vô cùng sâu nặng, cao quý của người dân lao động bình thường.

   - Sự mở rộng từ tình yêu làng, yêu quê hương sang tình yêu nước, yêu cách mạng chính là chuyển biến mới trong tình cảm của người nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp.